Salicylic acid (Axit salicylic)

Tên thường gọi: Salicylic acid

Tên gọi khác:

2-Carboxyphenol	2-Hydroxybenzoic acid
ácido salicílico	O-carboxyphenol
O-hydroxybenzoic acid	Acid Salicylic

Salicylic acid Là Gì?

Tên thuốc gốc (Hoạt chất)

Acid salicylic.

Loại thuốc

Thuốc tróc lớp sừng da, chống tiết bã nhờn, trị vảy nến ; chất ăn da .

Dạng thuốc và hàm lượng

• Thuốc mỡ 1%, 2%, 3%, 5%, 25%, 40%, 60%.
• Kem 2%, 3%, 10%, 25%, 60%.
• Gel 0,5%, 2%, 5%, 6%, 12%, 17%, 26%.
• Thuốc dán 15%, 21%, 40%, 50%.
• Thuốc xức 1%, 2%.
• Dung dịch 0,5%, 1,8%, 2%, 16,7%, 17%, 17,6%.
• Nước gội đầu hoặc xà phòng 2%, 4%.
• Các chế phẩm phối hợp với các chất khác (lưu huỳnh, hắc ín…).

Chỉ Định Của Salicylic acid

Acid salicylic được dùng tại chỗ dưới dạng đơn trị liệu hoặc kết hợp với thuốc khác (resorcinol, lưu huỳnh) để điều trị:

• Viêm da tiết bã nhờn, vảy nến ở mình hoặc da đầu; vảy da đầu và các trường hợp bệnh da tróc vảy khác.
• Loại bỏ các hạt mụn cơm (trừ ở bộ phận sinh dục), chai ở gan bàn chân.
• Chứng tăng sừng khu trú ở gan bàn tay và gan bàn chân.
• Mụn trứng cá thường.

Chống Chỉ Định Của Salicylic acid

Acid salicylic chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Mẫn cảm với thuốc hay bất kỳ thành phần nào trong chế phẩm.
• Người dễ bị mẫn cảm với salicylate.
• Không dùng trên diện da rộng, da bị nứt nẻ, dễ nhạy cảm hoặc trên niêm mạc.

Liều Lượng & Cách Dùng Của Salicylic acid

Người lớn

Nên dùng nồng độ thấp, 1 lần / ngày, sau đó tăng dần nồng độ thuốc và số lần bôi trong ngày, tùy theo cung ứng của người bệnh .
Cụ thể : bôi acid salicylic tại chỗ trên da, 1 lần / ngày, hoàn toàn có thể tăng tới 3 lần / ngày. Khởi đầu nên dùng dạng 2 %, sau đó tăng lên 6 % nếu thấy thiết yếu, hoàn toàn có thể tích hợp với những thuốc khác ( đặc biệt quan trọng là hắc ín than đá ) .

Acid salicylic nồng độ cao tới 60% được dùng như một chất ăn mòn da để điều trị hột cơm hoặc chai ở gan bàn chân.

• Dạng thuốc mỡ, thuốc nước hoặc kem bôi: bôi lượng vừa đủ lên vùng da cần điều trị, xoa nhẹ.
• Dạng thuốc gel: trước khi bôi dạng gel, làm ẩm vùng da cần điều trị trong ít nhất 5 phút để tăng tác dụng của thuốc.
• Dạng thuốc dán: rửa sạch và lau khô vùng da. Ngâm các mụn cơm trong nước ấm 5 phút, lau khô. Cắt miếng thuốc dán vừa với mụn cơm, vết chai hoặc sẹo.

Các vết chai hoặc sẹo : cần thay miếng thuốc dán cách 48 giờ một lần và điều trị trong 14 ngày cho đến khi hết những vết chai hoặc sẹo. Có thể ngâm những vết chai hoặc sẹo trong nước ấm tối thiểu 5 phút để giúp những vết chai dễ tróc ra .
Các hạt mụn cơm : tùy thuộc vào chế phẩm, dán thuốc 2 ngày một lần hoặc dán khi đi ngủ, để tối thiểu 8 giờ, bỏ thuốc dán ra vào buổi sáng và dán thuốc mới sau 24 giờ. Trong cả hai trường hợp, cần liên tục dùng thuốc hoàn toàn có thể tới 12 tuần, cho đến khi tẩy được hạt mụn cơm .
Dạng nước gội hoặc xà phòng tắm : làm ướt tóc và da đầu bằng nước ấm, xoa đủ lượng nước gội hoặc xà phòng tắm để làm sủi bọt và cọ kỹ trong 2 – 3 phút, xối rửa, xoa và bôi lại, sau đó xả với nước sạch. Trẻ em
Với acid salicylic 1 % dùng bôi tại chỗ. Sử dụng ở trẻ từ 12 tuổi trở lên : rửa sạch và lau khô vùng da cần điều trị, bôi 2 – 3 lần / ngày. Nếu bị khô da hoàn toàn có thể giảm còn 1 lần / ngày .

Đối tượng khác

Người cao tuổi : liều và cách dùng như với người lớn .

Tác dụng phụ của Salicylic acid

Thường gặp

Kích ứng da nhẹ, cảm xúc bị châm đốt .

Ít gặp

Kích ứng da trung bình đến nặng. Loét hoặc ăn mòn da, đặc biệt quan trọng khi dùng chế phẩm acid salicylic có nồng độ cao .

Hiếm gặp

Không có báo cáo giải trình .

Không xác định tần suất

Khó thở ; khô và bong tróc da ; phát ban, ngứa .

Lưu Ý Khi Sử Dụng Salicylic acid

Lưu ý chung

• Không dùng các chế phẩm có nồng độ acid salicylic trên 10% cho các mụn cơm vùng da bị nhiễm khuẩn, viêm, kích ứng; không dùng ở mặt, bộ phận sinh dục, mũi, miệng, các mụn cơm có lông mọc, nốt ruồi hoặc vết chàm. Cũng không dùng các chế phẩm này cho những người bệnh bị đái tháo đường hoặc suy tuần hoàn.
• Các chế phẩm của acid salicylic chỉ được dùng ngoài.
• Mặc dù salicylate dùng tại chỗ ít hấp thu hơn nhiều so với đường uống nhưng vẫn có thể xảy ra phản ứng phụ.
• Để hạn chế sự hấp thu của acid salicylic cần: tránh bôi vào niêm mạc, miệng, mắt, tránh bôi trên diện rộng hay trên vùng da bị viêm hoặc nứt nẻ. Không nên dùng thời gian dài, nồng độ cao; không nên bôi thuốc lên mặt, vùng hậu môn sinh dục. Có thể gây tác dụng toàn thân khi dùng quá nhiều.
• Cũng cần thận trọng khi bôi lên đầu chi của người bị bệnh suy giảm tuần hoàn ngoại vi và đái tháo đường.
• Lưu ý không sử dụng thuốc nồng độ cao để điều trị các mụn cơm do có thể gây ăn da, làm các mụn cơm dễ lan rộng.
• Thận trọng khi dùng chế phẩm ăn mòn da cho những bệnh nhân bị bệnh đa dây thần kinh ngoại vi rõ.
• Nếu bị dính thuốc ở mắt, mũi, niêm mạc, phải rửa ngay với nước sạch 15 phút. Rửa tay ngay sau khi bôi thuốc, trừ khi phải bôi thuốc ở tay. Có thể bôi dầu parafin lên vùng da lành để bảo vệ vùng da lành tránh bị kích ứng hoặc ăn da.
• Không sử dụng thuốc này cho trẻ em, thanh thiếu niên đang sốt, thủy đậu hoặc có các triệu chứng cúm. Salicylate bôi ngoài da và hấp thụ vào máu có thể gây ra hội chứng Reye, một tình trạng nghiêm trọng và đôi khi gây tử vong ở trẻ em.
• Trước khi bắt đầu điều trị nên thử trước ở 1 – 2 vùng da nhỏ trong 3 ngày liên tiếp xem có xảy ra kích ứng không.

Lưu ý với phụ nữ có thai

• Acid salicylic có thể được hấp thu toàn thân, nhưng rất ít (nếu dùng thận trọng). Không hạn
• chế dùng thuốc này cho phụ nữ mang thai.Lưu ý với phụ nữ cho con bú
• Không hạn chế dùng thuốc này cho phụ nữ đang cho con bú. Tuy nhiên, không bôi thuốc vào vùng quanh vú để tránh trẻ nuốt phải thuốc.

Lưu ý khi lái xe & vận hành máy móc

Thuốc không ảnh hưởng tác động năng lực lái xe và quản lý và vận hành máy móc .

Quá Liều & Quên Liều Salicylic acid

Quá liều và xử trí

Quá liều và độc tính

Khi uống phải acid salicylic, triệu chứng ngộ độc thường bộc lộ khác nhau tùy từng người như thở sâu, nhanh, ù tai, điếc, giãn mạch, ra mồ hôi .

Dùng dài ngày acid salicylic trên diện rộng có thể bị ngộ độc salicylate (triệu chứng: lú lẫn, chóng mặt, đau đầu nặng hoặc liên tục, thở nhanh, tiếng rung hoặc tiếng vo vo trong tai liên tục).

Cách xử lý khi quá liều

Phải rửa dạ dày và theo dõi pH huyết tương, nồng độ salicylate trong huyết tương và những chất điện giải. Có thể phải kiềm hóa nước tiểu bắt buộc để tăng bài niệu, nếu nồng độ salicylate trong huyết tương trên 500 mg / lit ở người lớn hoặc 300 mg / lit ở trẻ nhỏ .

Quên liều và xử trí

Nếu quên dùng một liều thuốc, hãy bôi càng sớm càng tốt khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu gần với liều tiếp nối, hãy bỏ lỡ liều đã quên và bôi liều sau đó vào thời gian như kế hoạch. Không dùng thuốc gấp đôi liều đã lao lý

Dược Lực Học (Cơ chế tác động)

Acid salicylic có tác dụng làm tróc mạnh lớp sừng da và sát khuẩn nhẹ khi bôi trên da nên đã được dùng để điều trị tại chỗ một số bệnh da tăng sừng hóa và bong da (viêm da tiết bã nhờn, bệnh vảy nến, gàu, trứng cá, hột cơm, chai gan bàn chân…) tùy nồng độ thuốc. Ở nồng độ thấp, thuốc có tác dụng tạo sừng (điều chỉnh quá trình sừng hóa bất thường); ở nồng độ cao (≥ 1%), thuốc có tác dụng làm tróc lớp sừng.

Acid salicylic làm mềm và hủy hoại lớp sừng bằng cách tăng hydrate hóa nội sinh ( tăng nồng độ của nước ), hoàn toàn có thể do làm giảm pH, làm cho lớp biểu mô bị sừng hóa phồng lên, sau đó bong tróc ra. Khi bôi quá nhiều, thuốc hoàn toàn có thể gây hoại tử da thông thường. Ở nồng độ cao ( ví dụ 20 % ), acid salicylic có tính năng ăn mòn da nên thường được dùng để điều trị chai gan bàn chân. Môi trường ẩm là thiết yếu để acid salicylic có công dụng làm lợt và làm bong tróc mô biểu bì .
Thuốc có công dụng chống nấm yếu, nhờ làm bong lớp sừng ngăn ngừa nấm tăng trưởng và giúp cho những thuốc chống nấm thấm vào da, do đó cũng được dùng để điều trị một số ít bệnh nấm ngoài da. Khi phối hợp, acid salicylic và lưu huỳnh có tính năng hiệp lực làm tróc lớp sừng .
Không dùng acid salicylic đường body toàn thân vì tính năng kích ứng rất mạnh trên niêm mạc tiêu hóa và những mô khác .

Dược Động Học

Hấp thu

Acid salicylic được hấp thu thuận tiện qua da .

Phân bố

Acid salicylic link với protein huyết tương khoảng chừng 90 % .
Thể tích phân bổ khoảng chừng 170 ml / kg .

Chuyển hoá

Acid salicylic trải qua những phản ứng phối hợp tạo ra chất chuyển hóa chính là acid salicyluric và chất phối hợp glucuronid ..

Thải trừ

Acid salicylic bài tiết chậm qua nước tiểu ( khoảng chừng 10 % ), do vậy đã có trường hợp bị ngộ độc cấp salicylate sau khi dùng quá nhiều acid salicylic trên diện rộng của khung hình .

Tương Tác Thuốc

Tương tác với các thuốc khác

Tránh bôi những thuốc như adapalene, alitretinoin, isotretinoin, tretinoin, bexarotene, tazarotene, trifarotene và acid salicylic ở cùng 1 vị trí vì tăng năng lực bị kích ứng hoặc khô da quá mức .
Tương tác thuốc hoàn toàn có thể làm biến hóa năng lực hoạt động giải trí của thuốc hoặc ngày càng tăng ảnh hưởng tác động của những công dụng phụ. Tài liệu này không gồm có khá đầy đủ những tương tác thuốc hoàn toàn có thể xảy ra. Hãy viết một list những thuốc bạn đang dùng ( gồm có thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm tính năng ) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn xem .
Hiển thị

10 tác dụng

20 hiệu quả

30 hiệu quả

Thuốc	Tương tác
Succinic acid	Sự bài tiết acid succinic có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
L-Citrulline	Sự bài tiết của L-Citrulline có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
Pravastatin	Sự bài tiết Pravastatin có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
Aminohippuric acid	Sự bài tiết axit Aminohippuric có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
Zidovudine	Sự bài tiết Zidovudine có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
Cefdinir	Sự bài tiết của cefdinir có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
Leucovorin	Sự bài tiết leucovorin có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
Fluorescein	Sự bài tiết fluorescein có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
Alprostadil	Sự bài tiết của alprostadil có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.
Dinoprostone	Sự bài tiết dinoprostone có thể được giảm khi kết hợp với axit Salicylic.

Kết quả 0 – 10 trong 1640 hiệu quả

• 1
• 2
• 3
• …
• 164

Nguồn Tham Khảo

1. Dược thư Quốc gia Việt Nam 2015.
2. Drugs.com: https://www.drugs.com/mtm/salicylic-acid-topical.html
3. MedlinePlus: https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a607072.html
4. Drugbank : https://go.drugbank.com/drugs/DB00936
5. NCBI: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4414920/

Mọi thông tin trên đây chỉ mang đặc thù tìm hiểu thêm. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ trình độ .

Source: https://blogchiase247.net
Category: Hỏi Đáp