Cộng hòa Séc – Wikipedia tiếng Việt

Để tra cứu những bài hay chủ đề có cùng tên, hãy xem Séc

Séc (tiếng Séc: Česko) tên chính thức là Cộng hòa Séc (tiếng Séc: Česká republika (trợ giúp·thông tin)) là quốc gia nội lục thuộc khu vực Trung Âu và giáp Ba Lan, Đức, Áo và Slovakia. Thủ đô và thành phố lớn nhất của quốc gia là Praha với hơn 1,3 triệu dân cư ngụ tại đây. Cộng hòa Séc là quốc gia đa đảng theo chế độ cộng hòa đại nghị. Tổng thống là người đứng đầu nhà nước, còn thủ tướng là người đứng đầu chính phủ. Quốc hội có hai viện gồm thượng viện và hạ viện. Cộng hòa Séc gia nhập NATO vào năm 1999 và trở thành thành viên của Liên minh châu Âu từ năm 2004. Ngày 21 tháng 12 năm 2007, Cộng hòa Séc đã thông qua Hiệp ước Schengen, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc đi lại và du lịch vào nước này. Ngoài ra, Cộng hòa Séc là thành viên của các tổ chức OECD, OSCE, Ủy hội châu Âu và Nhóm Visegrád.

Lãnh thổ Cộng hòa Séc gồm có những vùng đất đã từng sống sót trong lịch sử dân tộc là Bohemia, Morava và 1 phần Silesia. Séc trở thành bộ phận của Đế quốc Áo và Đế quốc Áo-Hung trong hàng thế kỉ cho đến năm 1918 khi Séc cùng với Slovakia công bố xây dựng nước Tiệp Khắc. Trong Chiến tranh quốc tế thứ hai, Tiệp Khắc bị phát xít Đức chiếm đóng. Sau đó, nước này trở thành vương quốc xã hội chủ nghĩa cho đến năm 1989 khi cuộc Cách mạng Nhung diễn ra đưa quốc gia quay trở lại tiến trình dân chủ. Ngày 1 tháng 1 năm 1993, 1 cuộc ly khai đã diễn ra, Tiệp Khắc lại tách thành 2 vương quốc độc lập là Séc và Slovakia .

Tên gọi cũ trong tiếng Anh của Cộng hòa Séc là “Bohemia” biến đổi từ tiếng Latinh “Boiohaemum” có nghĩa là “quê hương của người Boii”. Tên gọi Séc hiện tại lấy từ tên Čechy chuyển hóa từ cách phát âm Cžechy của Ba Lan.[4]

Bạn đang đọc: Cộng hòa Séc – Wikipedia tiếng Việt

Sau khi Tiệp Khắc (Československo trong tiếng Séc hay Czechoslovakia trong tiếng Anh), 1 liên bang bao gồm Séc và Slovakia giải thể thành 2 quốc gia riêng biệt, Séc không có tên gọi chính thức trong tiếng Anh. Năm 1993, Bộ Ngoại giao Cộng hòa Séc đề nghị tên Czechia như là tên thay thế chính thức cho tất cả trường hợp không phải là các văn bản chính thức và tên gọi của cơ quan chính quyền nhưng tên gọi này không sử dụng rộng rãi trong các văn bản tiếng Anh như là Czech Republic.

Tháng 4 năm 2016 chính phủ Séc dự định sẽ đề nghị lên Liên Hợp Quốc về việc coi Czechia là 1 trong những tên gọi chính trong cơ sở dữ liệu địa lý.[5][6]

Tên “Séc” trong tiếng Việt là phiên âm của từ “tchèque” trong République tchèque (“Cộng hòa Séc”) từ tiếng Pháp (nếu không dùng kèm từ République – “Cộng hòa” thì nước này trong tiếng Pháp gọi là Tchéquie, đọc phiên âm như là “Séc-ki”). Hiện tại trong tiếng Trung, Séc vẫn được gọi là Tiệp Khắc (捷克) lấy chữ Hán có âm Quan thoại gần giống (Jiékè) để phiên âm từ quốc hiệu “Česko”. Tuy nhiên “Tiệp Khắc” hay “Tiệp” trong tiếng Việt hiện dùng để chỉ nhà nước liên bang cũ của Séc và Slovakia hoặc các chính thể tương tự.

Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy dẫn chứng của người tiền sử sinh sống tại vùng đất ngày này là Cộng hòa Séc. Từ thế kỷ thứ III trước Công nguyên, những bộ tộc Celt, Boii đã đến Séc định cư. Đến thế kỷ I, những bộ tộc Marcomanni và Quani tại vùng đất thuộc Đức thời nay cũng đến sinh sống tại vùng đất này. Trong suốt Giai đoạn Di cư tại châu Âu vào thế kỷ 5, những bộ lạc thuộc Đức đã rời khỏi vùng đất Séc và sơ tán ra những vùng đất ở phía Đông và phía Tây .Người Slav từ vùng Biển Đen – Karpat định cư tại đây ( do những cuộc tiến công từ vùng Siberia và những bộ lạc Đông Âu : Hung, Avar, Bulgar và Magyar ). Vào thế kỷ 6 họ di cư tới những vùng đất tại phía Nam như Bohemia, Moravia và 1 số vùng đất mà ngày này thuộc về chủ quyền lãnh thổ Áo. Trong suốt thế kỷ VII, thương gia Samo đến từ vùng Francia đã chỉ huy và ủng hộ cuộc khởi nghĩa của người Slav để chống lại tộc người Avar năm 623, trở thành người thống trị của Vương quốc Slav tiên phong. Đây là tổ chức triển khai chính quyền sở tại tiên phong của người Slav nhưng thực tiễn đây là 1 liên minh của 1 số bộ lạc chứ không thực sự là 1 vương quốc quân chủ chuyên chế .
Moravia lan rộng ra nhất dưới thời vua Svatopluk I

Sau khi Đế chế của vua Samo tan rã, người Moravia và Nitra đã thành lập các công quốc mới. Năm 833, Mojmir I của Moravia đã tấn công và sáp nhập công quốc Nitra, lập ra 1 công quốc duy nhất là Đại Moravia (Velká Morava).

Năm 846, Mojmir I nhường ngôi cho người cháu của mình là Rastislav ( 846 – 870 ). Dưới thời Rastislav, 1 cuộc cải cách văn hóa truyền thống đã diễn ra khi 2 nhà truyền giáo Kyrillô và Mêthôđiô bị người này mời đến Đại Moravia để truyền bá đạo Thiên chúa vào quốc gia này. Họ cũng góp công trong việc kiến thiết xây dựng bảng vần âm của người Slav tức bảng ký tự Cyril .Dưới thời vua Svatopluk I, Đại Moravia đạt tới sự mở rộng lớn nhất về diện tích quy hoạnh. Lãnh thổ của nó trải dài trên những vùng đất ngày này là Hungary, Ba Lan, Áo, Đức, Serbia, Slovenia, Croatia và Ukraina. Về sau, những cuộc cuộc chiến tranh với Đế chế Frank đã làm cho Đại Moravia suy yếu và những người Hungary xâm lược đã khiến quốc gia tan rã vào đầu thế kỷ 10 .

Mục lục nội dung

Thời kỳ Trung cổ[sửa|sửa mã nguồn]

Quanh cảnh cầu Karl ở TP. hà Nội PrahaNăm 995, công quốc Bohemia xây dựng dưới sự chỉ huy của vương triều Premyslid, thành viên của 1 bộ tộc tên là Séc. Vương triều Premyslid đã thống nhất những vương triều Séc khác và xây dựng 1 chính quyền sở tại TW .Đầu thế kỷ XI, công quốc Bohemia đã chinh phục nước Đại Moravia. Tuy Moravia vẫn là 1 lãnh địa tách biệt của Bohemia tuy nhiên nước này lại bị quản lý bởi 1 trong những người con trai của vua Bohemia .

Vào năm 1306, dòng họ Premyslid không có người kế vị. Sau những cuộc chiến giành quyền lực, dòng họ Luxemburg đã đoạt được ngôi vua Bohemia. Vị vua thứ 2 của triều đại Luxemburg là Karel IV (1342-1378, Charles trong tiếng Anh và tiếng Pháp, Karl trong tiếng Đức) đã thay đổi đất nước Bohemia. Năm 1344, người này nâng chức Giám mục của thành phố Praha lên thành tổng Giám mục đồng thời kiềm chế quyền lực của các quý tộc Séc và đưa Bohemia, Moravia trở thành các quận hành chính và đưa Brandenburg (tới năm 1415), Lusatia (tới năm 1635), Silesia (tới năm 1742) vào quyền kiểm soát của Séc. Karel IV cũng tạo ra các công trình xây dựng như lâu đài Praha và cầu Karl. Karel IV cũng thành lập Đại học Karl ở Praha (Univerzita Karlova) năm 1348 với mong muốn biến Praha thành 1 trung tâm học vấn của châu Âu.

Vào thế kỷ XV, 1 cuộc cuộc chiến tranh tôn giáo đã diễn ra tại Séc, lịch sử dân tộc gọi là cuộc Chiến tranh Hussite. Séc suy yếu và đến năm 1526 đã bị sáp nhập vào đế chế Habsburg .

Thời kỳ thuộc triều đại Habsburg[sửa|sửa mã nguồn]

Sau khi bị sáp nhập vào Đế chế Habsburg, người Séc khởi đầu bị đồng nhất. Tiếng Séc bị cấm sử dụng và tiếng Đức trở thành ngôn từ chính thức ở Séc .

Năm 1618, người Bohemia đã nổi dậy chống lại triều đình Habsburg. Họ đã chọn 1 người theo đường lối của Jean Calvin là Frederick của Palatinate (Fridrich Falcký) lên ngôi. Nhưng đến ngày 6 tháng 11 năm 1620, quân đội Séc bị đánh bại tại Trận Núi Trắng (Bitva na Bílé hoře). Chiến tranh Ba mươi năm (1618-1648) đã phá hủy phần lớn những làng mạc, thành phố của Bohemia.

Đến thời nữ hoàng Maria Theresa và con trai, vua Joseph II, những người chịu ảnh hưởng tác động của Thời đại Khai sáng, tình hình Bohemia mở màn có những chuyển biến. Tuy chủ trương đồng nhất vẫn không đổi khác nhưng tình hình xã hội, giáo dục đã cải tổ cho người Séc. Vào thế kỷ XIX, chủ nghĩa bành trướng của Pháp dưới thời vua Napoleon I đã kích thích tinh thần phục hưng dân tộc bản địa của người Séc. Tầng lớp tri thức mới hơn đã đóng vai trò nhất định trong việc phục hưng và tăng trưởng ngôn từ dân tộc bản địa. Tháng 2 năm 1848, cuộc Cách mạng tháng 2 ở Pháp đã làm bùng nổ cao trào cách mạng tư sản lan khắp châu Âu. Vào ngày 12 tháng 6 năm 1848, khởi nghĩa của những người dân chủ cấp tiến và sự hưởng ứng của nhân dân đã bùng nổ tại Praha và đến ngày 17 tháng 6, cuộc khởi nghĩa bị dập tắt .Năm 1867, nhà nước quân chủ lưỡng hợp Áo-Hung sinh ra trong đó Séc nằm trong tầm ảnh hưởng tác động của Áo. Vào những năm ở nửa sau của đế chế Áo-Hung, tình hình giữa người Séc và người Đức ở Bohemia trở nên stress hơn. Mối quan hệ xấu đi giữa những dân tộc bản địa trong đế chế đã đẩy nhanh hơn sự sụp đổ của vương quốc này. Năm 1900, Tomáš Garrigue Masaryk người sau này trở thành tổng thống Tiệp Khắc đã xây dựng Đảng Tiến bộ Séc. Ý tưởng về vương quốc phối hợp giữa hai dân tộc bản địa Séc và Slovakia mở màn hình thành. [ 7 ]
Bản đồ Tiệp Khắc năm 1928Sau khi Chiến tranh quốc tế thứ nhất kết thúc cùng với sự sụp đổ của Đế chế Áo-Hung, ngày 28 tháng 10 năm 1918, Cộng hòa Tiệp Khắc ( gồm có Séc và Slovakia thời nay ) công bố độc lập. Hiệp ước St. Germain bị ký kết vào tháng 9 năm 1919 đã chính thức công nhận nền cộng hòa mới của Tiệp Khắc. Sau đó, Ruthenia cũng sáp nhập vào Tiệp Khắc vào tháng 6 năm 1920. Quốc gia Tiệp Khắc mới xây dựng có dân số khoảng chừng 13,5 triệu người, thừa kế 70-80 % những cơ sở công nghiệp của Áo-Hung. Lúc đó Tiệp Khắc nằm trong 10 nước công nghiệp hóa nhất quốc tế .Trước cuộc chiến tranh quốc tế thứ hai, chính quyền sở tại phát xít ở Đức mở màn rình rập đe dọa triển khai xâm lược Trung Âu. Sau khi sáp nhập nước Áo vào chủ quyền lãnh thổ Đức, Tiệp Khắc trở thành tiềm năng tiếp theo của phát xít Đức. Tháng 4 năm 1938, Đức nêu yêu sách đòi vùng đất Sudetenland của Tiệp Khắc. Ngày 29 tháng 9 năm 1938, Hiệp ước München bị ký kết. Anh, Pháp vì không muốn cuộc chiến tranh với Đức đã quyết định hành động vứt bỏ liên minh quân sự với Tiệp Khắc. Và hậu quả là đến ngày 16 tháng 3 năm 1939, hàng loạt chủ quyền lãnh thổ Tiệp Khắc đã bị Đức chiếm đóng. Trong những năm Chiến tranh quốc tế thứ hai, khoảng chừng 390.000 người dân thành thị trong đó có 83.000 người Do Thái đã bị giết hại hoặc bị hành quyết. Hàng trăm ngàn người đã bị đưa vào những nhà tù và những trại tập trung để thao tác. Chiến tranh kết thúc vào ngày 9 tháng 5 năm 1945 với việc cuộc khởi nghĩa Praha lật đổ ách thống trị của phát xít Đức thành công xuất sắc và quân đội Liên Xô và Hoa Kỳ tiến vào Tiệp Khắc .Từ năm 1945 – 1946, phần lớn người Đức thiểu số ( khoảng chừng 2,7 triệu người ) đã bị trục xuất khỏi Tiệp Khắc sang Đức và Áo. Sau Chiến tranh quốc tế thứ hai, Đảng Cộng sản Tiệp Khắc tăng trưởng nhanh hơn do sự tuyệt vọng của người Tiệp Khắc so với phương Tây vì đã vứt bỏ họ trong Hiệp ước München và do tác động ảnh hưởng ngày càng mạnh của Liên Xô. Trong cuộc bầu cử năm 1946, Đảng Cộng sản đã giành tỉ lệ phiếu 38 %, trở thành chính đảng lớn nhất và chính thức cầm quyền từ tháng 2 năm 1948. Sau đó, Đảng Cộng sản Tiệp Khắc đã thiết kế xây dựng 1 chính quyền sở tại toàn cộng sản .
Biểu tình trong cuộc Cách mạng Nhung lụa 1989Sau khi nắm quyền, Đảng Cộng sản Tiệp Khắc đã quốc hữu hóa những ngành kinh tế tài chính, thiết kế xây dựng nền kinh tế tài chính kế hoạch. Kinh tế tăng trưởng nhanh hơn trong thập niên 1950 và thập niên 1960 sau đó mở màn giảm sút từ thập niên 1970 và rơi vào khủng hoảng cục bộ hơn. Chính quyền cộng sản trở nên thiếu dân chủ hơn. Năm 1968, trào lưu Mùa Xuân Praha bùng nổ đòi lan rộng ra tự do dân chủ và triển khai đa nguyên chính trị tuy nhiên sau đó bị quân đội Liên Xô đàn áp và dập tắt .Tháng 11 năm 1989, cuộc Cách mạng Nhung lụa đưa Tiệp Khắc trở lại quy trình dân chủ. Ngày 1 tháng 1 năm 1993, Tiệp Khắc diễn ra cuộc ” chia li trong độc lập “. 2 dân tộc bản địa Séc và Slovakia tách ra xây dựng 2 vương quốc mới là Cộng hòa Séc và Cộng hòa Slovakia .

Cộng hòa Séc ( từ 1993 )[sửa|sửa mã nguồn]

Sau khi lại trở thành 1 vương quốc độc lập vào năm 1993, QH Cộng hòa Séc đã quyết định hành động giữ nguyên lá cờ của Liên bang Tiệp Khắc cũ làm lá cờ của Cộng hòa Séc. Cùng năm đó, nước này gia nhập Liên Hiệp Quốc. Đến năm 1995, Cộng hòa Séc trở thành thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế ( OECD ) và Tổ chức Thương mại Thế giới ( WTO ). Ngày 12 tháng 3 năm 1999, Cộng hòa Séc gia nhập NATO. Vào năm 2004, cùng với 9 vương quốc Đông Âu và Nam Âu khác, Cộng hòa Séc đã trở thành thành viên của Liên minh châu Âu [ 8 ]. Kinh tế Cộng hòa Séc đi theo nền kinh tế thị trường và đã trên đà tăng trưởng tuy nhiên vẫn đương đầu với những mạo hiểm và thử thách .

Hệ thống chính trị[sửa|sửa mã nguồn]

Cộng hòa Séc là vương quốc đa đảng theo chính sách dân chủ nghị viện. Theo hiến pháp, tổng thống là người đứng đầu nhà nước còn thủ tướng là người điều hành chính phủ .Tổng thống Cộng hòa Séc do Quốc hội bầu với nhiệm kỳ 5 năm. Theo Hiến pháp, tổng thống không được phép nắm quá 2 nhiệm kỳ liên tục. Tổng thống có vai trò hầu hết về mặt nghi thức tuy nhiên cũng hoàn toàn có thể dừng trải qua 1 luật đạo hoặc giải tán QH trong những trường hợp đặc biệt quan trọng. Cộng hòa Séc đã trải qua bộ luật về việc bầu cử tổng thống trực tiếp tức là tổng thống sẽ do dân bầu ra chứ không do Quốc hội .Thủ tướng Cộng hòa Séc là người đứng đầu cơ quan chính phủ. Thủ tướng nắm trong tay 1 số quyền lực tối cao như quyết định hành động những yếu tố đối nội và đối ngoại, triệu tập QH và chọn ra những bộ trưởng liên nghành của chính phủ nước nhà .

Quốc hội của Cộng hòa Séc tổ chức theo mô hình lưỡng viện bao gồm hạ viện và thượng viện. Hạ viện (Poslanecká sněmovna) gồm 200 ghế còn thượng viện (Senát) bao gồm 81 ghế. Tại Cộng hòa Séc có 14 khu vực bầu cử tương ứng với 14 khu vực hành chính của cả nước.

Tòa án Hiến pháp ( hay Tòa án Lập pháp ) của Cộng hòa Séc gồm có 15 thành viên và có nhiệm kỳ 10 năm. Các thành viên của Tòa án Hiến pháp do tổng thống chỉ định và trải qua bởi thượng viện .

Là quốc gia đa đảng, chính trường Cộng hòa Séc có sự tham gia của các đảng phái. Chẳng hạn trong kỳ bầu cử vào Hạ viện Quốc hội Séc tiến hành ngày 28 và 29 tháng 5 năm 2010 đã có 27 đảng phái và tổ chức chính trị đăng ký tham gia. 2 đảng có ảnh hưởng lớn nhất ở Cộng hòa Séc là Đảng Dân chủ Công dân (Občanská demokratická strana) và Đảng Xã hội Dân chủ Séc (Česká strana sociálně demokratická).

Quân đội Séc gồm có lục quân, không quân và lực lượng phục vụ hầu cần đặc biệt quan trọng. Quân đội Séc là 1 phần của Quân đội Tiệp Khắc trước kia vốn là 1 trụ cột của Hiệp ước Warsaw cho đến năm 1989. Từ khi gia nhập NATO vào ngày 12 tháng 3 năm 1999, lực lượng quân đội Séc đã có những sự biến hóa đa phương diện. Tuy số lượng binh lính giảm xuống còn khoảng chừng 67.000 nhưng về mặt chất lượng lại nâng cao và trình độ tổ chức triển khai chuyên nghiệp hơn. Năm 2004, chính sách nghĩa vụ và trách nhiệm quân sự chiến lược bắt buộc bị giải thể. [ 9 ]Lực lượng quân đội Séc ngoài trách nhiệm phòng thủ, bảo vệ quốc gia còn tham gia lực lượng gìn giữ tự do của Liên Hiệp Quốc tại Iraq, Afghanistan, Bosna và Hercegovina, Kosovo. Năm 2005, ngân sách quốc phòng của Cộng hòa Séc đạt khoảng chừng hơn 2 tỉ USD chiếm 1,81 % GDP. [ 10 ]
Bản đồ những khu vực của Cộng hòa Séc

Bắt đầu từ năm 2000, Cộng hòa Séc chia thành 13 khu vực (kraje hoặc kraj) và 1 thủ đô. Mỗi khu vực có 1 Hội đồng Địa phương (krajské zastupitelstvo) bầu chọn qua bầu cử và người lãnh đạo riêng (hejtman). Ở Praha, quyền lực do Hội đồng Thành phố và thị trưởng của Praha thi hành.

Mỗi khu vực nói trên của Cộng hòa Séc bị coi là 1 vùng cấp 3 của Liên minh châu Âu. Trong khi đó, toàn bộ lãnh thổ Cộng hòa Séc bị coi là 1 vùng cấp 2 của Liên minh châu Âu. (Xem Các vùng của Liên minh châu Âu)

1 vùng thôn quêVề mặt địa lý, Cộng hòa Séc nằm ở khu vực Trung Âu còn theo phân loại của Liên Hiệp Quốc thì nước này thuộc khu vực Đông Âu. Về mặt lịch sử vẻ vang và văn hóa truyền thống, Cộng hòa Séc bị xem là có liên hệ thân thiện hơn với những nước Đông Âu đặc biệt quan trọng là trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh .

Diện tích Cộng hòa Séc xếp hàng thứ 115 thế giới (xem Danh sách quốc gia theo diện tích). Tổng diện tích của nước này là 78.886 km², trong đó phần đất chiếm 77.276 km² và phần nước chiếm 1.590 km². Do bị bao quanh bởi các quốc gia khác nên Cộng hòa Séc không giáp biển. Nước này có chung đường biên giới 1.881 km với các nước Đức về phía tây, Ba Lan về phía đông bắc, Slovakia về phía đông nam và Áo về phía nam.

Về mặt lịch sử dân tộc, chủ quyền lãnh thổ Cộng hòa Séc hoàn toàn có thể chia làm 3 vùng lịch sử dân tộc : Bohemia, Moravia và Silesia. Silesia chỉ có 1 phần chủ quyền lãnh thổ ở Cộng hòa Séc .Địa hình nước này hoàn toàn có thể chia thành 2 miền chính : Bohemia ở phía tây và Moravia ở phía đông. Địa hình Bohemia có cấu trúc như 1 bồn địa gồm những đồng bằng và cao nguyên phủ bọc xung quanh bởi những dãy núi như dãy Karkonosze và dãy Sudeten. Đỉnh núi Snezka tại Bohemia và ngọn núi cao nhất Cộng hòa Séc ( 1602 m ). Trong khi địa hình Bohemia phẳng phiu hơn thì ngược lại, địa hình Moravia đa phần là đồi núi. Cộng hòa Séc là nơi bắt nguồn của sông Elbe, sông Vltava ở xứ Bohemia và sông Morava ở xứ Moravia. Các con sông của nước này chảy vào những biển khác nhau như : biển Bắc, biển Baltic và biển Đen .Về tài nguyên, Cộng hòa Séc có 1 số tài nguyên như than đá, than chì, cao lanh, đất sét, gỗ kiến thiết xây dựng …
Cộng hòa Séc nằm trong khu vực khí hậu ôn hòa. Do nằm sâu trong lục địa và không còn chịu những tác động ảnh hưởng của biển nên Cộng hòa Séc có khí hậu ôn đới lục địa, 1 nguyên do gây ra sự chênh lệch giữa thời tiết mùa hạ và mùa đông tại nước này. Sự phong phú của địa hình cũng góp thêm phần tạo ra sự sự phong phú của những kiểu khí hậu khác nhau tại Cộng hòa Séc .Nhìn chung trên toàn chủ quyền lãnh thổ Cộng hòa Séc, khí hậu về mùa đông không khắc nghiệt như 1 số nước. Nhiệt độ trung bình thấp nhất tại nước này vào tháng 1, tháng lạnh nhất trong năm là – 5,4 °C. Tuyết thường rơi nhiều hơn tại 1 số vùng núi nhưng tan nhanh hơn tại những vùng thấp hơn của Cộng hòa Séc khiến cho mùa đông ở nước này ẩm hơn. Khi mùa đông kết thúc, băng tuyết tan chảy làm mực nước những con sông dâng lên và đôi lúc hoàn toàn có thể gây lũ. Mùa hè tại Cộng hòa Séc có nhiệt độ trung bình cao nhất vào tháng 7, tháng nóng nhất tại Cộng hòa Séc là 23,3 °C [ 11 ]. Mùa hè tại nước này có nhiều mưa hơn 1 số nước. Những trận bão từ Đại Tây Dương hoàn toàn có thể tràn vào nước này cũng mang theo 1 lượng mưa bổ trợ. Nhiệt độ và lượng mưa giảm dần về mùa thu và những rừng cây khởi đầu rụng lá .

Dân số các vùng của người Séc

Năm
Tổng cộng
Thay đổi
Năm
Tổng cộng
Thay đổi

1857

7.016.531
—

1930

10.674.386
6.6%

2013

10.513.300

1869

7.617.230
8.6%

1950

8.896.133
-16.7%

1880

8.222.013
7.9%

1961

9.571.531
7.6%

1890

8.665.421
5.4%

1970

9.807.697
2.5%

1900

9.372.214
8.2%

1980

10.291.927
4.9%

1910

10.078.637
7.5%

1991

10.302.215
0.1%

1921

10.009.587
-0.7%

2001

10.230.060
-0.7%

Dân số Cộng hòa Séc từng rơi vào khoảng chừng 10,3 triệu người. Dân số tại đây đã có những dịch chuyển. Số liệu thống kê năm 1857 cho thấy dân số của vùng đất Séc lúc đó là khoảng chừng 7 triệu người. Sau đó số lượng này tăng dần qua những năm và đến đầu thế kỷ 20 thì đạt giao động 9,4 triệu dân. Sang năm 1910, dân số của Séc vượt qua ngưỡng 10 triệu. Các cuộc Chiến tranh quốc tế thứ nhất và Chiến tranh quốc tế thứ hai đã khiến cho dân số của nước này giảm sút. Sau cuộc chiến tranh, số lượng nhân khẩu của nước này liên tục phục sinh. Hiện nay dân số Cộng hòa Séc lại có khunh hướng giảm xuống tuy phần nào đỡ hơn 1 số nước Đông Âu khác. Theo báo cáo giải trình dân số năm 2006 của Liên Hiệp Quốc, vận tốc tăng dân số của Cộng hòa Séc là – 0,03 % [ 12 ]. Nguyên nhân là do tỉ lệ sinh của nước này giảm cùng với việc Cộng hòa Séc gia nhập EU năm 2004 làm Open dòng người nhập cư sang những nước tăng trưởng hơn ở Tây Âu kiếm sống .Đa phần dân cư của Cộng hòa Séc là người Séc chiếm tỉ lệ 95 %. Bên cạnh đó, tại Séc còn có những hội đồng dân tộc thiểu số khác như người Slovakia, người Đức, người Ba Lan, người Hungary, người Nước Ta. Sau khi Liên bang Tiệp Khắc tan rã, 1 bộ phận người Slovakia vẫn liên tục ở lại Cộng hòa Séc và trở thành nhóm sắc tộc thiểu số lớn nhất nước này, chiếm 3 % dân số. Xếp tiếp sau đó là người Ba Lan. Ở Cộng hòa Séc có 1 số trường tiểu học và trung học cơ sở dạy tiếng Ba Lan. Trước kia, người Đức chiếm 1 tỉ lệ lớn hơn trong dân số Séc nhưng sau khi Chiến tranh quốc tế thứ hai kết thúc, chính quyền sở tại Tiệp Khắc đã ra lệnh trục xuất khoảng chừng 3 triệu người Đức ra khỏi chủ quyền lãnh thổ nước này. Ngày nay hội đồng người Đức tại Séc có rủi ro tiềm ẩn bị đồng điệu do tiếng Đức không thông dụng bằng 1 số ngôn từ khác tại đây .Bên cạnh những dân tộc bản địa có nguồn gốc từ những vương quốc láng giềng trong khu vực còn có 1 số dân tộc bản địa khác mới nhập cư vào Séc trong thế kỷ XX. Khi cuộc nội chiến Hy Lạp xảy ra, 1 số người Hy Lạp đã chạy sang Tiệp Khắc tiên phong là những trẻ nhỏ tị nạn vào năm 1948 – 1949 rồi tiếp đó là thân nhân và cả những người cánh tả tại Hy Lạp. Cộng đồng người gốc Á lớn nhất tại Cộng hòa Séc là người Nước Ta. Người Nước Ta đến Tiệp Khắc lần đầu vào năm 1956 để du học theo thỏa thuận hợp tác về giáo dục giữa hai chính phủ nước nhà cộng sản lúc bấy giờ. Số người Nước Ta nhập cư vào Cộng hòa Séc tăng nhanh hơn cho đến khi chính sách xã hội chủ nghĩa tại nước này sụp đổ vào năm 1989. Thế hệ tiên phong của người Nước Ta tại đây hầu hết kinh doanh thương mại trong những shop còn thế hệ người Việt tiếp theo sinh ra tại Séc có những thành tích học tập nhất định. [ 13 ] Trong năm 2009, có khoảng chừng 70.000 người Việt tại Cộng hòa Séc. [ 14 ] Ngày 3 tháng 7 năm 2013, chính phủ nước nhà Cộng hòa Séc công nhận hội đồng người Việt tại Séc trở thành dân tộc bản địa thứ 14 của vương quốc này. [ 15 ]Người Do Thái từng có 1 hội đồng lớn hơn tại Cộng hòa Séc nhưng phần lớn họ trong Thế chiến Thứ 2 đã bị Đức Quốc Xã tàn sát. Tại Séc những nét văn hóa truyền thống của người Do Thái đã được gìn giữ đặc biệt quan trọng là tại thủ đô hà nội Praha .

Khái quát lịch sử vẻ vang[sửa|sửa mã nguồn]

Quảng trường Wenceslas, Praha

Vào thế kỷ XIX, hai vùng đất Bohemia và Moravia của Cộng hòa Séc ngày nay là trung tâm công nghiệp chính của Đế chế Áo-Hung. Vì vậy sau khi Đế chế Áo-Hung sụp đổ sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, nước này đã thừa kế một phần lớn những cơ sở công nghiệp. Vào thời điểm đó, Tiệp Khắc được đánh giá là một nước có cơ sở hạ tầng tốt với trình độ dân trí cao song nhiều nhà máy và thiết bị của nước này có phần lạc hậu hơn so với các nước tư bản Tây Âu. Trong thời kỳ xã hội chủ nghĩa, kinh tế Tiệp Khắc tương đối phát triển và gắn bó chặt chẽ với Liên Xô. Nhưng đến năm 1991, chế độ xã hội chủ nghĩa tại Liên Xô và Đông Âu sụp đổ đã khiến cho nền kinh tế Séc mất đi nhiều thị trường lớn ở phía đông và rơi vào khủng hoảng.

Xem thêm: Xét nghiệm HIV âm tính là gì?

Cuộc Cách mạng Nhung lụa diễn ra vào năm 1989 đã tạo điều kiện kèm theo cho sự đổi khác cơ bản hàng loạt nền kinh tế tài chính Séc. Tháng 1 năm 1991, ” liệu pháp sốc ” đã mang đến những đổi khác rất lớn : 95 % những mẫu sản phẩm không còn chịu trấn áp Chi tiêu của nhà nước, lạm phát kinh tế hạ xuống dưới 10 %, tỉ lệ thất nghiệp thấp, thâm hụt ngân sách và nợ quốc tế giảm đáng kể và đáng chú ý quan tâm nhất là sự quy đổi trọng tâm hợp tác kinh tế tài chính từ Đông sang Tây. Cộng hòa Liên bang Đức, Hà Lan và Mỹ trở thành những nhà đầu tư lớn nhất tại Cộng hòa Séc. Sự quy đổi đó cũng nhu yếu những cải cách can đảm và mạnh mẽ về pháp luật và hành chính nhằm mục đích tạo điều kiện kèm theo thuận tiện hơn nữa cho góp vốn đầu tư và tăng trưởng. Ngân hàng và bưu chính viễn thông được quan tâm đẩy mạnh. Về kinh tế tài chính, từ năm 1995, tỷ giá hối đoái giữa đồng koruna của Cộng hòa Séc và đôla Mỹ đã được thiết lập một cách không thay đổi. Sự tư nhân hóa ồ ạt nền kinh tế tài chính cũng diễn ra với vận tốc chóng mặt : năm 1998, đã có đến hơn 80 % xí nghiệp sản xuất thuộc chiếm hữu tư nhân .Cuộc khủng hoảng cục bộ chính trị và kinh tế tài chính 1997 đã tác động ảnh hưởng mạnh đến nền kinh tế tài chính Séc. Tốc độ tăng trưởng kinh tế tài chính năm 1997 hạ xuống còn 0,3 %, năm 1998 là – 2,3 % và năm 1999 là – 0,5 %. Nguyên nhân là do sự thực hiện ” liệu pháp sốc ” một cách vội vã và không vững chãi. nhà nước Cộng hòa Séc đã phải xem xét lại những chủ trương kinh tế tài chính của mình và kiểm soát và điều chỉnh lại sao cho thích hợp hơn như tăng cường việc hội nhập với những tiêu chuẩn kinh tế tài chính của EU, tái cơ cấu tổ chức những doanh nghiệp, triển khai tư nhân hóa với những ngân hàng nhà nước và những ngành dịch vụ công cộng. Bắt đầu từ năm 2000, vận tốc tăng trưởng của nước này từ từ hồi sinh. Xuất khẩu vào thị trường EU, đặc biệt quan trọng là Đức tăng mạnh đã làm giảm thâm hụt thương mại của nước này xuống còn 5 % GDP. Năm 2004, Cộng hòa Séc chính thức trở thành một thành viên của Liên minh châu Âu, yên cầu nước này phải thôi thúc quy trình cải cách kinh tế tài chính hơn nữa .Những năm gần đây, Cộng hòa Séc đang trở thành một trong những vương quốc có nền kinh tế tài chính tăng trưởng mạnh tại khu vực Đông Âu. Theo số liệu của Quỹ tiền tệ Quốc tế, năm năm nay, GDP danh nghĩa của Cộng hòa Séc là 193.535 tỷ USD ( GDP theo nhu cầu mua sắm tương tự : 34,768 tỷ USD ), thu nhập trung bình đầu người đạt 17,570 USD [ 16 ], cao hơn so với nhiều nước Đông Âu khác như Ba Lan, Hungary, Slovakia tuy nhiên vẫn còn thấp hơn mức trung bình của Liên minh châu Âu. Nền kinh tế tài chính nước này được nhìn nhận là tăng trưởng nhanh và không thay đổi. Năm 2007, vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính của nước này đạt 5,7 % [ 17 ]. Cộng hòa Séc là thành viên của nhiều tổ chức triển khai kinh tế tài chính lớn như Liên minh châu Âu, WTO và OECD .

Các ngành kinh tế tài chính[sửa|sửa mã nguồn]

Quang cảnh Pháo đài Praha, Cộng hòa SécNông nghiệp của Cộng hòa Séc không có nhiều điều kiện kèm theo thuận tiện để tăng trưởng. Các loại cây xanh hầu hết của nước này là lúa mì, khoai tây, củ cải đường, cây hublông … Trong cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính, nông nghiệp chiếm 3,4 % GDP của Cộng hòa Séc .Vốn là một nước có sẵn những cơ sở công nghiệp từ thế kỷ XIX, nền công nghiệp của Cộng hòa Séc có nhiều điều kiện kèm theo thuận tiện tăng trưởng. Các ngành công nghiệp chính của nước này là luyện kim, sản xuất máy móc, thiết bị điện tử, phương tiện đi lại giao thông vận tải, dệt may, chất hóa học, dược phẩm, chế biến lương thực thực phẩm … Bên cạnh đó, Cộng hòa Séc rất với ngành công nghiệp sản xuất đồ gốm sứ và pha lê. Công nghiệp chiếm tỉ trọng 39,3 % trong nền kinh tế tài chính .Dịch Vụ Thương Mại là nghành nghề dịch vụ góp phần nhiều nhất trong nền kinh tế tài chính, chiếm 57,3 % GDP. Các ngành ngân hàng nhà nước, công nghệ thông tin, viễn thông là những động lực năng động của nền kinh tế tài chính Séc và lôi cuốn nhiều vốn góp vốn đầu tư quốc tế. Thương mại là một hoạt động giải trí kinh tế tài chính quan trọng với những đối tác chiến lược thương mại hầu hết là Cộng hòa Liên bang Đức, Slovakia, Áo, Ba Lan … Du lịch cũng là một thế mạnh của Cộng hòa Séc. Năm 2001, lệch giá từ du lịch mang về cho nước này khoảng chừng 118 tỉ koruna, góp phần tới 5,5 % GNP của nước này. Thủ đô Praha thường là lựa chọn số 1 của hành khách với rất nhiều những khu công trình văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang nổi tiếng. Những khu du lịch spa chăm sóc sức khỏe và làm đẹp như Karlovy Vary thường là điểm đến được yêu dấu vào những kỳ nghỉ. Những tiệc tùng âm nhạc hay bia của Cộng hòa Séc cũng góp thêm phần làm quốc gia này trở thành một khu vực du lịch mê hoặc .

Đồng tiền chính thức hiện nay của Cộng hòa Séc là đồng koruna. Trong tiếng Séc, từ koruna có nghĩa là “vương miện”. Đồng tiền này chính thức được sử dụng từ ngày 18 tháng 2 năm 1993 sau khi Cộng hòa Séc và Slovakia tách khỏi Tiệp Khắc. Ký hiệu trong giao dịch quốc tế của đồng koruna Séc theo ISO 4217 là CZK.

Đồng tiền koruna của Cộng hòa Séc khởi đầu tham gia những tỷ giá hối đoái từ năm 1995 và được thả nổi kể từ năm 1999. Trong năm 2007, chỉ số lạm phát kinh tế của đồng xu tiền này là 2,4 % và đã được duy trì không thay đổi trong suốt nhiều năm qua. Cộng hòa Séc có kế hoạch gia nhập khu vực sử dụng đồng xu tiền chung châu Âu ( euro ) vào năm 2012 nhưng sau đó đã công bố hoãn lại. Đầu năm 2008, Ngân hàng Quốc gia Séc công bố sẽ lùi thời hạn gia nhập khu vực đồng xu tiền chung đến năm 2019 [ 18 ] .

Cơ sơ hạ tầng[sửa|sửa mã nguồn]

Sử biên niên DalimilVăn học Séc bắt nguồn từ thế kỷ VIII Công Nguyên dưới thời Đại Moravia. Hai đồng đội Cyril và Methodius đã được vương triều Byzantine cử tới Đại Moravia để truyền bá Đạo Thiên chúa, đồng thời sáng lập ra ngôn từ viết Slav tiên phong : tiếng Slavonic cổ viết trên bảng vần âm Glogotic, tiền thân của bảng ký tự Cyril sau này .Sau khi Đại Moravia sụp đổ và được sửa chữa thay thế bởi vương triều Bohemia vào thế kỷ IX, tiếng Latinh đã dần lấn lướt tiếng Slavonic cổ để trở thành ngôn từ chính thức trong nền văn học Séc. Bên cạnh đó, tiếng Đức cũng trở thành một ngôn từ có tầm tác động ảnh hưởng lớn tại vùng đất này cho đến tận cuối thế kỷ XIX. Vào thế kỷ XIII, dưới triều đại Premyslid của Bohemia, nền văn học Séc đã có những đổi khác đáng chú ý quan tâm. Những nhà thống trị ở Bohemia mở màn tách họ ra khỏi nền văn học Tây Âu lúc đó nói chung và cố gắng nỗ lực thiết kế xây dựng một nền văn học dân tộc bản địa riêng của người Séc. Thời kỳ này văn học Séc được chia làm hai thể loại chính là lịch sử một thời và sử thi về những anh hùng. Văn xuôi cũng mở màn Open trong thời hạn này. Hai tác phẩm đáng chú ý quan tâm Open trong tiến trình này là cuốn từ điển Séc-Latinh và bộ sử biên niên tiên phong viết bằng tiếng Séc : sử biên niên Dalimil .Trong thời kỳ cuộc chiến tranh tôn giáo Hussite, văn học còn được dùng tranh luận và đả kích giữa những nhóm tôn giáo với nhau. Sự phân hóa rõ ràng biểu lộ trên phương diện ngôn từ : tiếng Latinh được dùng bởi những người theo đạo Thiên chúa, còn tiếng Séc được dùng bởi những người theo đạo Tin lành. Trận Núi Trắng năm 1620 với thất bại của những người Tin lành đã khiến nền văn học viết bằng tiếng Séc bị ảnh hưởng tác động. Những chủ trương đồng điệu dưới thời Đế chế Áo và Đế chế Áo-Hung càng làm cho tiếng Séc có nguy cơ biến mất. Tuy nhiên Thời kỳ Khai sáng trong Đế chế Áo-Hung đã lại tạo điều kiện kèm theo cho tiếng Séc có thời cơ tăng trưởng, cùng với đó là cả một nền văn học Séc mới. Từ đó đến nay, nền văn học Séc đã trải qua nhiều thăng trầm, dịch chuyển và sản sinh ra những tác gia lớn. Franz Kafka, nhà văn gốc Do Thái của Cộng hòa Séc với những tác phẩm viết bằng tiếng Đức, ông được coi là người khơi nguồn cho văn học phi thực ở châu Âu [ 27 ]. Năm 1984, Jaroslav Seifert đã trở thành công dân Cộng hòa Séc tiên phong ( lúc đó là Tiệp Khắc ) đoạt phần thưởng Nobel về Văn học .

Tôn giáo tại Cộng hòa Séc (2011)[28]

Không tôn giáo

44.7%

Vô thần

34.5%

Công giáo Roma

10.5%

Khác

6.8%

Phi Cơ đốc giáo

1.1%

Tin lành

Tín ngưỡng

0.7%

Không xác định

0.7%

Cộng Hòa Séc, cùng với Estonia, là một trong những nước có tỉ lệ người không tín ngưỡng cao nhất quốc tế mặc dầu người dân Séc từ xưa đã luôn có thái độ khoan dung so với tôn giáo. Theo thống kê năm 2001, 59 % dân số Cộng hòa Séc không theo một tôn giáo nào, một tỉ lệ khá lớn nếu so sánh với những nước láng giềng như Đức và Ba Lan [ 29 ] .. Tôn giáo phổ cập nhất tại Cộng hòa Séc là Công giáo, chiếm tỉ lệ 26,8 %. Tin Lành chiếm tỉ lệ 2,1 %. Trong vòng từ năm 1991 đến năm 2001, tỉ lệ người không có tín ngưỡng tăng 19.1 Phần Trăm ( gần hai triệu người ) trong vòng 10 năm. Cơ Đốc Giáo có vẻ như không có tín hiệu tăng trưởng và số người theo đạo Công giáo giảm một triệu người. Chỉ 19 % người dân Séc nói rằng họ tin vào Chúa ( ty lệ thấp nhì trong Liên Minh châu Âu sau Estonia với 16 % )
Trình diễn Polka trên một đường phố Praha

Tại Cộng hòa Séc, giao hưởng và nhạc kịch có một sư liên hệ mật thiết với các vũ khúc dân gian truyền thống của Bohemia và Moravia. Một trong những thể loại nhạc độc đáo và đặc trưng nhất của xứ Bohemia là Polka, một loại nhạc nhảy có tiết tấu nhanh và vui nhộn được hình thành vào giữa thế kỷ XIX. Nhạc Polka (tiếng Séc có nghĩa là “cô gái Ba Lan”) đã nhanh chóng trở nên thịnh hành không chỉ ở châu Âu mà còn trên khắp thế giới, đồng thời nó cũng trở thành chất liệu để viết giao hưởng của hai nhạc sĩ người Áo là Johann Strauss I và Johann Strauss II. Nhạc dân gian Moravia được chơi với nhiều loại nhạc cụ như đại hồ cầm, kèn clarinet và violông. Nhạc Moravia thường biểu hiện những ảnh hưởng từ nước ngoài, đặc biệt là từ România và Ba Lan.

Ngày nay, những hình thức âm nhạc văn minh như pop, rock and roll đang ngày càng trở nên phổ cập. Các bài hát trong tiếng Anh nhiều khi được người Séc đặt lại lời theo tiếng Séc và tích hợp với một vài phong thái truyền thống cuội nguồn của họ .
Cộng hóa Séc có hai ngày quốc khánh ( tức ngày độc lập ). Ngày 1 tháng 1 năm 1993 là ngày Cộng hòa Séc tách ra từ Liên bang Tiệp Khắc để trở thành một vương quốc độc lập. Còn ngày quốc khánh thứ hai là 28 tháng 10 năm 1918, ngày mà nhân dân hai nước Séc và Slovakia cùng nhau xây dựng Liên bang Tiệp Khắc sau sự sụp đổ của Đế chế Áo-Hung .Giống với nhiều vương quốc châu Âu khác, Cộng hòa Séc cũng tổ chức triển khai những ngày lễ hội quan trọng của Kitô giáo như Lễ Phục sinh, Lễ Giáng sinh. Vào đêm vọng Lễ Giáng Sinh 24 tháng 12, toàn bộ những thành phố lớn của Cộng hòa Séc đều được trang hoàng lộng lẫy. Ngày tiếp theo là ngày Giáng Sinh 25 tháng 12. Tiếp đó ngày 26 tháng 12 được gọi là ngày Thánh Stêphanô, được coi như ngày Giáng sinh thứ hai của Cộng hòa Séc .Bên cạnh đó, Cộng hòa Séc còn là điểm đến của nhiều tiệc tùng văn hóa truyền thống quốc tế. Lễ hội Âm nhạc Quốc tế Praha được tổ chức triển khai vào mùa xuân hàng năm lôi cuốn rất nhiều những dàn nhạc giao hưởng từ khắp nơi trên quốc tế. Bên cạnh đó còn có Liên hoan Phim Quốc tế được tổ chức triển khai tại thành phố Karlovy Vary hay những liên hoan bia được tổ chức triển khai tại nhiều miền khác nhau của quốc gia này .

Ngày
Ngày lễ
Tên tiếng Séc
Chú thích

1 tháng 1

Ngày Quốc khánh của Cộng hòa Séc; Năm mới

Den obnovy samostatného českého státu; Nový rok

Ngày Quốc khánh của Cộng hòa Séc vào năm 1993, Séc tái độc lập sau khi Tiệp Khắc tan rã

Tháng 3, tháng 4

Lễ Phục sinh

Velikonoční pondělí

Lễ Phục sinh được tổ chức trong 2 ngày (chủ nhật và thứ hai) tại Cộng hòa Séc

1 tháng 5

Ngày Quốc tế Lao động
Svátek práce

5 tháng 7

Ngày Thánh Cyril và Methodius

Den slovanských věrozvěstů Cyrila a Metoděje

Năm 863, hai nhà truyền giáo Cyril và Methodius đã đến và truyền bá đạo Thiên chúa vào Đại Moravia

6 tháng 7

Ngày Jan Hus

Den upálení mistra Jana Husa

Nhà cải cách tôn giáo Jan Hus bị hỏa thiêu trên giàn lửa năm 1415

28 tháng 9

Ngày Thánh Wenceslas

Den české státnosti

Năm 935, Thánh Wenceslas, người được tôn là vị thánh bảo trợ của Séc bị giết hại

28 tháng 10

Ngày Quốc khánh của Tiệp Khắc

Den vzniku samostatného československého státu

Thành lập Tiệp Khắc năm 1918

17 tháng 11

Ngày Đấu tranh giành tự do, dân chủ

Den boje za svobodu a demokracii

Cuộc tuần hành của học sinh chống phát xít Đức năm 1939 và cuộc tuần hành năm 1989 khởi đầu Cách mạng Nhung lụa

24 tháng 12

Đêm vọng Lễ Giáng Sinh
Štědrý večer

25 tháng 12

Ngày Giáng sinh

Svátek vánoční

26 tháng 12

Ngày Thánh Stephen
Svátek vánoční

Ngày Giáng sinh thứ hai của Cộng hòa Séc

vánoční cukroví)Bánh quy Giáng sinh (Ẩm thực Cộng hòa Séc có tác động ảnh hưởng lớn đến những nền ẩm thực tại khu vực Trung Âu và bản thân nó cũng chịu ảnh hưởng tác động của những nền ẩm thực ăn uống khác. Nhiều món ăn thông dụng trong khu vực có nguồn gốc và nguồn gốc từ quốc gia này. Đa phần những món ăn chính của Cộng hòa Séc đều có thịt, gồm thịt lợn, thịt bò và thịt gà. Do không phải một vương quốc giáp biển nên cá là một món ăn hiếm gặp tại nước này, đa phần được dùng nhiều vào dịp Giáng sinh .

Thịt heo hầm với bánh mì hấp và dưa cải muối (tiếng Séc: vepřo-knedlo-zelo) được coi là một trong những món ăn phổ biến nhất của Cộng hòa Séc. Dưa cải muối trong món ăn này có hai cách chế biến khác nhau. Nó được chế biến chua hơn tại Bohemia và ngọt hơn tại Moravia. Thịt bò hầm nấu với sữa (svíčková na smetaně) cũng là một món ăn thịt khá phổ biến. Món ăn này gồm những miếng thịt bò hầm chấm với nước sốt đặc từ sữa, được kèm theo bởi bánh mì hấp, một thìa mứt quả và một lát chanh.

Một số món ăn nhẹ tiêu biểu cho ẩm thực Séc là món bánh kếp rán (bramboráky) được làm từ hỗn hợp khoai tây, bột mì, sữa kèm theo một số gia vị rồi đem rán. Bên cạnh đó, pho mát cũng là một món ăn được ưa chuộng với nhiều chủng loại đa dạng.

Món bánh mì hấp có nhân mứt hoa quả xay nghiền (ovocné knedlíky) được làm từ bột khoai tây nhào trộn và bộc mứt nghiền trái cây, sau đó đem luộc và được dùng với bơ, đường và pho mát. Có rất nhiều loại bánh bao hoa quả khác nhau được chế biến cùng nhiều loại trái cây đa dạng như dâu tây, đào, anh đào, mơ, mận… Những món ăn này không chỉ đơn thuần được coi như món tráng miệng mà đôi khi được xem là một món ăn chính trong bữa ăn. Trong dịp lễ Giáng sinh, món bánh vánočka sẽ được làm cùng với rất nhiều bánh quy và kẹo ngọt (vánoční cukroví).

Cộng hòa Séc còn là một quốc gia về bia. Nghề làm bia tại Cộng hòa Séc đã có lịch sử lâu đời từ hàng trăm năm nay và được làm chủ yếu từ hoa của cây hublông. Một trong những loại bia của nước này là bia Plzeň (Pilsener), được làm tại thành phố Plzeň (tiếng Đức: Pilsen) ở xứ Bohemia.

Thể thao là một phần không hề thiếu trong đời sống ý thức của người dân Cộng hòa Séc. Hai môn thể thao phổ cập và giành được nhiều sự hâm mộ nhất tại nước này là bóng đá và hockey trên băng. Bên cạnh đó, những môn thể thao như bóng rổ, bóng chuyền, bóng ném, điền kinh … cũng rất phổ cập .Hockey trên băng là một môn thế mạnh của Cộng hòa Séc. Nước này đã từng 1 lần đoạt huy chương vàng tại Thế vận hội Mùa đông 1998 và 5 lần vô địch giải hockey trên băng toàn quốc tế. Bóng đá cũng là một môn thể thao yêu thích tại nước này. Trước kia khi còn nằm trong Liên bang Tiệp Khắc, đội tuyển bóng đá vương quốc Tiệp Khắc đã từng hai lần đoạt ngôi vị á quân quốc tế ( World Cup ) và một lần vô địch châu Âu ( Euro ). Còn lúc bấy giờ, đội tuyển bóng đá vương quốc Cộng hòa Séc đã từng đạt ngôi á quân tại Euro 1996. Nước này cũng có tên trong list 16 đội tuyển tham gia vòng chung kết Euro 2008 tại Áo và Thụy Sĩ. Theo bảng xếp hạng những đội tuyển bóng đá vương quốc của FIFA ( tháng 1 năm 2008 ), Cộng hòa Séc xếp thứ 6 quốc tế [ 30 ] .Bên cạnh đó, Cộng hòa Séc còn được biết đến là quê nhà của 1 số ít tay vợt trong môn đánh tennis như Martina Navratilova và Ivan Lendl .
Giáo dục phổ thông ở Cộng hòa Séc lê dài từ 12 đến 13 năm, giáo dục tiểu học và trung học cơ sở là bắt buộc. Trẻ em đến trường khi 6 tuổi, kết thúc bậc tiểu học năm 11 tuổi và trung học cơ sở lúc 15 tuổi. Sau đó học viên hoàn toàn có thể học tiếp bậc đại trà phổ thông trung học 4 năm hoặc học những trường giảng dạy nghề 3 năm. Tốt nghiệp đại trà phổ thông trung học hoặc huấn luyện và đào tạo nghề, học viên hoàn toàn có thể học lên bậc ĐH lê dài 3 năm. Ở bậc trên ĐH, huấn luyện và đào tạo thạc sĩ mất từ 2 đến 3 năm ; huấn luyện và đào tạo tiến sỹ là 3 năm [ 31 ]. Hệ thống giáo dục cơ sở của nước này gồm trường công, trường tư và trường tôn giáo ( thường ít gặp ). Năm học tại Cộng hòa Séc khởi đầu từ ngày 1 tháng 9 hoặc ngày thứ hai tiên phong của tháng 9 ( nếu ngày 1 tháng 9 là thứ bảy hoặc chủ nhật ) và kết thúc vào ngày 30 tháng 6 năm sau ( hoặc ngày thứ sáu ở đầu cuối của tháng 6 ). Học sinh được nghỉ trong những dịp lễ như Giáng sinh, Năm mới và Phục sinh .

Cộng hòa Séc từ lâu là một trong những trung tâm văn hóa, giáo dục quan trọng hàng đầu tại châu Âu. Năm 1348, vua Charles IV (tiếng Séc: Karel IV) đã thành lập trường Đại học Charles tại Praha (Univerzita Karlova). Ngày nay đây vẫn là trường đại học lớn và dẫn đầu về chất lượng giáo dục tại nước này.

Cộng hòa Séc chú trọng nâng cao sức khỏe thể chất hội đồng với những chương trình mang đặc thù phòng ngừa cũng như tích cực chống lại bệnh ung thư, hút thuốc lá, … Người dân được phân phối dịch vụ chăm nom sức khỏe thể chất dựa trên cơ sở bảo hiểm y tế, người bệnh không trực tiếp chi trả tiền chữa bệnh. Dịch Vụ Thương Mại y tế hoàn toàn có thể được phân phối bởi cả khu vực công cộng và khu vực tư nhân với ngân sách nhìn chung thấp hơn mức trung bình của châu Âu [ 32 ] .