Tổ bái … vinh quy – Giáo dục Việt Nam

GDVN – Thời thế xoay vần, thế sự đảo điên nên “ Vinh quy bái tổ ” bị biến thành “ Tổ bái vinh quy ”, nói thế tuy hơi cực đoan tuy nhiên không phải là không có lý .Ngày xưa, những người đỗ đạt trong những kỳ thi hương, thi hội, thi đình, đặc biệt quan trọng là những vị đỗ đệ nhất giáp tiến sỹ ( Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa ) sau khi được vua sắc phong sẽ có chuyến quay trở lại thăm quê nhà gọi là “ Vinh quy bái tổ ” .
Trong câu “ Vinh quy bái tổ ”, “ Vinh ” là vinh quang, vinh dự, hiển vinh, … là đạt được thành tích vang dội khiến người đời ngưỡng vọng ; “ Quy ” ( trong từ quy hồi, tuy tụ ) nghĩa là trở lại chốn cũ, quê nhà, bản quán ; “ Bái ” về động tác là lạy, vái, khấn, về ý nghĩa là biểu lộ sự tôn kính ; “ Tổ ” ngoài ý nghĩa là tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những thế hệ đi trước cũng còn bao hàm ý nghĩa cội nguồn, nơi “ chôn nhau, cắt rốn ” .

Bức tranh “Vinh quy bái tổ” lưu truyền trong dân gian không rõ ai là tác giả, nhìn tranh có thể thấy lực lượng hộ tống vị tân khoa “vinh quy” là rất trang trọng, có đầy đủ cờ, lọng, chiêng, trống, lính dõng vác giáo, khiêng đồ đạc,…

Ở phía ngược lại, chức sắc và dân chúng địa phương đứng đón ở cổng làng chỉ dăm ba người, không thấy cảnh xếp hàng rồng rắn chen vai hích cánh để đứng cạnh tân khoa .
Người vinh quy có bốn nơi phải đến triển khai nghi lễ “ bái tổ ” là đình làng, nhà thời thánh tổ của dòng họ, trường học – thày dạy và nơi thờ tự của mái ấm gia đình ( cũng tức là nơi ông bà, cha mẹ người thân trong gia đình đang sinh sống ) .
Ngày nay, người đỗ tiến sỹ ( dân chúng nói đùa là nhiều như “ củi lụt ”, có người độc miệng còn bảo “ đông như cún con ” ) nên chẳng mấy ai nghĩ đến chuyện “ vinh quy ” .
Một số vị “ tiến sỹ ” mua bằng ( rởm ) của quốc tế hay “ nở bung bét ” từ những “ lò ấp tiến sỹ ” khiến người có bằng phải giấu thật kỹ sợ bị lộ. Có chăng những bằng “ tiến sỹ ” kiểu này chỉ Open trong hồ sơ khi chuẩn bị sẵn sàng quy hoạch cán bộ hoặc nhằm mục đích mục tiêu “ chui ” vào cơ quan nhà nước .
Những năm vừa mới qua, học viên thi quốc tế đoạt huy chương vàng quay trở lại được một vị chỉ huy cỡ Thứ trưởng và vài ba cán bộ, người thân trong gia đình, bạn hữu ra đón ở trường bay là vinh dự to lớn, nếu những cháu về quê thì được mái ấm gia đình làm vài mâm cơm mời họ hàng, láng giềng chung vui. Những cuộc vui ấy chẳng mấy khi đạt đến quy mô cấp … xóm .
Gần đây báo chí truyền thông có thêm đề tài rôm rả về chuyện “ Vinh quy bái tổ ” cỡ huyện, cỡ ĐH của cô sinh viên đoạt thương hiệu hoa khôi. Người ta kể rằng “ Chính quyền địa phương kêu gọi khá đông nhân lực, xe cộ đi đón. Lực lượng công an địa dùng xe công dẫn đường, … ” .
Báo Kinhtedothi. vn – Cơ quan của Ủy ban Nhân dân thành phố TP. Hà Nội – diễn đạt là cuộc đón rước này là “ Nghênh đón ầm ĩ ” và khuyên “ Nên chừng mực hơn ”. [ 1 ]

Lời khuyên của Kinhtedothi. vn có lẽ rằng đã thấm được đến một “ tổ ” khác của hoa khôi là ngôi trường cô đang theo học ?
Ở “ tổ ” này, người ta đã rút kinh nghiệm tay nghề chuyện “ Nghênh đón ầm ĩ ” mà tờ báo của chính quyền sở tại thành phố đã nhắc khéo nên cách làm cũng “ khéo ” hơn .
Báo điện tử Nld. com.vn trong bài “ Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế quốc dân TP.HN nói gì về bức ảnh “ chắp tay báo cáo giải trình hoa khôi ” ? ” đăng một bức ảnh khiến mạng xã hội không ngớt lời ra tiếng vào. Bức ảnh này cho đến trưa ngày 11/12/2020 vẫn còn trong bài báo .

Báo chí và mạng xã hội có khắc nghiệt quá không chuyện thày đứng nhìn về phía hoa khôi và đại diện thay mặt ban tổ chức triển khai ( cuộc thi hoa khôi ) chuyện trò còn trò thì yên vị trên ghế nhìn đi chỗ khác ?

Giải thích với báo chí, vị Hiệu trưởng Trường đại học cho rằng “Hoa hậu vẫn còn rất trẻ, nên hãy vị tha với H. Vì tuổi trẻ không tránh khỏi những sơ suất”. [2]

Khi thày Hiệu trưởng đã nhận thấy và phải lên tiếng lý giải “ tuổi trẻ không tránh khỏi những sơ suất ” thì “ tuổi trẻ ” có nên cảm ơn thày, xin dư luận thông cảm và sẽ “ rút kinh nghiệm tay nghề thâm thúy ”, tối thiểu thì cũng như kiểu như bao nhiêu người không còn trẻ từng hứa trước Quốc dân và Quốc hội ?
Đúng là người trẻ tuổi không tránh được sơ suất nên người lớn cần phải thông cảm, nên vị tha với họ, có trách thì trách người lớn, những người vô tình hoặc cố ý khiến cho người trẻ tuổi bị “ sơ suất ” .
Nói thế không có nghĩa là cứ “ tuổi trẻ ” thì được quyền được “ sơ suất ” .
Quan Nhập nội Hành khiển ( Tể tướng ) Phạm Sư Mạnh khi về thăm thày Đường Chu Văn An còn phải quỳ lạy nghe thày trách phạt vì trên đường về, khi đi qua khu chợ đã để cho quân lính vung roi, gọi loa dẹp đường .
Giữa đại dịch Covid-19, tập trung chuyên sâu hàng nghìn người chờ đón mấy tiếng đồng hồ đeo tay ( vì máy bay bị trễ ) để đón hoa khôi không phải là lỗi của hoa khôi. Vấn đề là người / cơ quan đứng ra tổ chức triển khai có hiểu nghĩa vụ và trách nhiệm khi cả nước và quốc tế vẫn đang gồng mình chống dịch bệnh ?
Liệu có phải đây là dịp vinh danh người đã mang lại niềm tự hào cho địa điểm vốn gắn với cụm từ nổi tiếng “ Nâng đỡ không trong sáng ” hay đơn thuần chỉ là dịp tiếp thị hình ảnh quê nhà với cả nước ?
Thế nhưng tiếp thị hình ảnh mà “ lố ” quá sẽ bị phản tác dụng, điều này có lẽ rằng không phải ai cũng biết .
Cô hoa khôi H’Hen Niê về “ bái tổ ” trên chiếc xe công nông, ngồi cùng với mấy đứa trẻ và bạn hữu ra đón liệu có làm tối đi ánh hào quang tỏa ra từ vương miện hoa khôi ?
Và quê nhà cô chắc như đinh không phải là không thuê nổi một chiếc xe địa hình Land Cruiser đưa đón hoa khôi về làng .

Có người chép miệng bảo thời thế xoay vần, thế sự đảo điên nên “ Vinh quy bái tổ ” bị biến thành “ Tổ bái vinh quy ”, nói thế tuy hơi cực đoan tuy nhiên không phải là không có lý. / .

Tài liệu tham khảo:

[ 1 ] http://kinhtedothi.vn/khi-hoa-hau-ve-lang-403328.html
[ 2 ] https://nld.com.vn/van-nghe/hieu-truong-truong-dh-kinh-te-quoc-dan-ha-noi-noi-gi-ve-buc-anh-chap-tay-bao-cao-hoa-hau-2020120916193077.htm

Xuân Dương

Rate this post