Lý thuyết âm nhạc cơ bản – Ngân và luyến

Chắc hẳn những bạn đã từng nghe những bản nhạc thuộc thể loại R&B và thấy có vài nốt nhạc được những ca sĩ bộc lộ “ dài hơn ” ( ngân và luyến láy ). Vậy những nhạc sĩ phải kí âm như thế nào để khi ca sĩ nhìn vào sẽ biết nốt nào ngân, nốt nào luyến. Hôm nay ADAM Muzic sẽ trình làng đến những bạn một số ít kỹ thuật ký âm để màn biểu diễn cách hát này .
Chúng ta cùng nghe qua ca khúc dưới đây và những bạn hãy chú ý những đoạn luyến láy cũng như ngân dài nhé .

Để có thể biểu diễn những đoạn ngân dài và luyến láy như video trên trong ký âm ta sẽ dùng các ký hiệu sau:

Ties, Slur ( dấu ngân và dấu luyến ) và dotted notes ( dấu chấm dôi )

Tie: được ký hiệu bằng hình vòng cung dùng để nối các nốt nhạc có cùng cao độ, khi gặp dấu ngân người đàn hoặc hát chỉ biểu diễn vào nốt nhạc đầu tiên rồi ngân dài cho đủ trường độ các nốt nhạc thuộc phạm vi dấu nối.

           Remembering the Tie | amusingmusicmaven.com

Source: http://amusingmusicmaven.com/?p=1826

Sau khi nghe bài dưới đây những bạn sẽ cảm nhận ra ngay : 😀
https://youtu.be/DNyKDI9pn0Q

Slur (dấu luyến): được ký hiệu bằng hình vòng cung, dùng để nối các nốt nhạc không cùng cao độ, khi gặp dấu luyến ta phải luyến giọng liền hơi cho đúng với cao độ và trường độ các nốt nhạc nằm dưới dấu luyến.

Kết quả hình ảnh cho Slur in music Source: http://www.theplayfulpiano.com/2012/01/making-music-musical-playing-beautifu/

Nghe một bài mẫu nhé ( khởi đầu từ giây 50 những bạn sẽ nghe thấy đấy ) 🙂

Dotted notes ( dấu chấm dôi ) : Dấu chấm dôi là một chấm nhỏ nằm ở bên phải nốt nhạc có công dụng lê dài trường độ nốt nhạc, có tính năng tăng thêm ½ giá trị trường độ của nốt nhạc mà nó đứng cùng .
Có ba loại dấu chấm dôi : dấu chấm đơn và dấu chấm đôi
Dấu chấm đơn có giá trị làm tăng thêm ½ giá trị nốt nhạc mà nó đứng cùng .
Vd : Nốt trắng + chấm đôi đơn = nốt trắng + nốt đen = 2 phách + 1 phách = 3 phách

Tương tự như dấu chấm dôi đơn, dấu chấm dôi đôi cũng có cùng công thức và nguyên tắc. Tuy nhiên dấu chấm đôi sẽ làm gía trị nốt nhạc tăng thêm 3/4. Tại sao 3/4 ? Bạn hoàn toàn có thể tưởng tượng nó không phải là dấu chấm đôi mà là có hai dấu chấm đơn đứng liền nhau. Dấu chấm tiên phong tất cả chúng ta sẽ tăng 50% giá trị, dấu chấm thứ hai sẽ tăng 50% của dấu chấm tiên phong giá trị tức là ¼. Vậy sẽ tăng 50% + 1/4 = 3/4 giá trị .
Dấu chấm ba sẽ có ba dấu chấm đơn đứng liên tục nhau và giá trị = 7/8 giá trị nốt. Trường hợp này rất hiếm gặp. 😀
Đến đây thì chắc rằng những bạn cũng cảm thấy có sự “ gần giống nhau ” của dấu ngân và dấu chấm dôi rồi. 😀
Về cơ bản, dấu ngân và dấu chấm đôi có cùng công dụng là lê dài giá trị trường độ của nốt nhạc. Nhưng tại sao tất cả chúng ta phải dung dấu ngân, mà không phải dùng dấu chấm dôi ? Hai loại này khác nhau thế nào ? Khi nào thì sử dụng chúng. Hãy tìm hiểu và khám phá qua ví dụ sau nhé .
Khi nhìn thấy dấu ngân, tuy bạn thấy có 2 nốt nhạc khác nhau, nhưng thật chất, khi chơi hoặc khi hát, tất cả chúng ta chỉ tạo ra một âm thanh duy nhất, đồng thời, âm thanh đó lê dài đúng bằng giá trị của từng nốt nhạc được nối với nhau. Nghe trọn vẹn như dấu chấm dôi thì phải, sao không dùng dấu chấm dôi mà lại bày ra dấu ngân làm gì cho mất công. Thường người ta sẽ dùng dấu ngân thay vì dấu chấm dôi khi muốn note nhạc đó lê dài qua ô nhịp khác. Cũng như việc phân loại trường độ hài hòa và hợp lý tuỳ chọn giữa chấm dôi và ngân trong một ô nhịp .
Nhưng nếu bạn muốn lê dài nốt nhạc từ ô nhịp trước sang ô nhịp sau thì sao ? Nếu sử dụng dấu châm dôi, bạn sẽ vi phạm nguyên tắc về gía trị của ô nhịp ( vì bạn biết một ô nhịp khi nào cũng chỉ có 1 số phách nhất định ). Do đó người ta bắt buộc phải sử dụng dấu ngân .

Fermata (dấu chấm ngân/ dấu mắt ngỗng).

Kết quả hình ảnh cho Fermata Source: http://rogerbourland.com/2011/05/28/fermata/

Dấu mắt ngỗng dấu chấm được bao quanh là một nữa đường tròn. Người ta thường viết nó phía trên khuông nhạc nhưng thi thoảng cũng viết ở phía dưới và dấu này bị quay ngược lại
Ký hiệu này đặt trên nốt nhạc hay dấu lặng nào, thì cũng tăng thêm giá trị trường độ cho nốt nhạc đó. Nhưng điểm đặc biệt quan trọng là thời hạn tăng thêm không có số lượng giới hạn. Bạn tuỳ ý ngẫu hứng quyết định hành động, được trình diễn tác phẩm theo cách mà bạn thấy hay nhất. Tuy nhiên thường thì thì người ta ngân gấp 3 lần trường độ của nốt nhạc gốc. Rất đơn thuần phải không
Hy vọng những chia sẽ trên của ADAM Muzic sẽ giúp những bạn sử dụng những ký hiệu âm nhạc này vào trong ký âm một cách hiệu suất cao chúc những bạn thành công xuất sắc .
Reference :
– Kiến thức âm nhạc .
– Slurs and Ties Explanined .

– Music Theory

– Cùng 1 số ít tài liệu internet .
Hình ảnh : Google .
Video : Youtube .

Rate this post