STEM là gì? Giáo dục stem là gì? 3 mức độ triển khai vào chương trình giáo dục

Những năm gần đây ở Việt Nam chắc các bạn thường xuyên thấy xuất hiện trên các kênh truyền thông mọi người thường xuyên nhắc đến thuật ngữ “STEM”. Cách dùng từ STEM đang trở thành xu thế (trend). Nhiều trường học, trung tâm giáo dục trên toàn quốc đang triển khai đưa phương pháp giáo dục STEM vào chương trình đào tạo. Vậy STEM là gì? giáo dục STEM có quan trọng không? Có thật sự cần thiết đưa các chương trình STEM vào để đào tạo cho các em học sinh hay không? Chắc hẳn nhiều giáo viên, phụ huynh và học sinh vẫn còn đang bối rối và lo lắng chưa hiểu rõ về thuật ngữ “STEM” nói trên. Trong bài viết này Robot STEAM Việt Nam xin chia sẻ một số nôi dung hữu ích về giáo dục STEM là gì?

I. STEM là gì ?

Theo Wikipedia thuật ngữ STEM là chữ viết tắt bằng tiếng Anh dùng để chỉ những ngành học về :

Thuật ngữ này thường được sử dụng khi xử lý những chủ trương giáo dục và lựa chọn chương trình giảng dạy trong những trường học để nâng cao năng lực cạnh tranh đối đầu trong tăng trưởng khoa học và công nghệ tiên tiến. Nó có tương quan đến tăng trưởng nguồn nhân lực, những yếu tố về bảo mật an ninh vương quốc và chủ trương di dân. Từ viết tắt này đã được sử dụng thông dụng ngay sau khi một cuộc họp liên ngành về giáo dục khoa học được tổ chức triển khai tại Quỹ Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ ( NSF ) dưới sự chủ trì của giám đốc NSF lúc đó là Rita Colwell vào năm 1990 và sau đó Open trong những văn bản tương quan đến chủ trương cấp visa cho nhập cư tại Mỹ vào những năm 2000. Trong văn bản đó, chữ ” STEM fields ” được hiểu là những nghành nghề dịch vụ, ngành nghề về STEM. Về sau từ STEM được viết đi kèm với những từ khác như : ” STEM education ” ( giáo dục STEM ), ” STEM workforce ” ( nguồn nhân lực trong nghành STEM ), ” STEM careers ” ( những ngành nghề trong nghành nghề dịch vụ STEM ), ” STEM curriculum ” ( khung chương trình dạy học STEM ), ” STEM awreness ” ( nhận thức về những ngành nghề STEM ), hay ” STEM integration ” ( STEM tích hợp ) trong những hội nghị forum khoa học. Các thuật ngữ đi kèm với STEM giúp làm sáng tỏ ý nghĩa của từ STEM hơn .

1. Các lối viết tắt khác tương quan đến STEM

  • STM ( khoa học, kỹ thuật và toán học hoặc khoa học, công nghệ tiên tiến và y học, hoặc khoa học, kỹ thuật và y tế )
  • eSTEM ( STEM môi trường tự nhiên )
  • iSTEM ( Khuyến khích Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học ) ; Xác định những cách mới để giảng dạy những nghành nghề dịch vụ tương quan đến STEM .
  • METALS ( STEAM + Logic ), được trình làng bởi Su Su tại trường Cao đẳng Giáo viên, Đại học Columbia .
  • STREM ( Khoa học, Công nghệ, Robotics, Kỹ thuật và Toán học ) ; Thêm robot như một nghành .
  • STREM ( Khoa học, Công nghệ, Robotics, Kỹ thuật và Đa phương tiện ) ; Thêm Media như thể một nghành .
  • STREAM ( khoa học, công nghệ tiên tiến, robotics, kỹ thuật và toán học ) ; Thêm nghành người máy
  • STEAM ( khoa học, công nghệ tiên tiến, kỹ thuật, nghệ thuật và thẩm mỹ và toán học )
  • STEAM ( khoa học, công nghệ tiên tiến, kỹ thuật và toán học ứng dụng ) ; Tập trung hơn vào toán học ứng dụng
  • GEMS ( Kỹ thuật, Toán học và Khoa học và Nữ giới ) ; Được sử dụng cho những chương trình khuyến khích phái đẹp vào những nghành nghề dịch vụ khoa học này .
  • BEMS ( Kỹ thuật, Toán học và Khoa học và Nam giới ) ; Được dùng cho những chương trình khuyến khích phái mạnh vào những nghành nghề dịch vụ khoa học này .
  • STEMM ( khoa học, công nghệ tiên tiến, kỹ thuật, toán học, và y học )
  • AMSEE ( Toán học Ứng dụng, Khoa học, Kỹ thuật và Kinh doanh )

Tiếng Đức gọi những môn học hay những ngành này là MINT-Fächer, viết tắt cho toán, khoa học thông tin, khoa học tự nhiên và kỹ thuật .

Trong phạm vi bài viết này, tôi muốn đề cập đến thuật ngữ ” giáo dục STEM“.

stem là gì

II. Giáo dục STEM là gì ? 3 mức độ vận dụng giáo dục STEM trong giáo dục

Giáo dục STEM (STEM education) là một cách tiếp cận liên ngành trong quá trình học, trong đó các khái niệm học thuật mang tính nguyên tắc được lồng ghép với các bài học trong thế giới thực, ở đó các bạn học sinh được áp dụng kiến thức và kỹ năng trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học vào trong các bối cảnh cụ thể, giúp kết nối giữa trường học, cộng đồng, nơi làm việc và các tổ chức toàn cầu, được truyền đạt đan xen và kết dính lẫn nhau cho học sinh trên cơ sở học thông qua thực hành và hướng đến giải quyết các vấn đề thực tiễn. Ngoài ra, giáo dục STEM còn chú trọng trang bị cho học sinh những kỹ năng mềm cần thiết cho sự thành công trong công việc sau này như kỹ năng cộng tác, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, tư duy phản biện…

Như vậy, cách định nghĩa về giáo dục STEM nói đến một cách tiếp cận liên ngành, liên môn học trong một chương trình đào tạo, cụ thể có bốn lĩnh vực: Khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Giáo dục STEM giúp học sinh nhận thấy được tầm quan trọng của kiến thức các môn khoa học, toán và công nghệ và hướng đến sự vận dụng kỹ thuật trong việc giải quyết các vấn đề. Giáo dục STEM trên thế giới khá đa dạng và được dạy theo chủ đề. Không chỉ có hoạt động dạy làm robot mới được xem là giáo dục STEM. Ngay những trẻ em mẫu giáo, tiểu học cũng đã được học các chương trình tích hợp STEM, ví dụ như thông qua các trò chơi làm mô hình núi lửa, làm bong bóng bay, làm chong chóng quay…Mặc dù chỉ là các trò chơi đơn giản nhưng được xây dựng và tổ chức có hệ thống và có sự kết nối các nhóm kiến thức với nhau. Mục đích chính của chương trình giáo dục STEM không phải để đào tạo ra các nhà khoa học,nhà toán học, kỹ sư mà chính nằm ở truyền cảm hứng trong học tập, thấy được mối liên hệ giữa các kiến thức (nhất là các kiến thức về khoa học và toán), và nhận thức được tầm quan trọng của các kiến thức STEM ảnh hưởng đến thế giới và sự phát triển của xã hội trong tương lai. Ngoài ra, các kỹ năng thực hành khoa học và kỹ thuật cũng góp phần quan trọng trong việc vận dụng các kiến thức được học trong việc giải quyết vấn đề và tạo thành sản phẩm. Các mức độ áp dụng giáo dục STEM trong giáo dục như sau:

1. Dạy học những môn học theo giải pháp giáo dục STEM

Đây là hình thức tổ chức giáo dục STEM chủ yếu trong nhà trường. Theo cách này, các bài học, hoạt động giáo dục STEM được triển khai ngay trong quá trình dạy học các môn học STEM theo tiếp cận liên môn. Các chủ đề STEM, bài học STEM, hoạt động STEM bám sát chương trình của các môn học thành phần. Hình thức giáo dục STEM này không làm phát sinh thêm thời gian học tập.

2. Tổ chức những hoạt động giải trí thưởng thức trong chương trình giáo dục STEM

Trong hoạt động trải nghiệm STEM, học sinh được khám phá các ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong thực tiễn đời sống. Qua đó, nhận biết được ý nghĩa của khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học đối với đời sống con người, nâng cao hứng thú học tập các môn học STEM. Đây cũng là cách thức để thu hút sự quan tâm của xã hội tới giáo dục STEM.
Để tổ chức thành công các hoạt động trải nghiệm STEM, cần có sự tham gia, hợp tác của các bên liên quan như trường trung học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, các trường đại học, doanh nghiệp. 
Trải nghiệm STEM còn có thể được thực hiện thông qua sự hợp tác giữa trường trung học với các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp. Theo cách này, sẽ kết hợp được thực tiễn phổ thông với ưu thế về cơ sở vật chất của giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp.
Các trường trung học có thể triển khai giáo dục STEM thông qua hình thức câu lạc bộ STEM. Tham gia câu lạc bộ STEM, học sinh được học tập nâng cao trình độ, triển khai các dự án nghiên cứu, tìm hiểu các ngành nghề thuộc lĩnh vực STEM. Đây là hoạt động theo sở thích, năng khiếu của học sinh.

3. Tổ chức hoạt động giải trí điều tra và nghiên cứu khoa học, kĩ thuật

Giáo dục STEM có thể được triển khai thông qua hoạt động nghiên cứu khoa học và tổ chức các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật. Hoạt động này không mang tính đại trà mà dành cho những học sinh có năng lực, sở thích và hứng thú với các hoạt động tìm tòi, khám phá khoa học, kỹ thuật giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Tổ chức tốt hoạt động câu lạc bộ STEM cũng là tiền đề phát triển hoạt động sáng tạo khoa học kỹ thuật và triển khai các dự án nghiên cứu trong khuôn khổ cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học. Bên cạnh đó, tham gia câu lạc bộ STEM và nghiên cứu khoa học, kĩ thuật là cơ hội để học sinh thấy được sự phù hợp về năng lực, sở thích, giá trị của bản thân với nghề nghiệp thuộc lĩnh vực STEM

giáo dục STEM

III. Mục tiêu của giáo dục STEM

Theo các báo cáo tại diễn đàn giáo dục STEM gần đây, đặc biết trong cuốn sách bàn về giáo dục STEM của Mỹ (tác giả Rodger Bybee, 2018), Ở Mỹ giáo dục STEM có thể được xếp vào 3 nhóm mục tiêu chính như sau:

1. Xây dựng những năng lượng nhận thức STEM cho thể hệ công dân tương lai2. Chuẩn bị những năng lượng thiết yếu cho nguồn lực lao động trong thế kỷ 21

3. Tập trung nghiên cứu, phát triển và đổi mới trong lĩnh vực giáo dục ngành nghề STEM.

IV. Đặc điểm của quy mô giáo dục STEM

Trong những forum học thuật nghiên cứu và điều tra về giáo dục STEM những học giả vẫn liên tục tranh luận về góc nhìn tiến hành của quy mô giáo dục STEM này. Chẳng hạn : Như thế nào là cách tiếp cận liên ngành trong một chương trình học ? Dạy về công nghệ tiên tiến như thế nào ? Để làm rõ yếu tố này, tổ chức triển khai những nhà nghiên cứu giáo dục khoa học Mỹ ( National Association for Research in Science Teaching – NARST ) năm 2012 đã đưa ra những thuật ngữ về giáo dục STEM chi tiết cụ thể hơn, giúp tránh nhầm lẫn với những khái niệm những ngành nghề trong nghành STEM, đó là ” STEM Integration ” ( tích hợp STEM ), hay ” Integrated STEM education ” ( giáo dục STEM tích hợp ) hoặc ” STEM – focused curriculum ” ( chương trình học tập chung về STEM ) .Tổng hợp những nghiên cứu và điều tra và báo cáo giải trình gần đây nêu ra 5 đặc thù chính của giáo dục STEM để phân biệt với những chương trình khác :1. Tập chung vào sự tích hợp2. Liên hệ với đời sống thực3. Hướng đến tăng trưởng kỹ năng và kiến thức của thế kỷ 214. Thách thức học viên vượt lên chính mình5. Có tính mạng lưới hệ thống và kết nối giữa phong phú những bài học kinh nghiệm .

V. Những ngộ nhận thường gặp về giáo dục STEM

1. Giáo dục STEM là học lập trình và lắp ráp robot2. Giáo dục STEM làm mất đi nền tảng giáo dục xã hội và nhân văn3. Giáo dục STEM yên cầu góp vốn đầu tư nhiều vào cơ sở vật chất4. Giáo dục STEM chỉ dạy được học viên trung học, không dạy được trẻ mẫu giáo, tiểu học .5. Giáo dục STEM chỉ tương thích với học viên nam, không tương thích với học viên nữ6. Các chương trình giáo dục lúc bấy giờ sẽ bị xóa khỏi vì STEM

BÀI VIẾT THAM KHẢO

TƯ VẤN GIẢI PHÁP GIÁO DỤC STEAM – THIẾT KẾ PHÒNG LAB STEAM

( Cấp Mầm non – Cấp Tiểu học – Cấp trung học cơ sở – Cấp PTTH )

Tư vấn không tính tiền đường dây nóng : 0934519822

Nguồn tìm hiểu thêm :Nguyễn Thành Hải

Rate this post