Mục lục nội dung
1. Khái niệm quản trị là gì ?
Thuật ngữ quản trị dùng ở đây có nghĩa là một phương thức hoạt động hướng đến mục tiêu được hoàn thành với hiệu quả cao, bằng và thông qua những người khác. Hoạt động quản trị là những hoạt động tất yếu phát sinh khi con người kết hợp với nhau để cùng hoàn thành mục tiêu. Trong bộ tư bản, Mác có đưa ra một hình ảnh về hoạt động quản trị, đó là hoạt động của con người chỉ huy dàn nhạc, người này không chơi một thứ nhạc cụ nào mà chỉ đứng chỉ huy các nhạc công tạo nên bản giao hưởng.
Ngày nay, về nội dung, thuật ngữ quản trị có nhiều cách hiểu khác nhau, sau đây là một vài cách hiểu :
- Quản trị là một quá trình do một hay nhiều người thực hiện nhằm phối hợp các hoạt động của những người khác để đạt được những kết quả mà một người hoạt động riêng rẽ không thể nào đạt được. Với cách hiểu này, hoạt động quản trị chỉ phát sinh khi con người kết hợp với nhau thành tổ chức.
- Quản trị là sự tác động của chủ thể quản trị đến đối tượng quản trị nhằm thực hiện các mục tiêu đã vạch ra một cách tối ưu trong điều kiện biến động của môi trường. Với cách hiểu này, quản trị là một quá trình, trong đó chủ thể quản trị là tác nhân tạo ra các tác động quản trị; đối tượng quản trị tiếp nhận các tác động của chủ thể quản trị tạo ra; mục tiêu của quản trị phải được đặt ra cho cả chủ thể quản trị và đối tượng quản trị, được xác định trước khi thực hiện sự tác động quản trị.
- Quản trị là quá trình hoạch định, tổ chức, điều khiển và kiểm soát công việc và những nổ lực của con người, đồng thời vận dụng một cách có hiệu quả mọi tài nguyên, để hoàn thành các mục tiêu đã định.
Từ những khái niệm trên, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể đưa ra một số ít nhận xét :
– Phương thức quản trị: là các hoạt động cơ bản hay là những chức năng quản trị mà nhà quản trị sử dụng để tác động vào các lĩnh vực quản trị nhằm đạt được các mục tiêu của tổ chức, nó bao gồm các chức năng như hoạch định, tổ chức, điều khiển và kiểm soát.
– Con người: nếu mỗi cá nhân tự mình hoạt động thì không có hoạt động quản trị, lúc này hoạt động của họ hoàn toàn mang tính cá nhân, phục vụ cho lợi ích cá nhân chứ không cho một tổ chức nào và cũng không có ai sẽ quản trị ai. Vậy, hoạt động quản trị xảy ra chỉ khi:
+ Có 1 số ít người tích hợp với nhau thành một tổ chức triển khai ( điều kiện kèm theo cần ) .
+ Do tính thiết yếu của hoạt động giải trí quản trị ( điều kiện kèm theo đủ ). Vì nếu không có điều kiện kèm theo này, mọi người trong tổ chức triển khai sẽ không biết làm gì, khi nào sẽ làm và làm như thế nào …, từ đó sẽ tạo ra thực trạng lộn xộn, giống như hai người cùng chèo một chiếc thuyền, thay vì phải chèo về một hướng thì hai người lại chèo hai hướng khác nhau .
Những hoạt động giải trí khiến hai người cùng chèo một chiếc thuyền đi về một hướng chính là những hoạt động giải trí quản trị .
– Tổ chức: là một thực thể có mục đích riêng, có những thành viên và có một cơ cấu có tính hệ thống (ví dụ như: doanh nghiệp, trường học, bệnh viện…). Tất cả các tổ chức đều có ba đặc tính chung:
+ Tổ chức phải có mục tiêu : đó là tiềm năng hay mạng lưới hệ thống những tiềm năng. Mục tiêu là những tác dụng mong đợi sẽ đạt được sau một thời hạn nhất định .
+ Tổ chức phải gồm nhiều thành viên, nhiều bộ phận cấu thành, tổ chức triển khai không hề là một người, một cá thể nào đó .
+ Tổ chức phải có một cơ cấu tổ chức mang tính mạng lưới hệ thống : Có nghĩa là tổ chức triển khai phải có sự sắp xếp, phân công lao động, lao lý quyền hạn và nghĩa vụ và trách nhiệm của từng cá thể, bộ phận nhằm mục đích thực thi những tiềm năng chung cho cả tổ chức triển khai của mình .
– Hiệu quả quản trị: có thể nói rằng, chỉ khi nào quan tâm đến hiệu quả thì con người mới quan tâm đến hoạt động quản trị. Nói cách khác, lý do tồn tại của hoạt động quản trị chính là vì muốn có hiệu quả.
Có nhiều cách hiểu về hiệu quả. Theo cách hiểu thông thường nhất, hiệu quả là tỷ lệ so sánh giữa kết quả đạt được với mục tiêu đặt ra. Hiệu quả cao có nghĩa là đạt được mục tiêu với chi phí thấp nhất. Nếu như người nào đó chấp nhận đạt được mục tiêu bằng bất kỳ giá nào thì có lẽ không cần đến quản trị. Quản trị phải nhằm đến việc thực hiện mục tiêu với hiệu quả cao.
Hoạt động quản trị trong đơn vị chức năng kinh doanh thương mại và đơn vị chức năng hành chính có những độc lạ nhất định về tiềm năng. Đối với những đơn vị chức năng kinh doanh thương mại, thường doanh thu được dùng để đo lường và thống kê thành quả. Còn so với những đơn vị chức năng hành chính, những tổ chức triển khai phi doanh thu thì thành quả hoạt động giải trí thường được xem xét tùy theo tiềm năng, thiên chức của đơn vị chức năng đó .
2. Tính khoa học và thẩm mỹ và nghệ thuật của quản trị
Tính khoa học của quản trị
Quản trị là một hoạt động giải trí mang tính khoa học. Khoa học quản trị là bộ phận tri thức được tích luỹ qua nhiều năm, thừa kế hiệu quả từ nhiều ngành khoa học khác như : kinh tế học, xã hội học, tâm lý học, toán học …. Khoa học quản trị cung ứng cho nhà quản trị tư duy mạng lưới hệ thống trước những yếu tố phát sinh, những chiêu thức khoa học, những công cụ để xử lý yếu tố … Tính khoa học của quản trị bộc lộ ở những nhu yếu sau đây :
- Quản trị phải đảm bảo phù hợp với sự vận động của các quy luật khách quan. Điều đó, đòi hỏi việc quản trị phải dựa trên sự hiểu biết sâu sắc các quy luật chung và riêng của tự nhiên và xã hội. Trên cơ sở am hiểu các quy luật khách quan mà vận dụng tốt nhất các thành tựu khoa học. Trước hết là triết học, kinh tế học, tâm lý học, xã hội học, toán học, tin học, điều khiển học, công nghệ học … cùng với những kinh nghiệm trong thực tế vào thực hành quản trị.
- Quản trị cần sử dụng các phương pháp, kỹ thuật quản trị. Đó là những cách thức và phương pháp thực hiện các công việc như: kỹ thuật thiết lập chiến lược, kỹ thuật thiết kế cơ cấu tổ chức, kỹ thuật kiểm tra…
- Quản trị phải đảm bảo phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của mỗi tổ chức trong từng giai đoạn cụ thể. Điều đó, đòi hỏi các nhà quản trị vừa kiên trì các nguyên tắc vừa phải vận dụng một cách linh hoạt các phương pháp, hình thức và các kỹ năng quản trị phù hợp cho từng điều kiện hoàn cảnh nhất định.
Như vậy, khoa học quản trị cho ta hiểu biết về những nguyên tắc, quy luật, giải pháp, kỹ thuật quản trị để trên cơ sở đó biết cách xử lý những yếu tố quản trị. Tuy nhiên, việc vận dụng khoa học quản trị vào thực tiễn yên cầu phải tính đến 1 số ít yếu tố khác trong từng thực trạng đơn cử, hay quản trị còn yên cầu tính nghệ thuật và thẩm mỹ .
Tính nghệ thuật và thẩm mỹ của quản trị
Nghệ thuật quản trị chính là những kiến thức và kỹ năng, kỹ xảo, tuyệt kỹ, “ mưu mẹo ” và “ biết làm thế nào ” để đạt được tiềm năng mong ước với hiệu suất cao cao. Nếu khoa học là sự hiểu biết kỹ năng và kiến thức có mạng lưới hệ thống, thì nghệ thuật và thẩm mỹ là sự tinh lọc kiến thức và kỹ năng để vận dụng cho tương thích trong từng nghành, trong từng trường hợp. Vì thế thẩm mỹ và nghệ thuật quản trị luôn gắn với những trường hợp, những trường hợp đơn cử. Nghệ thuật quản trị thường được biểu lộ trong 1 số ít nghành nghề dịch vụ như :
- Nghệ thuật sử dụng người: Nói về thuật dùng người, Khổng Tử đã có dạy: “Dụng nhân như dụng mộc”. Mỗi con người đều có những ưu, nhược điểm khác nhau, nếu biết sử dụng thì người nào cũng đều có ích, họ sẽ cống hiến nhiều nhất cho tổ chức, cho xã hội, cho cộng đồng mà họ đang sinh sống. Điều đó, đòi hỏi nhà quản trị phải am hiểu đặc điểm tâm lý của từng người, nên sử dụng họ vào việc gì, ở đâu là phù hợp nhất. Có như vậy, mỗi cá nhân mới có điều kiện, cơ hội phát huy hết khả năng của mình, cống hiến nhiều nhất cho tập thể.
- Nghệ thuật giáo dục con người: Để giáo dục con người, thông thường người ta sử dụng các hình thức: khen, chê, thuyết phục, tự phê bình và phê bình, khen thưởng và kỷ luật…. Với ai, nên áp dụng hình thức nào, biện pháp gì, mức độ cao hay thấp, và được tiến hành ở đâu, khi nào đều là những vấn đề mang tính nghệ thuật. Cùng một vấn đề nhưng mỗi đối tượng khác nhau có khi phải giải quyết khác Nếu áp dụng không phù hợp chẳng những không giúp cho con người phát triển theo chiều hướng tích cực mà trái lại sẽ làm tăng thêm tính tiêu cực trong tư tưởng lẫn hành vi của họ.
- Nghệ thuật ứng xử: Được thể hiện trong quá trình giao tiếp. Sự lựa chọn lời nói, cách nói và thái độ phù hợp với người nghe là nghệ thuật ứng xử trong giao tiếp. Ca dao Việt Nam có câu: “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” đó là tư tưởng cơ bản của thuật lựa lời trong giao tiếp. Cách nói thẳng, nói gợi ý, nói triết lý,… là những cách nói cần lựa chọn cho phù hợp với từng trình độ, tâm lý của người nghe. Thái độ tôn trọng, thành ý, khiêm tốn, hoà nhã,… là nghệ thuật giao tiếp không thể thiếu trong quá trình giao tiếp.
Ngoài ra, thẩm mỹ và nghệ thuật quản trị còn biểu lộ ở nghệ thuật và thẩm mỹ tạo thời cơ, thẩm mỹ và nghệ thuật sử dụng những đòn kích bẩy trong quản trị, nghệ thuật và thẩm mỹ ra quyết định hành động …
Tóm lại : muốn quản trị có hiệu suất cao cao, nhà quản trị trước hết phải sử dụng những thành tựu của khoa học quản trị và vận dụng chúng một cách thẩm mỹ và nghệ thuật trong thực tiễn .
3. Chức năng quản trị
Chức năng quản trị là những nhóm việc làm chung, tổng quát mà nhà quản trị ở cấp bậc nào cũng triển khai. Nói đơn cử hơn, công dụng quản trị được hiểu là một loại hoạt động giải trí quản trị, được tách riêng trong quy trình phân công và chuyên môn hóa lao động quản trị, biểu lộ phương hướng hay quy trình tiến độ thực thi những tác động ảnh hưởng quản trị nhằm mục đích triển khai xong tiềm năng chung của tổ chức triển khai. Hiện nay có nhiều cách phân loại những công dụng quản trị, nhưng nhìn chung, những nhà khoa học đã tương đối có sự thống nhất về bốn công dụng quản trị là : hoạch định, tổ chức triển khai, điều khiển và tinh chỉnh và trấn áp .
- Chức năng hoạch định: là chức năng đầu tiên trong quá trình quản trị. Hoạt động này bao gồm việc xác định rõ hệ thống mục tiêu của tổ chức, xây dựng và lựa chọn chiến lược tổng thể để thực hiện các mục tiêu này và thiết lập một hệ thống các kế hoạch để phối hợp các hoạt động của tổ chức. Đồng thời đưa ra các biện pháp để thực hiện các mục tiêu, các kế hoạch của tổ chức.
- Chức năng tổ chức: chủ yếu là thiết kế cơ cấu của tổ chức, bao gồm xác định những việc phải làm, những ai sẽ làm những việc đó, những bộ phận nào cần được thành lập, quan hệ phân công phối hợp và trách nhiệm giữa các bộ phận và xác lập hệ thống quyền hành trong tổ chức.
- Chức năng điều khiển: là chức năng thực hiện sự kích thích, động viên, chỉ huy, phối hợp con người, thực hiện các mục tiêu quản trị và giải quyết các xung đột trong tập thể nhằm đưa tổ chức đi theo đúng quỹ đạo dự kiến của tổ chức.
- Chức năng kiểm soát: để đảm bảo công việc thực hiện như kế hoạch dự kiến, nhà quản trị cần theo dõi xem tổ chức của mình hoạt động như thế nào, bao gồm việc theo dõi toàn bộ hoạt động của các thành viên, bộ phận và cả tổ chức. Hoạt động kiểm soát thường là việc thu thập thông tin về kết quả thực hiện thực tế, so sánh kết quả thực hiện thực tế với các mục tiêu đã đặt ra và tiến hành các điều chỉnh nếu có sai lệch, nhằm đưa tổ chức đi đúng quỹ đạo đến mục tiêu.
Những công dụng nêu trên là thông dụng so với mọi nhà quản trị ở mọi cấp bậc trong mọi tổ chức triển khai. Tuy nhiên, có sự độc lạ về sự phân phối thời hạn cho những tính năng quản trị giữa những cấp quản trị. Theo điều tra và nghiên cứu của Mahoney, nhà quản trị cấp cao dành 64 % thời hạn cho công tác làm việc hoạch định và tổ chức triển khai, trong lúc nhà quản trị tầm trung chỉ dành 51 % thời hạn cho công tác làm việc này và nhà quản trị cấp thấp chỉ dành 39 % .
| HOẠCH ĐỊNH | TỔ CHỨC | ĐIỀU KHIỂN | KIỂM SOÁT | |
| CẤP THẤP | 15% | 24% | 51% | 10% |
| CẤP TRUNG | 18% | 33% | 36% | 13% |
| CẤP CAO | 28% | 36% | 22% | 14% |
Bảng 1.1 Cấp bậc của nhà quản trị và công dụng quản trị
Từ số liệu trong bảng trên cho thấy, trong cùng một tổ chức triển khai, nhà quản trị cấp cao dùng nhiều thời hạn để hoạch định, phối hợp hơn so với hai tính năng điều khiển và tinh chỉnh – trấn áp và ngược lại với nhà quản trị cấp thấp .
Tóm tắt
Quản trị là hoạt động giải trí thiết yếu phải được triển khai khi con người tích hợp với nhau trong tổ chức triển khai nhằm mục đích thực thi những tiềm năng chung với hiệu suất cao cao .
Quản trị là hoạt động giải trí hướng đến tiềm năng trên cơ sở sử dụng nguồn lực, con người đóng vai trò rất quan trọng trong quản trị và hoạt động giải trí quản trị thường bị tác động ảnh hưởng bởi ảnh hưởng tác động của thiên nhiên và môi trường .
Quá trình quản trị của nhà quản trị tương quan đến việc thực thi 4 tính năng cơ bản là hoạch định, tổ chức triển khai, điều khiển và tinh chỉnh và trấn áp với mức độ tập trung chuyên sâu của nhà quản trị và những công dụng này cũng đổi khác theo cấp bậc của nhà quản trị .
Để thành công xuất sắc, nhà quản trị trước hết phải sử dụng những thành tựu của khoa học quản trị hướng đến tư duy mạng lưới hệ thống về những yếu tố phát sinh, có những chiêu thức khoa học để xử lý yếu tố và sau đó vận dụng chúng một cách nghệ thuật và thẩm mỹ trong thực tiễn .
(Nguồn tham khảo: TS. Trương Quang Dũng, Quản trị học, Trường Đại học kinh tế tài chính)
Source: https://blogchiase247.net
Category: Hỏi Đáp
