Thế nào là chất, lượng, độ, điểm nút, bước nhảy? Chất và lượng của sự vật có mối quan hệ biện chứng nào? Có thể rút ra ý nghĩa phương pháp luận gì từ việc nghiên cứu mối quan hệ đó? Cho ví dụ minh hoạ

– Khái niệm chất, lượng, độ, điểm nút, bước nhảy với tư cách là những phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật+ Khái niệm “ chất ” dùng để chỉ tính lao lý của sự vật về phương diện tổng hợp những thuộc tính cơ bản, khách quan, vốn có của một sự vật nào đó ; cái mà nhờ đó, sự vật là nó, khác với sự vật khác .+ Khái niệm “ lượng ” dùng để chỉ tính lao lý khách quan, vốn có của sự vật ( tạo thành cơ sở khách quan cho sự sống sót của chất của sự vật ) về những phương diện : số lượng những yếu tố cấu thành, quy mô của sự sống sót, vận tốc, nhịp điệu của những quy trình hoạt động, tăng trưởng của sự vật .

Ghi chú: Một sự vật có thể có nhiêu loại lượng và nhiều loại chất (tương ứng với từng loại lượng cụ thể).

+ Khái niệm “ độ ” dùng để chỉ khoảng chừng số lượng giới hạn trong đó có sự thống nhất giữa chất và lượng ( trong khoảng chừng đó, những biến hóa của lượng chưa làm cho chất tương ứng của nó biến hóa ) .
+ Khái niệm “ điểm nút ” dùng để chỉ số lượng giới hạn tại đó với những sự biến hóa của lượng trực tiếp dẫn đến những biến hóa về chất .
+ Khái niệm “ bước nhảy ’ ’ dùng để chỉ quy trình biến hóa về chất của sự vật diễn ra tại điểm nút .
Ví dụ, xét “ nước ” ( H20 ) nguyên chất, trong điều kiện kèm theo
atmotphe ở trạng thái thể lỏng ( chất ) được pháp luật bởi lượng nhiệt độ ( lượng ) từ 0 °C đến 100 °C ( độ ). Khi lượng nhiệt độ biến thiên nằm ngoài khoảng chừng số lượng giới hạn 0 °C hoặc 100 °C đó ( điểm nút ) thì tất yếu xảy ra quy trình đổi khác trạng thái của nước từ trạng thái lỏng sang trạng thái rắn hoặc khí ( bước nhảy ) .

–       Mối quan hệ biện chứng giữa chất và lượng với tư cách là phương thức vận động, phát triển của sự vật

+ Chất và lượng của sự vật là hai mặt của cùng một sự vật, chúng sống sót trong tính lao lý lẫn nhau : tương ứng với một loại lượng nhất định thì cũng có một loại chất tương ứng và ngược lại .
Ví dụ, tương ứng với cấu trúc H – 0 – H ( cấu trúc link nguyên tử hyđrô và 1 nguyên tử ôxy ) thì 1 phân tử nước ( H20 ) được hình thành với tập hợp những đặc thù cơ bản, khách quan, vốn có của nó là : không màu, không mùi, không vị, hoàn toàn có thể hoà tan muối, axít, …
+ Vì giữa chúng có mối quan hệ lao lý lẫn nhau như vậy, nên những sự biến hóa về lượng sẽ tất yếu có năng lực dẫn đến biến hóa về chất và ngược lại .
Ví dụ, pháp luật nên trạng thái thể lỏng của nước chính là lượng nhiệt độ của nó ( chứ không phải là số lượng nguyên tử hyđrô và ôxy ) ; do vậy, khi lượng nhiệt độ này biến thiên thì tất yếu có năng lực dẫn tới sự đổi khác về trạng thái của nước sang thể rắn hay lỏng .
Tuy nhiên, mối quan hệ giữa chất và lượng của sự vật có những sự sống sót độc lập tương ứng. Vì vậy, không phải bất kể sự đổi khác nào về lượng cũng ngay lập tức hoàn toàn có thể dẫn đến sự biến hóa về chất của nó. Sự đổi khác này chỉ hoàn toàn có thể diễn ra trong trong thực tiễn với những điều kiện kèm theo xác lập. Thông thường, điều kiện kèm theo đó là : sự đổi khác của lượng phải đạt tới số lượng giới hạn điểm nút .

–     Ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ việc nghiên cứu mối quan hệ biện chứng giữa chất và lượng

+ Muốn hiểu biết vừa đủ về sự vật, cần phải điều tra và nghiên cứu trên cả hai phương diện chất và lượng .
Ví dụ, khi điều tra và nghiên cứu về những chất trong hoá vô cơ hay hữu cơ, người ta không chỉ nghiên cứu và điều tra để xác lập những đặc thù hoá học cơ bản vốn có của nó mà còn phải nghiên cứu và điều tra lý giải đặc thù đó được tạo ra bởi số lượng những nguyên tố nào với cấu trúc link nào. Nhờ đó hoàn toàn có thể tạo ra sự đổi khác của những chất đó trên cơ sở làm biến hóa lượng tương ứng .
+ Trong thực tiễn, muốn làm đổi khác chất của sự vật thì cần phải làm đổi khác được loại lượng tương ứng với chất đó đến số lượng giới hạn điểm nút. Ngược lại, nếu không muốn cho chất của sự vật biến hóa thì cần phải số lượng giới hạn sự đổi khác của lượng trong số lượng giới hạn của độ .

Rate this post