Mơ muối Umeboshi – một nét chấm phá độc đáo trong suốt chiều dài lịch sử ẩm thực Nhật Bản

Ẩm thực Nhật Bản thường được biết đến với sự thanh tao và nhẹ nhàng, lại ít sử dụng gia vị để tôn lên hương vị đặc trưng nhất của nguyên liệu tươi. Umeboshi dường như là một sự khác biệt khi những quả mơ muối này có vị mặn mòi và chua gắt, song chính vì vậy mà chúng mới trở thành một nét khác lạ, một dấu ấn trong chiều dài lịch sử ẩm thực của xứ sở hoa anh đào.

Mơ muối Umeboshi - một nét chấm phá độc đáo trong suốt chiều dài lịch sử ẩm thực Nhật Bản - Ảnh 1.

Mơ muối Umeboshi là gì?

Umeboshi là món mơ muối đã xuất hiện ở Nhật Bản từ nhiều thế kỷ. Umeboshi có 2 loại là mơ muối màu vàng và mơ muối màu đỏ. Màu vàng là màu nguyên bản của mơ, tuy nhiên loại mơ màu đỏ do được muối với lá tía tô mới phổ cập hơn .

Umeboshi là loại mơ muối được ngâm lâu ngày và phơi héo. Có một loại mơ muối khác là Umezuke, vì không được phơi héo nên quả mơ sẽ giòn, còn Umeboshi thì mềm. Cả hai loại đều có vị chua gắt và mặn, tuy nhiên độ mặn còn phụ thuộc vào tay người muối.

Umeboshi thường chỉ muối một năm là hoàn toàn có thể ăn được, tuy nhiên để mơ thực sự ngon và bổ dưỡng, người ta sẽ muối trong 3 – 5 năm. Miền trung tỉnh Wakayama của Nhật Bản, nhất là một địa phương gọi là Minabe, là nơi nổi tiếng nhất về làm Umeboshi .Người Nhật mở màn làm mơ muối Umeboshi trong thời Heian ( 794 – 1185 ). Theo câu truyện ngày đó, một vị hoàng đế thời kỳ này đã tự chữa bệnh của mình bằng cách uống trà pha với Umeboshi và tảo bẹ Kombu. Umeboshi được coi là có tính năng giải độc, chính thế cho nên chúng được Giao hàng cho những tầng lớp vua chúa và quý tộc sau mỗi bữa ăn. Sau đó, thói quen này đã được truyền sang giới Samurai, nhưng mơ muối vẫn là xa xỉ phẩm so với những tầng lớp dân thường .Trong thời kỳ Sengoku ( 1467 – 1603 ), Umeboshi đã được sử dụng trên mặt trận làm thuốc giải độc và thức ăn. Người ta nói rằng, mọi Samurai đều lên đường cuộc chiến tranh với umeboshi treo trên thắt lưng của mình. Các Samurai này sử dụng Umeboshi để tránh ngộ độc và sử dụng nước ngâm mơ sát trùng vết thương do chúng có hàm lượng muối cao .Phải đến thời kỳ Edo ( 1603 – 1868 ), người dân mới hoàn toàn có thể ăn mơ muối Umeboshi do canh tác nông nghiệp tăng trưởng hơn. Khi những quả mơ đã trở nên phổ cập hơn, mọi người mở màn muối mơ tại nhà, và từ đó Umeboshi trở thành món ăn truyền thống lịch sử của Nhật Bản cho đến tận ngày này .

Cách làm mơ muối Umeboshi

Điều khiến cho Umeboshi có màu đỏ, đó là do mơ được muối cùng lá tía tô. Umeboshi thường được muối vào tháng 6 – tháng 7 do đây là thời gian mùa thu hoạch mơ. Người ta sẽ chọn kỹ những quả mơ tròn trịa, lành lặn vì những quả bị xước sẽ dễ bị mốc trong khi muối. Mơ được bỏ cuống, ngâm trong rượu mạnh để sát trùng .

Với lá tía tô, người Nhật sẽ rắc muối lên chúng, xóc và bóp để lá ngót lại. Tỉ lệ muối không cố định, càng nhiều muối thì mơ sẽ càng lâu hỏng. Giờ đây, người ta sẽ rải muối hột vào hũ, rồi một lớp mơ, một lớp tía tô, cứ làm thế cho đến khi hết. Dùng vật nặng chèn vào hũ rồi bọc vải màn lên miệng hũ, đặt vào chỗ tối.

Từ từ muối sẽ tan, mơ sẽ tiết ra nước chua và lá tía tô cũng thôi ra màu tím. Nước ngâm mơ được người Nhật gọi là ” giấm mơ Umeboshi “, và được sử dụng bên cạnh quả mơ muối. Khi nước đã ngập qua quả, mơ và tía tô sẽ được đem ra phơi nắng cho đến khi héo. Đến lúc này, bạn hoàn toàn có thể cho mơ vào lọ, liên tục ủ khô hoặc ủ cùng nước giấm mơ. Umeboshi để càng lâu sẽ càng có vị thoải mái và dễ chịu và có thêm nhiều hiệu quả cho sức khỏe thể chất .

Mơ muối Umeboshi trong ẩm thực Nhật Bản

Những quả mơ muối Umeboshi tuy nhỏ bé, nhưng chúng lại chứa một loạt những khoáng chất quan trọng như kali, mangan, vitamin A … cùng một loạt những hiệu quả chữa bệnh về cổ họng, dạ dày …Từ bắt đầu chỉ dành cho vua chúa, Umeboshi đã trở thành thức ăn tầm trung. Umeboshi là phương thuốc tầm trung, chữa được cảm, ho, khó tiêu cũng như để giải rượu rất tốt. Vì thế nên cách ăn của Umeboshi cũng rất là dân dã, đó là ăn cùng với cơm. Trong thời đại khó khăn vất vả, một bát cơm trắng và Umeboshi cũng là đủ xong bữa .

Trong suốt những năm tháng chiến tranh, những quả mơ muối Umeboshi là thực phẩm đặc biệt quan trọng của người Nhật, vì chúng đơn giản, dễ tích trữ, sử dụng được trong thời gian dài. Người Nhật có một câu nói về quả mơ muối Umeboshi như sau: “Con người sẽ còn tồn tại tới chừng nào còn một quả Umeboshi nằm trên bát cơm”.

Bạn có còn nhớ cụ thể về lọ Umeboshi để dành của hai đồng đội Seita và Setsuko trong phim ” Mộ đom đóm ” không ?Trong thời đại khó khăn vất vả, người Nhật cũng đã từng ăn những hộp cơm bento chỉ có cơm trắng và một quả Umeboshi ở giữa, trọn vẹn không có rau, thịt và những thức ăn khác. Những hộp cơm này được gọi là ” Hinomaru no Bento “, nghĩa là ” cơm hộp mặt trời mọc ” vì nhìn giống như quốc kỳ Nhật Bản .Mơ muối Umeboshi - một nét chấm phá độc đáo trong suốt chiều dài lịch sử ẩm thực Nhật Bản - Ảnh 9.Hộp cơm ” con nhà nghèo “, chỉ gồm cơm trắng và một quả mơ muối Umeboshi .

Ngày nay, đời sống người dân Nhật Bản đã trở nên giàu có, song Umeboshi vẫn là loại thực phẩm quen thuộc, và vì chúng có hương vị mạnh nên vẫn được ăn cùng cơm. Song những hộp “cơm quốc kỳ” đã lui vào quá khứ, giờ đây trong hộp cơm đã có đầy đủ thực phẩm, Umeboshi thường được băm nhỏ để làm cơm nắm hoặc ăn cùng cơm trà xanh Ochazuke.

Umeboshi còn thường được thêm vào mì Udon. Trong mùa hè, Udon có Umeboshi giúp tương hỗ tiêu hóa, còn mùa đông sẽ giúp chống cảm cúm, thông cổ họng. Mơ muối Umeboshi cũng hoàn toàn có thể được nấu chín, uống cùng trà xanh nóng, ở dạng nghiền nhuyễn hoàn toàn có thể sử dụng như gia vị cho những món ăn. Giấm mơ được sử dụng như chất sát trùng cho đến tận giữa thế kỷ XX, thời nay thì chúng được sử dụng để xào rau hoặc rưới lên cơm .Chua gắt, mặn, đơn thuần và có phần cục mịch, mơ muối là một nét khác lạ thực sự trong quốc tế siêu thị nhà hàng Nhật Bản đầy những món ăn tinh xảo và xinh đẹp. Thế nhưng, quả mơ nhỏ bé này lại đi cùng người Nhật qua nhiều thế kỷ, giúp người Nhật vượt qua những thời gian khó khăn vất vả nhất, bên những người từ sang trọng và quý phái cho đến những tầng lớp nghèo nhất. Umeboshi đã trở thành một hình tượng của Nhật Bản như mặt trời đỏ trên lá quốc kỳ, là một ” gia vị ” độc lạ nêm nếm cho nhà hàng siêu thị cũng như văn hóa truyền thống của xứ sở hoa anh đào .

Nguồn: Welovejapanesefood, Japantimes, Guidable, Wikipedia

Rate this post