Đồng điếu – Wikipedia tiếng Việt

” Đồng thanh ” đổi hướng tới đây. Đối với Đồng Thanh, xem Đồng thanh ( khuynh hướng ) Một tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật làm từ đồng điếu

Đồng điếu, hay có tài liệu gọi là đồng đỏ[1], đồng vàng[2], đồng thanh, là một diện rộng các loại hợp kim của đồng, thường với thiếc là chính, đôi khi với một vài nguyên tố khác như phosphor, mangan, nhôm, silic v.v; nhưng tên gọi này không áp dụng cho hợp kim của đồng với kẽm trong vai trò của chất tạo hợp kim chủ yếu do nó được gọi là đồng thau và của đồng với niken do nó được gọi là đồng niken hay niken bạc (xem bảng bên dưới).

Từ điển bách khoa Việt Nam định nghĩa:

ĐỒNG ĐIẾU:. (A. bronze; Ph. bronze; cg. đồng đỏ, đồng thanh), hợp kim của đồng (Cu) với thiếc (Sn), có thể lẫn nhôm (Al), beryli (Be), chì (Pb),…

Vật liệu này có độ bền cao và chịu được uốn, cắt. Chúng được ứng dụng trong khá nhiều nghành khác nhau. Chúng Open rất sớm và có liên hệ với một thời kỳ lịch sử vẻ vang của loài người – Thời kỳ đồ đồng. Đồng điếu là hợp kim cổ nhất mà loài người từng sản xuất ra, những vật phẩm tiên phong được làm bằng kim loại tổng hợp này đã có từ 3000 năm trước Công nguyên .

Có một số từ điển dùng tên đồng thanh để chỉ hợp kim này. “Đồng thanh” xuất phát từ “thanh đồng” (青铜), tên gọi của đồng điếu trong tiếng Trung với nghĩa “đồng màu xanh”, vì người Trung Quốc nhận thấy loại đồng này nếu để lâu ngày thì có màu xanh (bị gỉ đồng).[3]. Một số từ điển đưa ra tên gọi đồng thiếc cho các dạng hợp kim này. Tên gọi này mang nặng tính kỹ thuật theo như định nghĩa đã nói trên đây, tuy nhiên hiện nay tồn tại một vài dạng đồng điếu không chứa thiếc nên tên gọi đồng thiếc không thể coi là chính xác đối với chúng.

Rất nhiều nền văn minh tăng trưởng tỏa nắng rực rỡ cùng với việc tìm ra và ứng dụng đồng điếu và đồng thau trên quốc tế. Chúng là một trong những ý tưởng về kim loại tổng hợp sớm nhất của trái đất. Đồng điếu là vật tư ưu việt hơn hẳn những vật tư trước đó con người tìm ra, nó được ứng dụng trong những nghành nghề dịch vụ : dụng cụ, vũ khí, áo giáp, những vật tư trang trí, mỹ thuật, điêu khắc …

Các đặc tính[sửa|sửa mã nguồn]

Về mặt kỹ thuật, phụ thuộc vào thành phần hợp kim hóa, các dạng đồng điếu được phân loại thành đồng điếu chứa thiếc là đồng điếu thiếc (hay đồng thiếc) và đồng điếu không chứa thiếc như đồng điếu nhôm, đồng điếu beryli v.v. Tỷ trọng riêng của các loại đồng điếu, phụ thuộc vào chủng loại, nằm trong khoảng 7,5-8 g/cm³, nhiệt độ nóng chảy trong khoảng từ 930 tới 1140 °C.

Đồng điếu chứa thiếc[sửa|sửa mã nguồn]

Được ứng dụng sớm nhất là đồng điếu chứa thiếc (đồng thiếc). Thiếc có các ảnh hưởng tương tự như kẽm lên các tính chất cơ khí của đồng, nó tăng cao độ bền và độ dẻo. Hợp kim đồng với thiếc đạt được độ bền chống ăn mòn cao và các tính chất chịu mài mòn tốt. Các tính chất này giúp cho đồng thiếc có ứng dụng trong công nghiệp hóa chất để chế tạo các dụng cụ đúc, cũng như trong vai trò của vật liệu chịu mài mòn trong các lĩnh vực khác.

Hợp kim đồng thiếc được gia công khá tốt bằng áp lực đè nén và cắt gọt. Độ co ngót của nó rất nhỏ khi đúc, dưới 1 %, trong khi độ co ngót của đồng thau và gang là khoảng chừng 1,5 % và thép là trên 2 %. Vì thế, mặc dầu có xu thế về phía thiên tích ( sự không giống hệt khi kết tinh ) và độ chảy loãng tương đối không cao, đồng thiếc vẫn được ứng dụng thành công xuất sắc để nhận được những vật đúc có hình thể phức tạp, kể cả những đồ đúc thẩm mỹ và nghệ thuật. Hợp kim đồng thiếc được biết đến và sử dụng từ thời cổ đại. Phần lớn những mẫu sản phẩm cổ đại từ đồng điếu chứa 75 — 90 % đồng và khoảng chừng 25 — 10 % thiếc, làm cho hình thức bề ngoài của chúng khi mới đúc trông giống như vàng, nhưng chúng khó nóng chảy hơn. Các mẫu sản phẩm đồng thiếc cũng không đánh mất vai trò trong quốc tế thời nay .

Các dạng đồng thiếc hợp kim hóa được với kẽm, niken và phosphor. Kẽm có thể cho vào tới 10%, với mức độ như thế nó gần như không thay đổi các tính chất của đồng thiếc, nhưng làm cho đồng điếu trở nên rẻ tiền hơn. Chì và phosphor làm tăng khả năng chịu mài mòn của đồng điếu và khả năng gia công bằng cắt gọt.

Đồng điếu không thiếc[sửa|sửa mã nguồn]

Do giá tiền cao của thiếc nên người ta đã tìm những chất thay thế sửa chữa cho đồng thiếc. Các loại đồng điếu mới này chứa ít thiếc hơn so với đồng điếu trước kia đã sử dụng hoặc trọn vẹn không chứa thiếc .Ngày nay, sống sót một loạt những loại đồng điếu không chứa thiếc. Chúng là kim loại tổng hợp kép hay nhiều thành phần của đồng với nhôm, mangan, sắt, chì, niken, beryli, silic v.v. Độ co ngót của những loại kim loại tổng hợp này đều cao hơn của đồng thiếc. Tuy nhiên, theo một vài đặc thù khác thì đồng điếu không thiếc lại ưu việt hơn đồng thiếc. Đồng điếu nhôm, silic và đặc biệt quan trọng là đồng điếu beryli có đặc thù cơ khí tốt hơn, đồng điếu nhôm tốt hơn theo độ chống ăn mòn, còn đồng điếu silic tốt hơn về độ chảy loãng .Ngoài ra, độ bền của đồng điếu nhôm và beryli hoàn toàn có thể ngày càng tăng bằng gia công nhiệt .Cũng cần phải đề cập tới những kim loại tổng hợp của đồng với phosphor. Chúng không hề ship hàng trong vai trò của vật tư sản xuất cơ khí, vì vậy nói chung người ta không gọi nó là đồng điếu. Tuy nhiên, nó là loại sản phẩm được thanh toán giao dịch trên thị trường quốc tế và Giao hàng trong vai trò của kim loại tổng hợp trung gian để sản xuất nhiều chủng loại đồng điếu có chứa phosphor, cũng như để khử oxy những kim loại tổng hợp trên cơ sở là nền đồng .

Phân loại kim loại tổng hợp đồng[sửa|sửa mã nguồn]

Họ Nguyên tố tạo hợp kim chủ yếu Số UNS
Các hợp kim đồng, đồng thau Kẽm (Zn) C1xxxx–C4xxxx, C66400–C69800[4]
Đồng điếu phosphor Thiếc (Sn) C5xxxx
Đồng điếu nhôm Nhôm (Al) C60600–C64200
Đồng điếu silic Silic (Si) C64700–C66100
Đồng niken, niken bạc Niken (Ni) C7xxxx
Chuông già đồng điếu, chuông kêu,
Anh già lời nói em xiêu tấm lòng.
Tiếc thay hạt gạo tám xoan,
Thổi nồi đồng điếu lại chan nước cà.
  1. ^ tên này còn được dùng để chỉ đồng nguyên chất
  2. ^

    Phân biệt với “hoàng đồng” – tên Hán Việt của đồng thau

  3. ^ Trách nhiệm đối với chữ nghĩa, Tạp chí Thế giới Mới, các số 538, 539, 540, 541, 542, 543 và 544, từ 02-6-2003 đến 07-7-2003 Lê Mạnh Chiến, , Tạp chí Thế giới Mới, những số 538, 539, 540, 541, 542, 543 và 544, từ 02-6-2003 đến 07-7-2003 [ 1 ]
  4. ^ Machinery’s Handbook, Industrial Press Inc, Thành Phố New York, ISBN 0-8311 – 2492 – X, Ấn bản lần thứ 24, trang 501

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Rate this post