Neuron – Wikipedia tiếng Việt

Neuron[1] là tế bào thần kinh có khả năng cảm ứng, phát sinh xung thần kinh và dẫn truyền xung điện này.[2][3][4] Neuron (thường được viết là neuron) là đơn vị cơ bản cấu tạo hệ thần kinh của hầu hết các loài động vật và là thành phần quan trọng bậc nhất của não. Thân và sợi nhánh của các neuron tạo thành chất xám. Sợi trục (nếu đi chung với nhau thành bó gọi là dây thần kinh) cấu tạo chất trắng trong não.[5] Ước tính có khoảng 100 tỷ (1011) neuron và 100 nghìn tỷ (1014) xynap trong não người.[6] Các tế bào thần kinh được hỗ trợ bởi microglia và tế bào hình sao (các tế bào thần kinh đệm). Neuron là những tế bào dài nhất trong cơ thể, biệt hóa cao độ nên mất trung thể và khả năng phân chia, nhưng có khả năng tái sinh phần cuối sợi trục nếu bị tổn thương.[5][7]

Mỗi Neuron gồm một thân chứa nhân, hình sao nhiều cạnh hoặc bầu dục và những sợi. Từ thân phát đi nhiều tua ( sợi ) ngắn phân nhánh như cành cây gọi là sợi nhánh và một tua dài, mảnh gọi là sợi trục. [ 5 ] Dọc sợi trục hoàn toàn có thể có những tế bào xchoan phủ bọc tạo nên bao mi-ê-lin. Sợi trục nối giữa TW thần kinh với những cơ quan, chúng đi chung với nhau thành từng bó gọi là dây thần kinh. Khoảng cách giữa những bao này có những đoạn ngắn gọi là eo răng-vi-ê, còn diện tích quy hoạnh tiếp xúc giữa những nhánh nhỏ phân từ tận cùng sợi trục của Neuron này với sợi nhánh của Neuron khác hoặc cơ quan thụ cảm gọi là xynap. Neuron có nhiều hình dạng : Neuron đa cực có thân nhiều sợi nhánh, Neuron lưỡng cực với một sợi nhánh và một sợi trục đối lập nhau ; và Neuron đơn cực chỉ có một tua do sợi nhánh và sợi trục hợp lại mà thành. [ 7 ]
Cấu tạo Neuron : Dendrite : sợi nhánh / Nucleus : Nhân / Cell body toàn thân : Thanh neuron / Axon : sợi trục / Myelin Sheath : Bao Miêlin / Nodes of Ranvier : eo Răngviê / Axon Terminal, đầu cuối sợi trục

Chức năng cơ bản của Neuron là cảm ứng và dẫn truyền xung thần kinh dưới dạng các tín hiệu hóa học trong các hoạt động điều khiển, điều hoà và phối hợp mọi hoạt động của các cơ quan và hệ cơ quan trong cơ thể nhằm tạo sự thích nghi với các thay đổi từ môi trường bên trong và bên ngoài.[5]

Theo hướng dẫn truyền xung thần kinh[sửa|sửa mã nguồn]

Có ba loại neuron là [ 5 ]

Theo tính năng[sửa|sửa mã nguồn]

Các neuron cảm giác mang tín hiệu từ các giác quan đến tủy sống và não.

Neuron chuyển tiếp mang thông điệp từ một phần của hệ thần kinh TW .

Neuron vận động được kết nối với các neuron chuyển tiếp. Các neuron vận động nhận và mang tín hiệu từ hệ thần kinh trung ương đến các cơ bắp. Tín hiệu đi giữa các tế bào thần kinh thông qua các cúc xynap và khe xynap nằm ở tận cùng của tế bào thần kinh. Khe xynap là khoảng trống rất nhỏ giữa các tế bào mà hóa chất được phát tán từ các thiết bị đầu cuối sợi trục (như các túi chứa chất trung gian hóa học trong thùy xynap đối với xynap hóa học hay các kênh hút nước trong xynap điện) của một tế bào neuron nhằm kích thích các thụ thể hóa học chuyên biệt có chức năng tiếp nhận chất trung gian hóa học ở các sợi nhánh của các tế bào tiếp nhận.[5]

Vận tốc trung bình ở động vật không xương sống là khoảng 1 m/s, ở ếch là khoảng 30 m/s, ở động vật thuộc lớp thú và người là khoảng 100 m/s. Tuy nhiên xung thần kinh dẫn truyền ngay trong loài cũng có vận tốc không giống nhau, sợi trục có bao mielin thì nhanh, thiếu bao mielin thì chậm, ở người có khi chỉ đạt 15 cm/s.[cần dẫn nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Rate this post