Hồi tố là gì? Được áp dụng trong trường hợp nào?

Cụm từ hồi tố thường được đề cập trong những văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt quan trọng là trong pháp luật hình sự. Vậy hồi tố là gì ?

 

1. Hồi tố là gì?

Trong lĩnh vực pháp lý, hồi tố được hiểu là một dạng hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật.

Thông thường, về nguyên tắc thì những hành vi, những quan hệ xã hội diễn ra trong thời gian nào thì sẽ chịu sự điều chỉnh của văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực tại thời gian đó.

Theo đó, một khi văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực hiện hành thì nó sẽ không được vận dụng để kiểm soát và điều chỉnh những mối quan hệ xã hội nó vốn kiểm soát và điều chỉnh trong quá khứ nữa .

Tuy nhiên, trong những trường cần thiết để bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân thì dù các hành động đã diễn ra trong quá khứ trước khi có pháp luật điều chỉnh thì vẫn có thể áp dụng pháp luật hiện hành. Việc áp dụng này được gọi là hồi tố.

Hồi tố là gì?

Hồi tố là gì? (Ảnh minh họa)
 

2. Hồi tố được áp dụng trong trường hợp nào?

Khoản 1 Điều 152 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm ngoái pháp luật như sau :

Điều 152. Hiệu lực trở lại trước của văn bản quy phạm pháp luật
1. Chỉ trong trường hợp thật thiết yếu để bảo vệ quyền lợi chung của xã hội, thực thi những quyền, quyền lợi của tổ chức triển khai, cá thể được pháp luật trong luật, nghị quyết của Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan TW mới được pháp luật hiệu lực hiện hành quay trở lại trước .

Theo lao lý trên, hồi tố chỉ vận dụng trong trường hợp thật thiết yếu để bảo vệ quyền lợi chung của xã hội, triển khai những quyền, quyền lợi của tổ chức triển khai, cá thể được pháp luật trong Luật, Nghị quyết của Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan Trung ương .

2.1. Hồi tố trong tố tụng hình sự

Hiệu lực hồi tố tiếp tục được vận dụng trong nghành hình sự. Dù chưa có định nghĩa đơn cử về hiệu lực thực thi hiện hành hồi tố trong nghành hình sự, tuy nhiên tại Điều 7 Bộ luật Hình sự năm ngoái có pháp luật về hiệu lực hiện hành của Bộ luật này như sau :

Điều 7. Hiệu lực của Bộ luật Hình sự về thời hạn
[ .. ]
2. Điều luật lao lý một tội phạm mới, một hình phạt nặng hơn, một diễn biến tăng nặng mới hoặc hạn chế khoanh vùng phạm vi vận dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ nghĩa vụ và trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, xóa án tích và lao lý khác không có lợi cho người phạm tội, thì không được vận dụng so với hành vi phạm tội đã thực thi trước khi điều luật đó có hiệu lực hiện hành thi hành .

3. Điều luật xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng, quy định một hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới hoặc mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành.

Có thể thấy, lao lý trên biểu lộ tính nhân văn, nhân đạo của pháp lý Nước Ta. Cụ thể :
Những lao lý bất lợi sẽ không được vận dụng so với những hành vi phạm tội được phát hiện và giải quyết và xử lý trước khi Bộ luật này có hiệu lực hiện hành. Tuy nhiên, những lao lý có lợi cho người phạm tội sẽ được vận dụng so với cả những hành vi đã triển khai trước khi điều luật có hiệu lực thực thi hiện hành .
Các pháp luật này đa phần theo hướng có lợi cho người phạm tội, tạo điều kiện kèm theo cho người phạm tội tái tạo và hoàn lương .

2.2. Hồi tố trong tố tụng dân sự

Nước Ta đã vận dụng Bộ luật Tố tụng dân sự năm ngoái ( BLTTDS ) từ ngày 01/7/2016 đến nay. Trong đó, những trường hợp hồi tố trong nghành dân sự được hướng dẫn tại Nghị quyết số 103 / năm ngoái / QH13 như sau :
– Đối với những vấn đề dân sự, hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình, kinh doanh thương mại, thương mại, lao động đã được Tòa án thụ lý trước ngày 01/7/2016, nhưng kể từ ngày 01/7/2016 mới xử lý theo thủ tục xét xử sơ thẩm thì vận dụng những lao lý của BLTTDS để xử lý ;
– Đối với những vấn đề dân sự, hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình, kinh doanh thương mại, thương mại, lao động đã được Tòa án xử lý theo thủ tục xét xử sơ thẩm trước ngày 01/7/2016, nhưng kể từ ngày 01/7/2016 mới xử lý theo thủ tục phúc thẩm thì vận dụng những pháp luật của BLTTDS để xử lý ;
– Đối với những bản án, quyết định hành động dân sự, hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình, kinh doanh thương mại, thương mại, lao động đã có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý mà bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm trước ngày 01/7/2016 nhưng kể từ ngày 01/7/2016 mới xử lý theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm thì vận dụng những pháp luật của BLTTDS để xử lý ;
– Đối với những bản án, quyết định hành động dân sự, hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình, kinh doanh thương mại, thương mại, lao động đã có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý trước ngày 01/7/2016 mà kể từ ngày 01/7/2016 người có thẩm quyền kháng nghị mới kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, thì địa thế căn cứ để triển khai việc kháng nghị xử lý theo thủ tục của BLTTDS ;
– Đối với những vấn đề hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình đã được Tòa án thụ lý giải quyết trước ngày 01/7/2016 thì Tòa án đã thụ lý liên tục xử lý theo thủ tục chung mà không chuyển cho Tòa mái ấm gia đình và người chưa thành niên xử lý ;
– Khi xử lý vấn đề dân sự, hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình, kinh doanh thương mại, thương mại, lao động, Tòa án liên tục vận dụng pháp luật của những văn bản quy phạm pháp luật hiện hành về án phí, lệ phí Tòa án, ngân sách tố tụng khác cho đến khi có pháp luật mới của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền .
Hồi tố là gì?
Hồi tố là gì? (Ảnh minh họa)
 

3. Các trường hợp không được hồi tố

Tại Điều 152 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 nêu rõ, không được quy định hiệu lực trở về trước đối với các trường hợp sau đây:

– Trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà vào thời điểm thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lý;

– Trách nhiệm pháp lý nặng hơn .
Bên cạnh đó, văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân những cấp, chính quyền sở tại địa phương ở đơn vị chức năng hành chính – kinh tế tài chính đặc biệt quan trọng không được pháp luật hiệu lực hiện hành quay trở lại trước .

Trên đây là một số thông tin về: Hồi tố là gì? Được áp dụng trong trường hợp nào? Nếu có thắc mắc liên quan, bạn đọc vui lòng gọi tới tổng đài 1900.6192 để được hỗ trợ, giải đáp.

Rate this post