Kinh tế tri thức là gì? Có vai trò như thế nào trong sự phát triển kinh tế

Kinh tế tri thức là định hướng phát triển của nền kinh tế Việt Nam nói riêng và kinh tế thế giới nói chung. Hãy cùng muahangdambao.com tìm hiểu kinh tế tri thức là gì và vai trò cụ thể trong bài viết sau đây nhé!

Kinh tế tri thức là gì ?

Kinh tế tri thức là mô hình kinh tế dựa trên tri thức, khoa học là chính, phản ánh sự tăng trưởng ở trình độ cao của lực lượng sản xuất. Trong quy mô này, tri thức trở thành tác nhân sản xuất quan trọng nhất, góp phần chính vào sự tăng trưởng của xã hội .

Đây là xu thế của nền kinh tế văn minh, trong đó tri thức, chất xám phát huy tối đa năng lực sinh lợi và mang lại hiệu suất cao lớn trong những ngành như : nông-lâm-ngư nghiệp, công nghiệp, dịch vụ .

Đặc trưng của nền kinh tế tri thức

• Tri thức trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, là nguồn vốn cơ bản có vai trò quyết định của sản xuất

Nếu trong nền văn minh nông nghiệp, sức mạnh cơ bắp là nguồn vốn sản xuất; trong nền văn minh công nghiệp, tiền bạc đóng vai trò thống trị thì trong nền văn minh trí tuệ, tri thức là nguồn vốn cơ bản và động lực thúc đẩy quá trình sản xuất.

Nói một cách đơn thuần thì ai có được nhiều tri thức, người đó nắm quyền dữ thế chủ động trong sản xuất và thu được nhiều doanh thu. Theo Alvin Toffler, tri thức hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế vật chất, giao thông vận tải vận tải đường bộ, nguồn nguồn năng lượng và tiết kiệm chi phí thời hạn. Tri thức là nguồn tài nguyên vô hạn và sau cuối của công nghệ tiên tiến, là yếu tố then chốt của sự tăng trưởng kinh tế .

Ví dụ về kinh tế tri thức : sự nâng cấp cải tiến liên tục của những chương trình ứng dụng máy tính, mạng lưới hệ thống mạng liên kết như mạng lưới hệ thống quản lý taxi của Grab, Uber, mạng xã hội Facebook, Google, Youtube …
Ưu thế của tri thức là không bị hao mòn, mất đi mà còn được tăng lên trong quy trình sử dụng. Các mẫu sản phẩm, dịch vụ có hàm lượng tri thức càng cao thì càng quý giá .

• Sản xuất công nghệ là hình thức sản xuất quan trọng nhất, tiêu biểu nhất

Kinh tế tri thức là nền tảng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đang diễn ra đa phần tại những vương quốc tăng trưởng như G20. Đây là cuộc cách mạng số với những công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển như : Internet vạn vật ( IoT ), điện toán đám mây, trí tuệ tự tạo ( AI ), trong thực tiễn ảo ( VR ), tương tác thực tiễn ảo ( AR ), nghiên cứu và phân tích tài liệu lớn ( SMAC ) … để chuyển hóa quốc tế thực thành quốc tế số .
Trong nền kinh tế tri thức, không còn ranh giới giữa khoa học và sản xuất, giữa phòng thí nghiệm và nhà xưởng, con người vừa điều tra và nghiên cứu vừa sản xuất gọi là công nhân tri thức .

Thông qua định nghĩa kinh tế tri thức là gì, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể cho ví dụ đơn cử về những doanh nghiệp như : Microsoft, Netscape, Yahoo, Dell, Cisco. Họ không ngừng góp vốn đầu tư cho nghiên cứu và điều tra tăng trưởng ( R&D ) để tìm kiếm chiêu thức, giá trị mới, ưu việt hơn .

Sự phát triển nở rộ của các doanh nghiệp công nghệ đã kéo theo sự hình thành của các khu công nghệ cao (High-Tech Park), Thung lũng Silicon (Silicon Valley). Ở đây tập trung các trường đại học nổi tiếng như: Đại học Stanford, Đại học San Jose, Đại học Santa Clara và các tập đoàn công nghệ lớn như: Facebook, Google, eBay, Apple Computer, Intel, Cisco Systems…

Sự Open của “ Bitcoin ” ( tiền ảo ) và “ Blockchain ” ( chuỗi khối link ) trong thập kỷ đầu của thế kỷ XXI đã thôi thúc quy trình tăng trưởng của kinh tế tri thức. Từ đó, giúp hạn chế rủi ro đáng tiếc trong đổi khác tài liệu và thực trạng “ Double spending ” ( tiêu tốn gian lận – hai lần ), nâng cao tính bảo mật thông tin của thông tin và thanh toán giao dịch trực tuyến .

• Lao động tri thức chiếm tỷ trọng cao trong sản xuất

Trong nền kinh tế tri thức, cơ cấu tổ chức sản xuất nhờ vào vào việc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, đặc biệt quan trọng là công nghệ cao. Do đó, việc làm trong sản xuất và phân phối sản phẩm & hàng hóa đang có xu thế chuyển dời thành công việc văn phòng. Số lượng công nhân, nông dân sẽ giảm đi nhiều, thay vào đó là sự ngày càng tăng của nhân viên cấp dưới văn phòng, công nhân tri thức .
Học tập trở thành nhu yếu tất yếu so với mọi người trong xã hội, góp thêm phần tăng tính cạnh tranh đối đầu trong thị trường lao động và con người phải luôn học hỏi nếu không muốn bị thất nghiệp .
Đầu tư cho giáo dục trở thành nhu yếu bức thiết để kiến thiết xây dựng xã hội học tập. Tuy nhiên, hiệu quả góp vốn đầu tư hoàn toàn có thể bị “ mất trắng ” do quy trình “ lão hóa tri thức ” quá nhanh, 1 số ít tri thức biến thành vô giá trị so với quy trình tiến độ sản xuất mới. Hoặc thực trạng “ chảy máu chất xám ” sang vương quốc, doanh nghiệp khác do kế hoạch “ săn đầu người ” .

• Kinh tế tri thức là hệ quả tất yếu của toàn cầu hóa

Kinh tế tri thức và toàn thế giới hóa tương hỗ, thôi thúc lẫn nhau, đưa quốc tế trở thành ngôi nhà chung của con người .

Sự tăng trưởng của công nghệ tiên tiến kéo theo sự hình thành của những công ty ảo, thiên nhiên và môi trường thao tác từ xa, công ty đa vương quốc, sản phẩm & hàng hóa không phải của một công ty, vương quốc mà mang tính quốc tế .

Mạng lưới thanh toán trực tuyến, chuyển phát nhanh toàn cầu giúp sản phẩm có mặt ở khắp nơi trên thế giới, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng, tiết kiệm thời gian.

Cơ hội và thử thách trong nền kinh tế tri thức là gì ?

Kinh tế tri thức là hình thái tăng trưởng cao của lịch sử dân tộc loài người, phản ánh sự văn minh về mọi mặt như : khoa học – công nghệ tiên tiến, quản trị kinh tế, bảo vệ môi trường tự nhiên, tổ chức triển khai tri thức .

Ưu thế của nền kinh tế tri thức

• Sản xuất sạch, sử dụng ít nguyên liệu và năng lượng, không gây ô nhiễm môi trường, phát triển  bền vững
• Sản xuất theo nhu cầu, cân bằng cán cân cung – cầu, ít hàng hóa tồn kho
• Yêu cầu phải tạo ra cái mới liên tục chứ không phải từ cái cũ lớn dần lên
• Tài sản làm ra chủ yếu dựa vào cái chưa biết, vì vậy cần thúc đẩy quá trình nghiên cứu, sáng tạo của con người, phát triển khoa học công nghệ
• Việc ứng dụng thực tế ảo (VR) trong: học tập (học nghề), thiết kế công trình (xây dựng, sản xuất máy móc, thiết bị), thực nghiệm khoa học (chế xuất, chọn giống),… giúp tiết kiệm thời gian, tiền bạc, đồng thời nâng cao hiệu quả của quá trình sản xuất thực.

Thách thức của nền kinh tế tri thức

• Các nền văn hóa có nguy cơ bị pha tạp, lai căng, đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.
• Sự “lão hóa tri thức” nhanh chóng đòi hỏi người lao động phải không ngừng học tập, sáng tạo, chuyển giao công nghệ, chuyển đổi nghề nghiệp để thích ứng với thời đại
• Con người có nguy cơ trở thành “cỗ máy” tìm kiếm tri thức mới mà không có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, du lịch…
• Sự thay đổi công nghệ liên tục gây nên sự lãng phí vì phải loại bỏ công nghệ cũ, gây áp lực cho môi trường
• Sự phân hóa giàu nghèo, nguy cơ thất nghiệp, khủng hoảng xã hội gia tăng
• Kinh tế tri thức sử dụng khoa học công nghệ như số hóa, tự động hóa, rô bốt, thay thế việc sử dụng cơ bắp, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Lối sống ảo và tình trạng nghiện các thiết bị công nghệ (máy tính, smartphone) trong giới trẻ

Giải pháp tăng trưởng nền kinh tế tri thức ở Nước Ta

• Đổi mới cơ chế, chính sách, xây dựng khuôn khổ pháp lý mới phù hợp với nền kinh tế tri thức. Khuyến khích doanh nghiệp đổi mới dựa trên nền tảng công nghệ, thúc đẩy sự ra đời của các doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm, công nghệ mới. Tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng, bình đẳng, chống độc quyền.
• Phát triển nguồn lao động trí tuệ, đầu tư phát triển giáo dục, đào tạo nhân tài, nâng cao dân trí như: cán bộ khoa học, kỹ thuật, cán bộ quản lý, doanh nhân, công nhân lành nghề…

• Nâng cao năng lực khoa học – công nghệ của quốc gia bằng cách tiếp thu, vận dụng sáng tạo tri thức mới nhất của thế giới, sáng tạo công nghệ đặc thù của quốc gia
• Tăng cường ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin, phục vụ nền kinh tế tri thức, rút ngắn khoảng cách với các nước trên thế giới
• Đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu khoa học – công nghệ, đổi mới cơ chế quản lý, thúc đẩy kết nối khoa học – công nghệ với thực tiễn sản xuất – kinh doanh, tạo ra của cải và tri thức mới, phục vụ quá trình phát triển kinh tế- xã hội
• Xây dựng và phát triển tài nguyên trí lực, bao gồm: khả năng quan sát, ghi nhớ, suy nghĩ, trí tưởng tượng, sức sáng tạo, kỹ năng thực hành…
• Tích cực hội nhập quốc tế, kết hợp giữa ngoại lực và nội lực để phát triển khoa học – công nghệ, phục vụ mục tiêu hiện đại hóa lực lượng sản xuất.

Qua bài viết trên đây chắc rằng những bạn đã hiểu nền kinh tế tri thức là gì đúng không ? Hy vọng những san sẻ trong bài viết đã giúp những bạn có được cái nhìn tổng quan về khuynh hướng và sự tăng trưởng của nền kinh tế tương lai .

Tài liệu tham khảo: Kinh tế tri thức ở Việt Nam

Source: https://blogchiase247.net
Category: Hỏi Đáp