Thống kinh (đau bụng kinh) – Y Học Cộng Đồng

Chia sẻ bài viết

 

Thế nào là thống kinh ?

Thống kinh ( còn gọi là đau bụng kinh ) là khi cơn đau Open cùng với chu kỳ luân hồi kinh nguyệt .

Thống kinh có thông dụng không ?

Thống kinh là một trong những bệnh thông dụng nhất tương quan đến kinh nguyệt. Có đến hơn 50% phụ nữ bị đau 1-2 ngày hàng tháng khi có kinh .

Có bao nhiêu loại thống kinh ?

Có hai loại thống kinh :

  • Thống kinh nguyên phát
  • Thống kinh thứ phát .

Thống kinh nguyên phát

Thống kinh nguyên phát là cơn đau xuất hiện cùng với chu kỳ kinh nguyệt, tiếng Anh còn gọi là “menstrual cramps”.

Nguyên nhân

Thống kinh nguyên phát là do chất hoá học tự nhiên prostaglandins gây ra. Prostaglandins được sản sinh ở bên trong tử cung.

Thống kinh nguyên phát xảy ra vào thời gian nào của kỳ kinh ?

Cơn đau thường Open ngay trước khi kỳ kinh mở màn, khi nồng độ prostaglandins ở nội mạc tử cung tăng lên. Nồng độ này cao nhất vào ngày tiên phong của kỳ kinh. Cùng với quy trình hành kinh, nội mạc tử cung bị che lấp và nồng độ này giảm đi. Cơn đau thường giảm đi khi nồng độ prostaglandins giảm .

Thống kinh nguyên phát thường khởi đầu ở độ tuổi nào ?

Thông thường thống kinh nguyên phát khởi đầu khi phụ nữ khởi đầu có kinh nguyệt. Đối với nhiều phụ nữ, những cơn đau sẽ giảm dần cùng với tuổi. Thống kinh nguyên phát cũng hoàn toàn có thể giảm đi sau khi sinh .

Thống kinh thứ phát

Thống kinh thứ phát xảy ra do rối loạn hệ sinh sản. Nó hoàn toàn có thể xảy ra muộn hơn so với thống kinh nguyên phát. Cơn đau thường trở nên nhiều hơn cùng với thời hạn .

Thống kinh thứ phát xảy ra vào thời gian nào của kỳ kinh ?

Thống kinh thứ phát thường lê dài hơn những cơn đau bụng kinh thường thì. Ví dụ, nó hoàn toàn có thể khởi đầu vài ngày trước kỳ kinh. Cơn đau trở nên nặng hơn cùng với kỳ kinh và hoàn toàn có thể lê dài sau kỳ kinh .

Nguyên nhân

Các trường hợp sau hoàn toàn có thể là nguyên do gây thống kinh thứ phát :

  • Lạc nội mạc tử cung: trong trường hợp này, lớp nội mạc vốn hình thành ở bên trong tử cung bị lạc chỗ ra bên ngoài tử cung, có thể là ở buồng trứng, ống dẫn trứng, phía sau tử cung hoặc bàng quang (xem bài “Lạc nội mạc tử cung“ để biết thêm chi tiết). Cũng giống như lớp nội mạc tử cung, lớp nội mạc lạc chỗ có thể gây chảy máu khi nồng độ hormone cao lên. Chảy máu có thể gây đau, nhất là trong kỳ kinh. Mô sẹo dính có thể hình thành trong vùng chậu tại vị trí chảy máu. Các mô này có thể làm cho các cơ quan trong vùng chậu bị dính vào nhau và gây đau. : trong trường hợp này, lớp nội mạc vốn hình thành ở bên trong tử cung bị lạc chỗ ra bên ngoài tử cung, hoàn toàn có thể là ở, phía sau tử cung hoặc ( xem bàiđể biết thêm chi tiết cụ thể ). Cũng giống như lớp nội mạc tử cung, lớp nội mạc lạc chỗ hoàn toàn có thể gây chảy máu khi nồng độ hormone cao lên. Chảy máu hoàn toàn có thể gây đau, nhất là trong kỳ kinh. hoàn toàn có thể hình thành trong vùng chậu tại vị trí chảy máu. Các mô này hoàn toàn có thể làm cho những cơ quan trong vùng chậu bị dính vào nhau và gây đau .

  • Lạc nội mạc trong cơ tử cung: là trường hợp lớp nội mạc tử cung lạc chỗ vào lớp cơ của thành tử cung.

  • U xơ tử cung: là trường hợp mà u xơ hình thành ở bên ngoài hay bên trong tử cung hoặc ngay trong thành tử cung (xem bài “U xơ tử cung“ để biết thêm chi tiết). U xơ tử cung có thể gây đau. : là trường hợp mà u xơ hình thành ở bên ngoài hay bên trong tử cung hoặc ngay trong thành tử cung ( xem bàiđể biết thêm cụ thể ). U xơ tử cung hoàn toàn có thể gây đau .

Cách chẩn đoán nguyên do thống kinh ( đau bụng kinh ) ?

Bác sĩ phụ khoa sẽ kiểm tra bệnh án, bao gồm các triệu chứng và chu kỳ kinh nguyệt và tiến hành khám phụ khoa tổng quát.

Bác sĩ cũng có thể tiến hành siêu âm để kiểm tra. Trong vài trường hợp, bác sĩ có thể tiến hành nội soi ổ bụng. Đây là một loại phẫu thuật cho phép quan sát toàn bộ bên trong vùng chậu.

Điều trị thống kinh như thế nào ?

Bác sĩ hoàn toàn có thể cho thuốc giảm đau hoặc thuốc nội tiết, ví dụ điển hình như thuốc tránh thai. Nhiều khi biến hóa cách hoạt động và sinh hoạt cũng hoàn toàn có thể giúp giảm đau như tập thể dục, tăng thời hạn ngủ hoặc những giải pháp thư giãn giải trí .
Nếu việc sử dụng thuốc không làm giảm cơn đau, bác sĩ hoàn toàn có thể thực thi những giải pháp để tìm nguyên do gây thống kinh. Có thể sẽ phải dẫn đến phẫu thuật. Trong vài trường hợp hoàn toàn có thể phải phối hợp nhiều giải pháp .

Các thuốc dùng để điều trị thống kinh ?

Một vài loại thuốc giảm đau, gọi là thuốc kháng viêm nonsteroid ( nonsteroidal anti-inflammatory drugs, viết tắt là NSAIDs ) có công dụng lên prostaglandins. Chúng giúp làm giảm lượng prostaglandins do khung hình sản sinh và do đó làm giảm tính năng của prostaglandins. Việc này giúp làm giảm cơn đau bụng kinh .
NSAIDs có công dụng tốt nhất nếu được dùng khi kỳ kinh hoặc khi cơn đau khởi đầu. Thông thường thuốc này chỉ dùng cho 1-2 ngày. Phụ nữ bị bệnh máu không đông, hen suyễn, bị dị ứng với aspirin, mắc những bệnh về gan, bị rối loạn dạ dày hoặc loét dạ dày không nên dùng NSAIDs .

Các giải pháp tránh thai nào hoàn toàn có thể giúp trấn áp thống kinh ?

Các biện pháp tránh thai chứa estrogen và progestin như thuốc tránh thai, miếng dán tránh thai và dụng cụ tử cung, có thể được sử dụng để điều trị thống kinh. Các biện pháp tránh thai chỉ chứa progestin, ví dụ như que cấy tránh thai hoặc thuốc tiêm tránh thai cũng có thể dùng để giảm đau bụng kinh. Dụng cụ tử cung có chứa hormone cũng có thể được dùng để điều trị thống kinh.

Các thuốc dùng để điều trị thống kinh do lạc nội mạc tử cung ?

Nếu có triệu chứng hoặc nội soi ổ bụng cho thấy nguyên nhân đau bụng kinh là do lạc nội mạc tử cung, có thể thử dùng thuốc viên tránh thai, que cấy tránh thai, thuốc tiêm tránh thai hoặc dụng cụ tử cung chứa hormone, để điều trị thống kinh. Chất đồng vận của hormone giải phóng gonadotropin cũng có thể dùng để giảm đau. Các thuốc này có thể có tác dụng phụ như loãng xương, làm nóng người và khô âm đạo. Chúng thường được chỉ định cho một thời gian nhất định. Và các loại thuốc này chống chỉ định cho trẻ em trong độ tuổi trưởng thành, trừ những trường hợp đặc biệt khi không có biện pháp nào khác có tác dụng.

Các giải pháp khác giúp giảm thống kinh ?

Một số chiêu thức khác hoàn toàn có thể giúp giảm thống kinh. Vitamin B1 hoặc thuốc bổ sung magie hoàn toàn có thể hữu dụng, nhưng chưa có dẫn chứng khoa học cụ thể cho thấy chúng thực sự điều trị thống kinh. Châm cứu cũng hoàn toàn có thể giúp giảm đau bụng kinh phần nào .

Khi nào thì chiêu thức thuyên tắc động mạch tử cung ( UAE ) được sử dụng để điều trị thống kinh ?

Nếu u xơ là nguyên do gây thống kinh thì chiêu thức thuyên tắc động mạch tử cung ( UAE ) cũng hoàn toàn có thể có công dụng .

Phương pháp thuyên tắc động mạch tử cung là thế nào ?

Trong giải pháp này, mạch máu dẫn đến tử cung được làm ùn tắc bằng những hạt nhỏ, đồng nghĩa tương quan với việc dòng máu nuôi u xơ cũng bị ùn tắc. Một số bệnh nhân hoàn toàn có thể điều trị ngoại trú với giải pháp này .

Các biến chứng đi kèm giải pháp thuyên tắc động mạch tử cung ?

Các biến chứng gồm có viêm, đau và chảy máu .

Khi nào thì cần phẫu thuật để điều trị thống kinh ?

Nếu những giải pháp điều trị thống kinh đều không có tính năng, hoàn toàn có thể sẽ phải dùng đến phẫu thuật. Tuỳ thuộc vào nguyên do của cơn đau mà sẽ dùng những loại phẫu thuật khác nhau .
Nếu u xơ là nguyên do gây thống kinh thì hoàn toàn có thể phẫu thuật vô hiệu chúng. Nếu lạc nội mạc tử cung là nguyên do thì hoàn toàn có thể phẫu thuật vô hiệu mô bệnh. Mô bệnh hoàn toàn có thể tái phát sau phẫu thuật, nhưng việc phẫu thuật hoàn toàn có thể làm giảm đau trong một thời hạn. Sử dụng những giải pháp tránh thai chứa hormone hoặc những thuốc khác sau khi phẫu thuật hoàn toàn có thể tránh hoặc đẩy lùi sự tái phát cơn đau .

Phẫu thuật cắt bỏ tử cung có thể phải thực hiện nếu như các biện pháp khác không có tác dụng và bệnh nặng. Thường thì đây là biện pháp cuối cùng phải dùng đến.

Chú giải

  • Chất đồng vận (chất có tác dụng tương tự) của hormone giải phóng gonadotropin

    : là loại thuốc dùng để ngăn chặn ảnh hưởng của các hormone nhất định.

  • Bàng quang

    : là cơ quan chứa nước tiểu.

  • Lạc nội mạc tử cung

    : là bệnh mà nội mạc tử cung bị lạc chỗ ra bên ngoài tử cung, thường là trên buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc các cơ quan khác trong vùng chậu.

  • Buồng trứng

    : là hai tuyến nằm hai bên cạnh tử cung chứa trứng và sản xuất các hormone.

  • Chu kỳ kinh nguyệt

    : là quá trình tống xuất máu và mô từ tử cung ra ngoài hàng tháng, xảy ra khi người phụ nữ không thụ thai.

  • Thống kinh

    : còn gọi là đau bụng kinh, là cơn đau xuất hiện trong thời gian hành kinh.

  • Estrogen

    : một loại hormone nữ do buồng trứng sản sinh ra.

  • Khám phụ khoa tổng quát

    : là phương pháp kiểm tra cơ quan sinh dục nữ.

  • Mô sẹo dính

    : là mô sẹo làm bề mặt các cơ quan dính liền với nhau.

  • Ống dẫn trứng

    : là ống dẫn trứng từ buồng trứng đến tử cung.

  • Phẫu thuật cắt bỏ tử cung

    : là phẫu thuật lấy bỏ tử cung.

  • Progestin

    : là dạng tổng hợp của progesterone, gần giống với dạng do cơ thể sản sinh.

  • Prostaglandins

    : là chất hoá học do cơ thể sản sinh ra, có nhiều tác dụng như làm cơ thành tử cung co thắt gây ra cơn đau bụng kinh.

  • Siêu âm

    : là phương pháp dùng sóng âm để kiểm tra nội tạng.

  • Soi ổ bụng

    : là phương pháp phẫu thuật dùng một dụng cụ gọi là kính soi, được đưa vào vùng chậu qua những đường rạch da nhỏ. Kính soi này được dùng để quan sát các cơ quan trong vùng chậu. Các dụng cụ khác được sử dụng cùng với kính soi để phẫu thuật.

  • Tử cung

    : là một cơ quan nằm trong vùng chậu nữ giới, chứa và nuôi dưỡng thai nhi trong quá trình mang thai.

  • Lạc nội mạc trong cơ tử cung

    : là trường hợp lớp nội mạc bên trong tử cung bị lạc chỗ đến lớp cơ của thành tử cung.

  • Dụng cụ tử cung

    : là một dụng cụ nhỏ được đặt vào bên trong tử cung để phòng tránh thai.

  • U xơ tử cung

    : là u lành tính phát triển ở lớp cơ của tử cung.

Chú ý:

Nếu bạn có thêm thắc mắc, hãy đến gặp bác sĩ phụ khoa

Bài này được phong cách thiết kế để trợ giúp bệnh nhân, chứ không diễn đạt hàng loạt quy trình điều trị thiết yếu và do đó không nên bỏ lỡ những giải pháp khác hoàn toàn có thể. Tuỳ thuộc vào thực trạng của từng bệnh nhân, điều kiện kèm theo của cơ sở y tế mà những chiêu thức điều trị hoàn toàn có thể có biến hóa .

Tài liệu tham khảo

http://www.acog.org/~/media/For%20Patients/faq046.pdf?dmc=1&ts=20140214T1027261154

Rate this post