Áp-xe – Wikipedia tiếng Việt

Áp-xe (bắt nguồn từ tiếng Pháp: abcès)[1] là một bọc mủ hình thành trong các mô của cơ thể.[2] Các dấu hiệu và triệu chứng đối với những áp-xe ở gần da gồm: ửng đỏ, đau, nóng, và sưng, khi đè lên có cảm giác như một túi chất lỏng.[2] Diện tích bị tấy đỏ thường lan rộng ngoài vùng sưng.[3] Nhọt độc (carbuncle) và nhọt (furuncle) là những loại áp-xe, thường do nhiễm trùng nang lông nhưng hậu bối lớn hơn.[4]

Áp-xe thường gây ra do nhiễm khuẩn.[5] Thường nhiều loại vi khuẩn cùng gây ra một ổ nhiễm trùng.[3] Tại Hoa Kỳ và nhiều khu vực khác trên thế giới, vi khuẩn phổ biến nhất hiện nay là Staphylococcus aureus kháng Methicillin.[2] Ký sinh trùng hiếm khi gây ra áp-xe, thường chỉ phổ biến ở các nước đang phát triển.[6] Chẩn đoán thường dựa trên quan sát bề ngoài và chứng thực bằng cách cắt mở.[2] Siêu âm có thể hữu ích trong những trường hợp mà khó chẩn đoán.[2] Đối với áp-xe quanh hậu môn, chụp cắt lớp vi tính (CT) rất quan trọng để tìm những ổ nhiễm trùng sâu hơn.[6]

Điều trị chuẩn cho hầu hết những áp-xe da hoặc mô mềm là cắt mở và rút mủ. [ 7 ] Đối với hầu hết người khỏe mạnh thì việc sử dụng thêm kháng sinh có vẻ như không đem lại quyền lợi gì cho loại áp-xe này. [ 2 ] [ 8 ] Một số ít dẫn chứng cho thấy không cần băng vết thương bằng gạc sau khi đã rút mủ. [ 2 ] Để hở vết mổ hoàn toàn có thể làm cho nó mau lành và giảm rủi ro tiềm ẩn bị áp-xe trở lại hơn là băng kín nó. [ 9 ] Dùng kim hút mủ ra thường là không đủ. [ 2 ]

Áp-xe da khá phổ biến và đang trở nên phổ biến hơn nữa trong những năm gần đây.[2] Những yếu tố nguy cơ bao gồm tiêm thuốc tĩnh mạch với tỉ lệ được báo cáo lên đến 65% các trường hợp bị áp-xe.[10] Năm 2005, tại Hoa Kỳ có 3,2 triệu người phải vào phòng cấp cứu vì áp-xe.[11] Tương tự, ở Úc có khoảng 13.000 người nhập viện trong năm 2008.[12]

Bạn đang đọc: Áp-xe – Wikipedia tiếng Việt

Mục lục nội dung

Dấu hiệu và triệu chứng[sửa|sửa mã nguồn]

Một ổ áp-xeÁp-xe hoàn toàn có thể xảy ra trong bất kỳ loại mô rắn nào nhưng nhiều nhất là ở trên mặt phẳng da ( nơi chúng hoàn toàn có thể ở dạng mụn mủ cạn hoặc áp-xe sâu ), trong phổi, não, răng, thận và amiđan. Những biến chứng chính gây ra bởi áp-xe là lan rộng vùng áp-xe đến những mô lân cận hoặc xa và hủy hoại một vùng mô sâu rộng ( hoại tử ) .Những triệu chứng và dấu hiệu chính của áp-xe da là ửng đỏ, nóng, sưng, đau và mất công dụng. Nó cũng hoàn toàn có thể gây sốt và ớn lạnh. [ 13 ]Một ổ áp-xe bên trong thì khó nhận diện hơn, nhưng những tín hiệu gồm có đau ở vùng bị thương tổn, sốt cao, và cảm xúc body toàn thân không khỏe. Áp-xe bên trong hiếm khi tự lành, do đó cần có 1 sự chăm nom y tế kịp thời nếu hoài nghi bị áp-xe .Nếu ở mặt phẳng, những ổ áp-xe hoàn toàn có thể xê dịch khi sờ vào. Đó là dao động dạng sóng do sự hoạt động của mủ bên trong. [ 14 ]
Yếu tố rủi ro tiềm ẩn gây ra sự hình thành áp-xe là sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch. [ 15 ] Yếu tố khác cũng có năng lực gây áp-xe là tiền sử bị thoát vị đĩa đệm hoặc có sự không bình thường ở cột sống, [ 16 ] tuy nhiên điều này chưa được chứng tỏ .

Áp-xe gây ra bởi nhiễm trùng, nhiễm ký sinh trùng, hoặc các chất lạ. Nhiễm trùng là nguyên nhân phổ biến nhất.[5] Thường có nhiều chủng vi khuẩn có liên quan đến cùng 1 ổ nhiễm trùng.[3] Tại Hoa Kỳ và nhiều khu vực khác trên thế giới, vi khuẩn hiện diện phổ biến nhất là Staphylococcus aureus kháng methicillin.[2] Trong những ca áp-xe màng cứng cột sống, Staphylococcus aureus (tụ cầu khuẩn) nhạy cảm với methicillin là vi sinh vật phổ biến nhất gây bệnh.[16]

Ký sinh trùng hiếm khi gây ra áp-xe và trường hợp này phổ cập hơn ở những nước đang tăng trưởng. [ 6 ] Những ký sinh trùng được xác lập gây ra áp-xe gồm có : giun chỉ và giòi ( myiasis ). [ 6 ]

Áp-xe quanh hậu môn[sửa|sửa mã nguồn]

Phẫu thuật rò hậu môn để thoát dịch ổ áp-xe để trị lỗ rò và làm giảm khả năng tái phát và khả năng phải tái phẫu thuật lần nữa.[17] Không có bằng chứng chứng minh són phân gây ảnh hưởng đến phẫu thuật thoát dịch áp-xe.[17]

Xem thêm: Android Auto – Wikipedia tiếng Việt

Áp-xe quanh hậu môn hoàn toàn có thể Open ở những bệnh nhân bị bệnh viêm ruột ( ví dụ điển hình như bệnh Crohn ) hoặc tiểu đường. Áp-xe thường khởi đầu bằng một vết thương bên trong gây ra bởi ung nhọt, phân cứng hoặc bị những vật thể không đủ trơn xâm nhập. Vết thương này thường bị nhiễm trùng do tiếp xúc với phân trong vùng trực tràng, và sau đó tăng trưởng thành áp-xe. Nó thường Open như một khối u ở mô gần hậu môn và ngày càng phình to và đau. Cũng giống như những loại áp-xe khác, áp-xe quanh hậu môn hoàn toàn có thể cần phải được điều trị y khoa nhanh gọn, ví dụ điển hình như rạch mổ mở và thoát dịch ổ áp-xe .
Áp-xe vết mổ là một trong những biến chứng thứ phát của vết thương phẫu thuật ( hậu phẫu ). Dấu hiệu là nóng đỏ tại đường rạch thoát mủ. [ 18 ] Nếu chẩn đoán không chắc như đinh, cần dùng kim hút mủ từ vết thương ra, nhuộm Gram và cấy khuẩn để xác lập. [ 18 ]
Hình ảnh siêu âm ổ áp-xe vú, hiển thị một vùng tối ( giảm âm ) hình nấmÁp-xe là một bọc mủ cục bộ ( mô viêm mủ ) hình thành từ một sự mưng mủ trong một mô hoặc cơ quan, được bảo phủ bởi một màng sinh mủ. [ 19 ]

Áp-xe có thể được phân thành hai loại: áp-xe da (dưới da)[20] hoặc áp-xe nội. Áp-xe dưới da khá phổ biến; áp-xe nội khó chẩn đoán hơn và nghiêm trọng hơn.[13]

Sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch[sửa|sửa mã nguồn]

Đối với những người có tiền sử tiêm thuốc tĩnh mạch, nên được chụp X quang trước khi điều trị để xác lập chắc như đinh không có mảnh kim gãy. [ 15 ] Đối với những trường hợp này, nếu có kèm theo sốt, thì nên chú ý quan tâm đến thể viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn. [ 15 ]
Áp-xe khác với viêm tích mủ, viêm tích mủ là sự tích tụ mủ trong một khoang của khung hình có sẵn, còn áp-xe là tích mủ trong khoang mới được tạo ra .Ở những trường hợp khác cũng hoàn toàn có thể gây nên những triệu chứng tựa như, ví dụ điển hình : viêm mô bào, nang bã nhờn và viêm cân mạc hoại tử ( necrotising fasciitis ). [ 6 ] Viêm mô bào thường gây phản ứng ban đỏ đặc trưng nhưng không chảy mủ. [ 18 ]

Điều trị tiêu chuẩn cho áp-xe nhẹ ở da hoặc mô mềm là mổ mở và dẫn lưu mủ.[7] Ở phần lớn trường hợp không thấy bất kì lợi ích nào cho việc kèm thêm thuốc kháng sinh.[2] Một số ít bằng chứng không tìm thấy lợi ích từ việc băng kín ổ áp-xe với gạc y tế.[2]

Xem thêm: Phá thai – Wikipedia tiếng Việt

Rạch và dẫn lưu mủ[sửa|sửa mã nguồn]

Áp-xe sau năm ngày rạch và dẫn lưu mủ Nạo ổ áp-xePhải nên kiểm tra để xác lập xem nguyên do gây áp-xe có phải do vật thể lạ hay không, nếu có phải vô hiệu vật thể. Nếu nguyên do không phải do vật thể lạ gây nên, thì điều trị tiêu chuẩn là rạch và dẫn lưu mủ. [ 7 ] [ 21 ]