Tương lai

Theo Từ điển tiếng Việt do NXB Văn hóa tin tức ấn hành năm năm trước ở trang 1.184 thì : “ Tương lai là sắp đến, sẽ tới, sắp tới. Thí dụ : Bước tương lai. Một ngày tương lai gần đây. Xem tương lai thế nào ? ” .
Trong đời sống hàng ngày Tương lai được sử dụng rất thoáng đãng, lúc thì đóng vai danh từ, lúc thì đóng vai tính từ, phần lớn theo nghĩa mơ hồ, không đúng mực. Vài thí dụ thường gặp :
– Cháu nhà tôi tuy mỗi năm lên được một lớp, nhưng cứ theo tình hình học tập khó khăn vất vả thế này thì không biết tương lai cháu sẽ thế nào ?

– Cám ơn chú đã hỏi thăm, anh chú tuy đã ngồi dậy được, nhưng liệt nhẹ tay phải, chân phải, miệng nói còn ngọng nên chưa biết tương lai sẽ ra sao!

Bài viết này xin đề cập đến một góc nhìn khác, đó là tên gọi của Tương lai qua các danh ngôn thế giới.
Trước hết xin được trân trọng giới thiệu cách đặt tên cho Tương lai của Đại văn hào Pháp, Victor Hugo (1802 – 1885). Đây là cách định nghĩa, cách đặt tên hay nhất, bao quát nhất cho “Tương lai” và càng có độ lùi thời gian càng đáng trân trọng, càng đáng tham khảo. Victor Hugo viết: “Tương lai có rất nhiều tên. Với kẻ hèn yếu, nó là Điều không thể đạt được. Với kẻ hay sợ hãi, nó là điều chưa biết. Còn đối với người dũng cảm, nó là Cơ hội”.

Qua đời sống khó khăn vất vả diễn ra hàng ngày, càng thấy những nhận xét trên là quá đúng .
Sợ nhất là bàn việc gì với những người lười biếng, ham chơi, họ chỉ toàn bàn lùi, tức là vẽ ra bao chông gai, bao khó nhọc để đi đến Tóm lại là : Bỏ quách đi, đừng học, đừng làm, đừng theo đuổi nữa. Victor Hugo gọi bọn này là hèn nhát vì chúng bỏ mất thời cơ để người khác đạt mất, giành mất, đoạt mất .
Còn so với những người cái gì cũng sợ, sợ khó khăn vất vả, sợ hại sức khỏe thể chất, sợ ốm, sợ đau, sợ va chạm người này, người khác, thế là họ mất hết thời cơ, lại quay trở lại với “ số 0 ” tròn trĩnh, nghèo khó vẫn hoàn nghèo nàn .
Vậy thì, còn ai sẽ đoạt được tương lai ? Victor Hugo gọi tên những người đó là những người gan góc, can đảm và mạnh mẽ, dám xông pha, dám đương đầu để tiến lên, để giành lấy ngày mai. Những người này biết rõ rằng thời cơ đâu đến nhiều lần, nên phải tranh thủ ngay, phấn đấu ngay để giành lấy thời cơ. Thậm chí, so với nhiều người, họ phải đợi thời cơ hàng nhiều năm mới có, mới xẩy đến, nên có ai dám bỏ lỡ !
Nhà triết học Mauvezin lại có cách nhìn khác về những người sẽ có tương lai tốt đẹp khi ông viết : “ Cái tương lai không phải thuộc về người mưu trí nhất mà nó thuộc về kẻ siêng năng và cần mẫn nhất ” .
Qua trong thực tiễn đời sống thì thực ra cách nói, cách gọi tên của Mavezin và Victor Hugo đều thống nhất, đều nhìn nhận đúng về những con người có tương lai, đó là những người bắt buộc phải có lòng can đảm và mạnh mẽ, có lòng dũng mãnh để đủ sức chịu đựng mọi khó khăn. Ai chẳng muốn có đời sống thảnh thơi, từ tốn, mưa không đến mặt, nắng không đến đầu. Nhưng trong trong thực tiễn, đời sống ấy không có. Ai cũng phải “ hai sương một nắng ”, ai cũng phải “ cổ cày vai bừa ” mới kỳ vọng có được hạt thóc, hạt gạo lúc ngày mùa. Vì thế hoàn toàn có thể viết thành công thức đơn thuần :
Người dũng mãnh có tương lai tốt đẹp = Người ( siêng năng + cần mẫn )

Có tác giả lại dự báo được một tương lai tốt đẹp thường giành cho những người có quá khứ tốt đẹp. Em bé học giỏi từ năm lớp 1, rồi liên tục đứng đầu lớp đến tận lớp 12, có nhiều khả năng thi đỗ vào trường Đại học hay Cao đẳng. Anh thanh niên nông thôn quen nắng mưa dầu dãi, nay đi xuất khẩu lao động chắc chắn sẽ làm việc tốt hơn, kiên trì hơn mấy chàng trai thành phố quen “ăn trắng, mặc trơn”, ít đủ sức chịu mưa, chịu nắng. Thành ra, triết gia Jean de Rotrou (năm 1609 – 1650) rất có lý khi ông tổng kết: “Người ta có thể tham khảo quá khứ để đoán trước được tương lai”. Những tham khảo, những xem xét quá khứ của một con người chính là việc nghiên cứu của Phòng Nhân sự các cơ quan, các công ty, các doanh nghiệp để sắp xếp công việc cho hợp lý. Từ đó mới có khẩu hiệu: “Đúng người, đúng vị trí làm việc”. Thử hỏi, nếu không dựa vào lý lịch, không dựa vào phỏng vấn về quá khứ của một ứng viên thì làm sao biết được họ là ai, xếp việc gì cho đúng với khả năng của họ?

Tuy nhiên, quá khứ tốt là một chuyện, còn cần phải có sự phấn đấu liên tục, lâu bền hơn mới làm cho con người ngày càng triển khai xong, ngày càng vững vàng hơn .
Thế còn những người có quá khứ không tốt liệu hoàn toàn có thể có tương lai tốt không ? Người nói không, người nói có. Thậm chí có người ác cảm với phụ nữ lại cho rằng : “ Nếu người đàn bà có quá khứ không hay về đạo đức thì khó có một mái ấm gia đình niềm hạnh phúc trong tương lai ”. Nhưng vì cuộc sống không quá tốt, cũng không qúa xấu như người ta tưởng, nên vẫn có chỗ đứng cho những người có quá khứ không hay .
Nhà thơ W.C.Bryant ( 1794 – 1878 ) đã động viên con người có quá khứ lầm lỗi : “ Tôi không than phiền những năm tháng đã qua. Nhưng tôi rất là chú trọng những năm dồn dập sắp tới ”. Trong những gương người tốt việc tốt ở thành phố, ở thôn xóm cũng có không ít người đã từng bị đi tái tạo, đi tù vì những lỗi lầm không nhỏ. Nhưng nhờ tái tạo tốt, lao động sản xuất trong tù tốt, nên khi được hết hạn tái tạo họ đã nỗ lực làm lại từ đầu và nhanh gọn được bà con hội đồng gật đầu, yêu quý. Có người đã trở thành đội trưởng sản xuất, tổ trưởng dân phòng bảo vệ thành phố. Nếu những người này cứ mặc cảm mãi với những lầm lỗi cũ, cứ than ngắn thở dài luyến tiếc hay ngậm ngùi mặc cảm vớ vẩn thì thử hỏi làm gì có ngày mai, làm gì có tương lai cho chính mình .
Có một ngạn ngữ La Tinh cổ cũng nhắc nhở những người lầm lỗi rất dễ hiểu : “ Ta hãy nhìn thẳng vào tương lai, đừng nhìn lại quá khứ làm gì ”. May mắn thay cho những ai biết khép lại quá khứ để mạnh bước đến tương lai !
Sang một góc nhìn khác về Tương lai. Có người đặt câu hỏi : “ Tương lai ở đâu mà tìm ? Con đường dẫn đến Tương lai ở đâu ? ” .
Vừa qua, trong tổng kết trào lưu “ Xây dựng nông thôn mới ” ở Nước Ta, những chuyên viên có những số liệu mê hoặc sau đây :
– Từ những bức tường làng rêu phong, lở loét gạch vữa chỗ còn chỗ mất, từ những đường làng lầy lội ngoằn ngoèo gồ ghề, nay dân làng đã tái tạo lại : vẽ những bức tranh mầu khổ lớn lên hàng trăm mét tường làng, tái tạo con đường đi lại trong thôn, đổ đường bê tông, trồng hoa hai bên lối đi … Ai lâu mới về làng lại tưởng mình đi lạc lối. Đó là những Tương lai mới được tìm thấy ngay trên Quá khứ yếu kém. Điều này đã làm biến hóa cách nhìn, cách nghĩ của con người .

– Vừa qua tại những vùng đất hạn mặn ở Nam Trung bộ, nông dân đã không trồng lúa nữa mà trồng cây ăn quả ngắn ngày, chịu được khô, chịu được mặn nên vẫn có thu nhập, vẫn có cuộc sống ấm no.

– Ở một số ít vùng đất xấu khó trồng lúa người ta đã đào ao nuôi cá sấu, cá nước ngọt nhập ngoại có hiệu suất rất cao, cải tổ rõ ràng đời sống bà con nông dân .
Trong trào lưu sản xuất công nghiệp, thủ công nghiệp của những doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng đã có những giải pháp nâng cấp cải tiến kỹ thuật, phát minh sáng tạo ra những loại sản phẩm mới cháy khách hơn trước. Thực ra, vẫn diện tích quy hoạnh sản xuất ấy, vẫn những con người lao động ấy, nay quyết bỏ con đường mòn lỗi thời để phát huy mọi ý tưởng sáng tạo, nâng cấp cải tiến kỹ thuật để có những nguồn thu nhập mới .
Tất cả những thí dụ kể trên chỉ để chứng tỏ cho danh ngôn về Tương lai đáng trân trọng của triết gia Wing Pinero ( 1855 – 1934 ) : “ Tôi tin rằng Tương lai chỉ lại là Quá khứ đi vào một cái cổng khác mà thôi ”. Cá nhân nào, tập thể nào phát hiện ra “ cái cổng khác ” ấy là chắc như đinh tìm được Tương lai !

Source: https://blogchiase247.net
Category: Hỏi Đáp