Phân loại hệ thần kinh thực vật theo dược lý

2011-07-03 12:30 AM

Những thuốc có tính năng giống như tính năng kích thích giao cảm được gọi là thuốc cường giao cảm ( sympathicomimetic ), còn những thuốc có tính năng giống như kích thích phó giao cảm được gọi là thuốc cường phó giao cảm .

Phân loại hệ thần kinh thực vật theo dược lý

Những thuốc có tính năng giống như công dụng kích thích giao cảm được gọi là thuốc cường giao cảm ( sympathicomimetic ), còn những thuốc có tính năng giống như kích thích phó giao cảm được gọi là thuốc cường phó giao cảm ( para – sympathicomimetic ) .

Thuốc nào có tác dụng kìm hãm tác dụng của giao cảm hay phó giao cảm thì gọi là huỷ giao cảm (sympathicolytic) hay huỷ phó giao cảm (parasympathicolytic).

Bạn đang đọc: Phân loại hệ thần kinh thực vật theo dược lý

Như tất cả chúng ta đã thấy, hoạt động giải trí của thần kinh là nhờ ở những chất trung gian hóa học, cho nên vì thế cách phân loại và gọi tên theo giải phẫu và sinh lý không nói lên được vừa đủ và đúng chuẩn công dụng của thuốc. Vì vậy, một cách hài hòa và hợp lý hơn cả, đứng về phương diện dược lý, ta chia hệ thần kinh thực vật thành 2 hệ : hệ phản ứng với acetylcholin, gọi là hệ cholinergic ( gồm những hạch giao cảm, phó giao cảm ; hậu hạch phó giao cảm ; bản hoạt động cơ vân ; 1 số ít vùng trên thần kinh TW ) và hệ phản ứng với adrenalin, gọi là hệ adrenergic ( chỉ gồm hậu hạch giao cảm ) .

Phân loại các thuốc tác dụng trên hệ thống thần kinh thực vật

Các thuốc tính năng trên hệ thần kinh thực vật cũng mang tính đặc hiệu, công dụng tinh lọc trên những receptor riêng so với chúng .
Các receptor của hệ cholinergic còn được chia làm 2 loại :
Loại nhận những dây hậu hạch ( ví dụ tim, những cơ trơn và tu yến ngoại tiết ) còn bị kích thích bởi muscarin và bị ngừng hãm bởi atropin, nên được gọi là hệ cảm thụ với muscarin ( hay hệ M ) .
Loại nhận dây tiền hạch còn bị kích thích bởi nicotin, nên còn được gọi là hệ cảm thụ với nicotin ( hay hệ N ), hệ này phức tạp, gồm có những hạch giao cảm và phó giao cảm, tuỷ thượng thận, xoang động mạch cảnh ( bị ngừng hãm bởi hexametoni ), và bản hoạt động cơ vân thuộc hệ thần kinh TW ( bị ngừng hãm bởi d – tubocurarin ) .

Cũng trên những cơ sở tương tự, các receptor của hệ adrenergic được chia làm 2 loại: alpha và beta.

Xem thêm: Nước tiểu – Wikipedia tiếng Việt

Các thuốc kích thích hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động theo những chính sách :
Tăng cường tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh .
Phong toả enzym phân huỷ chất dẫn truyền thần kinh .
Ngăn cản tịch thu chất dẫn truyền thần kinh về ngọn dây thần kinh. Kích thích trực tiếp những receptor :

Ngăn cản thu hồi chất dẫn truyền thần kinh về ngọn dây thần kinh