Như thế nào là người có trí tuệ?

Trí tuệ khác với sự mưu trí : mưu trí thì chỉ hoàn toàn có thể sắp xếp, xử lý tốt 1 vấn đề đơn cử, còn trí tuệ thì sắp xếp, xử lý tốt toàn cục tổng thể những vấn đề tương quan đời sống tất cả chúng ta .

Như thế nào là người có trí tuệ ?

Người có trí tuệ là người hoàn toàn có thể quan sát mọi sự vật, vấn đề đang diễn ra 1 cách rõ ràng, đúng mực đúng thực sự về thực chất, hình thức cũng như những đặc thù khác của những vấn đề, sự vật tại từng thời gian đơn cử của cả tiến trình đang diễn ra, vì đời sống vẫn luôn liên tục tiếp nối, những vấn đề, sự vật cũng luôn liên tục biến hóa : được hình thành, đổi khác, biến chuyển, tăng trưởng, thoái hóa, hoại diệt, rồi mất đi. Quan sát được rõ ràng, đúng mực, đúng thực sự của những sự vật, vấn đề có nghĩa là không có bất kể sự ảo tưởng, tượng tượng nào được thêm vào cho những sự vật, vấn đề, cũng không có bất kỳ sự ảo tưởng, tưởng tượng nào ảnh hưởng tác động khiến tất cả chúng ta nhìn những sự vật, vấn đề 1 cách méo mó, rơi lệch 1 cách không đúng thực sự. Vì sao ảo tưởng, tưởng tượng lại hoàn toàn có thể bóp méo được thực sự ? Vì với cùng 1 đặc thù, hình thức đơn cử của cùng 1 sự vật, vấn đề, những khi tất cả chúng ta yêu thích nó, tất cả chúng ta sẽ nhìn thấy nó là tốt đẹp, tuyệt vời, còn những lúc tất cả chúng ta ghét nó, thì tất cả chúng ta sẽ nhìn thấy nó rất xấu xí, tệ hại .
Người có trí tuệ là người biết rõ những giá trị gì sẽ đem lại quyền lợi cho bản thân mình. Nếu nhận thấy giá trị đó đem lại quyền lợi thì cũng xác lập rõ là giá trị đó đem lại quyền lợi lớn tới mức nào, và cho góc nhìn nào của đời sống của mình. Đồng thời tất cả chúng ta cũng biết rõ là để có được những giá trị đó thì tất cả chúng ta sẽ phải đánh đổi đơn cử những gì ( như vật chất, ý thức, thời hạn … ). Bên cạnh đó, tất cả chúng ta cũng biết rõ : để duy trì, bảo trì và sử dụng những giá trị quyền lợi này thì tất cả chúng ta cũng sẽ phải liên tục tiêu tốn nhiều giá trị khác nữa. Từ đó, tất cả chúng ta sẽ xem xét và quyết định hành động với từng giá trị quyền lợi đơn cử, thì khi nào tất cả chúng ta nên tiếp đón, khi nào nên sử dụng, và khi nào thì từ bỏ .

Người có trí tuệ là người biết rõ mình muốn gì, và cũng do đã biết rõ những giá trị nào sẽ đem lại lợi ích cho bản thân mình, nên sẽ luôn kiểm chứng được những gì mình đang muốn đó sẽ đem lại lợi ích và thiệt hại gì cho bản thân mình, và khi nào sẽ đem lại lợi ích, và khi nào sẽ gây thiệt hại. Người có trí tuệ là người có thể cân đong đo đếm để xem xét quyết định coi mình có nên tiếp tục theo đuổi điều mình đang mong muốn đó hay không. Nếu quyết định là tiếp tục, thì cũng suy nghĩ, cân nhắc rõ có gì nên thay đổi để mong muốn đó thực sự đem lại giá trị lợi ích xứng đáng cho bản thân mình.

Người có trí tuệ là người luôn giữ được sự bình tâm tự nhiên. Vì nếu không giữ được sự bình tâm tự nhiên thì không hề có được sự sáng suốt để quan sát và nhìn nhận mọi vật, mọi việc 1 cách khách quan đúng chuẩn được, cũng không hề đưa ra được những quyết định hành động sáng suốt, đồng thời cũng không hề hành vi đúng mực, đúng thời gian để đạt hiệu suất cao cao nhất được. Sự bình tâm tự nhiên là sự bình tâm mà không có bất kể sự ép chế, cưỡng chế nào từ bên trong tâm lý mình, tức lúc đó tất cả chúng ta không có bất kỳ xúc cảm tích cực nào khiến tất cả chúng ta bay bổng, không hề theo sát được những vấn đề, đồng thời tất cả chúng ta cũng không có bất kỳ 1 xúc cảm xấu đi nào khiến tất cả chúng ta chán chường không muốn làm gì, hoặc bộp chộp làm cái này cái kia 1 cách rối rắm. Khi sự bình tâm không phải là tự nhiên, mà là có sự tham gia của sự ép chế, cưỡng bức tâm lý mình, thì cái nhìn, nhìn nhận của tất cả chúng ta cũng không hề có được sự khách quan đúng thực sự của vấn đề, sự vật, mà nó vẫn bị méo mó, không trung thực. Vì để hoàn toàn có thể ép chế, cưỡng bức được tâm lý, tất cả chúng ta cũng chỉ hoàn toàn có thể sử dụng những công cụ gồm những sự ảo tưởng, tưởng tượng để tự lừa dối mình, hoặc những cảm hứng tích cực, xấu đi khác. Sự bình tâm tự nhiên chỉ hoàn toàn có thể sống sót khi song hành với cảm hứng trung tính ( không tích cực, cũng không xấu đi ) .
Người có trí tuệ là người có tâm lý luôn tập trung chuyên sâu ở bản thân mình. Khi tư duy tâm lý thì chắc như đinh tất cả chúng ta phải tưởng tượng về việc này việc kia đang xảy ra ở đâu đó, và ở những khoảng chừng thời hạn nào đó trong quá khứ hoặc tương lai. Nhưng dù cho là đang trong những tưởng tượng này, tâm lý tất cả chúng ta cũng vẫn không rời bỏ khung hình tất cả chúng ta để bay đi 1 mình, mà sẽ đem toàn bộ vấn đề, sự vật trong tưởng tượng đó về trước mặt mình, để trong khi vừa tư duy, tâm lý, tất cả chúng ta cũng vừa vẫn phải chăm sóc, cảm nhận bản thân mình để chăm nom nó, đồng thời, khi tâm lý luôn sống sót ở bản thân mình thì tất cả chúng ta sẽ không bị những hưng phấn quá mức, cũng không bị những sợ hãi, lo ngại, không an tâm dù có chuyện gì xảy ra, từ đó mới có sự sáng suốt .
Người có trí tuệ là người làm chủ bản thân mình, không chịu ràng buộc vào bất kể ai khác, không phụ thuộc vào bất kể thứ gì khác, không chịu ràng buộc cả vào những cảm hứng tích cực cũng như xấu đi. Khi không phụ thuộc vào bất kỳ ai khác, không chịu ràng buộc vào bất kỳ thứ gì khác thì tất cả chúng ta mới có năng lực tự chủ, có năng lực tự quan sát 1 cách dữ thế chủ động, khách quan, có năng lực tự nhìn nhận yếu tố dựa trên thực sự của những sự vật, vấn đề, thì mới hoàn toàn có thể có năng lực tự đưa ra những quyết định hành động sáng suốt, đồng thời có năng lực hành vi 1 cách đúng chuẩn đúng việc, đúng thời gian để đạt được những quyền lợi ở mức độ cao nhất. Còn với những xúc cảm tích cực và xấu đi, tại sao tất cả chúng ta lại hoàn toàn có thể phụ thuộc nó ? Khi những cảm hứng tích cực hay xấu đi khởi lên, thì chúng đều ảnh hưởng tác động thôi thúc, ép buộc tất cả chúng ta phải làm những việc mà chính những xúc cảm này muốn để làm thỏa mãn nhu cầu chính nó ( không phải là những việc mà tất cả chúng ta muốn ), khiến những tâm lý và hành vi của tất cả chúng ta bị chệch hướng, trở nên thiếu sáng suốt, thiếu đúng chuẩn, nên bị thiệt hại hoặc thất bại. Bên cạnh đó, những xúc cảm này cũng tìm cách gây cản trở, ngăn ngừa tất cả chúng ta làm những việc có ích cho mình bằng cách ảnh hưởng tác động giằng xé tâm lý và khung hình tất cả chúng ta, khiến tất cả chúng ta bị đau, rất đau đến hơn cả không thể nào tâm lý sáng suốt và hành vi đúng chuẩn được nữa, và cao điểm nhất là những khi những xúc cảm này ảnh hưởng tác động làm cho tất cả chúng ta bị tê cứng, tê liệt trọn vẹn trong đau đớn đến hơn cả không hề tâm lý, cũng không hề hành vi để đạt những giá trị quyền lợi như ý muốn của tất cả chúng ta .

Sau cùng, khi đã đạt được hết tổng thể những đặc tính trên đây thì đã đạt được trí tuệ ở mức rất cao so với tổng thể mọi người trên toàn cầu ở thời văn minh này, nhưng vẫn chưa bảo vệ là đã đạt tới đích cao nhất của trí tuệ, tuy nhiên, những đặc tính trên đây vẫn là những thước đo hữu dụng cho sự tăng trưởng trí tuệ ở những Lever hiện tại của tất cả chúng ta. Để hoàn toàn có thể đo được sự tăng trưởng trí tuệ của tất cả chúng ta từ hiện tại cho tới khi đạt được đích cao nhất chính là sự thanh tịnh ( trong sáng ) của tâm lý tất cả chúng ta tại mọi thời gian của đời sống, tại từng phút, từng giây. Sự thanh tịnh này được Đức Phật Gotama diễn đạt trong nhiều bài kinh trong bộ Nikaya. Nếu tất cả chúng ta chỉ được thanh tịnh ( trong sáng ) trong 1 vài thời gian, như khi đang ở trong định của những thiền định ví dụ điển hình, thì vẫn không phải là trí tuệ, vì những khi không ở trong định ( chiếm hầu hết thời hạn của tất cả chúng ta ) thì tâm lý tất cả chúng ta không còn duy trì được sự thanh tịnh nữa. Đồng thời, dù tất cả chúng ta có đạt tới tầng thiền định cao nhất của những môn thiền định, thì cũng không thể nào đạt tới đích cao nhất của sự thanh tịnh, tức trí tuệ, dù chỉ là trong thời điểm tạm thời .

Như thế nào là người có trí tuệ?

Những ngộ nhận về người có trí tuệ

Người học rộng, hiểu cao, những nhà bác học chưa phải là người có trí tuệ. Số người có sự học rộng, hiểu cao thì có rất nhiều trên quốc tế này, nhưng họ tiếp tục phải sống trong đau khổ thì làm thế nào là người có trí tuệ được. Học rộng, hiểu cao vẫn là người thiếu trí tuệ khi cái tôi của họ cũng cao theo sự học rộng của họ, khi họ không làm chủ được bản thân mình, khi họ vẫn không có được niềm hạnh phúc toàn vẹn, bền vững, khi họ thiếu bất kỳ 1 đặc thù nào của người có trí tuệ được miêu tả trên đây .

Người có rất nhiều tiền như các tỷ phú thế giới cũng chưa phải là người có trí tuệ. Khi họ đã làm ra được rất nhiều tiền như vậy thì chắc chắn họ giỏi hơn hầu hết trong tổng số hơn 8 tỷ người trên thế giới về mặt kiếm tiền và tạo ra giá trị vật chất. Nhưng ở những mặt khác góp phần đem lại hạnh phúc trọn vẹn, bền lâu cho cuộc sống của họ thì chưa chắc họ đã giỏi. Đồng thời, họ có cần thiết phải có số tiền lớn như vậy không, nó có bị dư thừa vô nghĩa đối với cuộc sống của họ không? Trong khi đó, quá giàu có thì lại bị đánh đổi bằng sự tự do cá nhân của chính họ và gia đình họ vì luôn phải có vệ sĩ và hệ thống bảo vệ theo kèm 24/24, không thể muốn tới đâu là tới được, cũng không thể nào muốn làm gì là làm được. Song song đó, việc bảo vệ và sử dụng số tiền lớn đó như thế nào để vẫn giữ được sự an toàn cho bản thân mình cũng là 1 áp lực cực lớn. Như vậy thì họ cũng vẫn đầy đau khổ thì làm sao có thể là người có trí tuệ được.

Người sống thanh cao, đạm bạc, không tranh giành với đời có phải là những người có trí tuệ không ? Đây cũng chỉ là 1 cách sống thông thường của những người thông thường, không có tín hiệu gì cho thấy họ hoàn toàn có thể là những người có trí tuệ .

Những ai là những người đã và sẽ đạt tới trí tuệ cao nhất ?

Chỉ có 3 vị sau là đạt tới đích cao nhất của trí tuệ :
1. Vị tiên phong là Đức Phật Gotama ( Thích Ca Mâu Ni ) : vị Phật Chánh Đẳng Giác, bậc A La Hán, người tự tìm ra con đường rồi tự thực hành thực tế và chứng đạt tới mức đỉnh điểm này. Đồng thời, Ngài có năng lượng dạy lại cho những người khác con đường và phương pháp thực hành thực tế để cũng hoàn toàn có thể đạt tới đích trí tuệ cao nhất này .
2. Thứ hai là những vị Phật Độc Giác : Các vị này cũng tự tìm ra con đường rồi tự thực hành thực tế và chứng đạt tới đỉnh điểm này. Tuy nhiên, những vị Phật Độc Giác không có năng lượng để dạy lại cho bất kể ai. Cho nên, tất cả chúng ta sẽ không hề có bất kể lời dạy nào từ những vị Phật Độc Giác. Vì vậy, tất cả chúng ta phần nhiều không hề nhận ra những vị Phật này vì tất cả chúng ta không đủ năng lượng để nhận ra .
3. Thứ ba là những vị A La Hán đệ tử của Đức Phật Gotama ( Thích Ca Mâu Ni ). Các vị này học và thực hành thực tế theo Pháp ( lời dạy ) của Đức Phật Gotama rồi đạt tới đích trí tuệ cao này .
Với tất cả chúng ta, nếu thực hành thực tế được đúng và rất đầy đủ lời dạy của Đức Phật Gotama ở Tứ Thánh Đế và Bát Chánh Đạo trong bộ kinh Nikaya thì sẽ đạt tới quả vị A La Hán ( vị thứ 3 ở trên ). Tuy nhiên, với hầu hết tổng thể những người đang sống trên toàn cầu hiện tại, gồm có cả những người rất giỏi, rất thiện lành, nổi tiếng, thì có lẽ rằng cũng không có ai hoàn toàn có thể hiểu không thiếu được những lời dạy trên do có rất nhiều độc lạ về văn hóa truyền thống, độc lạ về thời đại, độc lạ về ngôn từ, nên khó hoàn toàn có thể thực hành thực tế không thiếu được. Đồng thời, vì mức độ trí tuệ của tất cả chúng ta hiện tại đang ở mức rất rất thấp, nên cần phải học và thực hành thực tế tuần tự, nếu hết kiếp này vẫn chưa xong thì liên tục học và thực hành thực tế sang những kiếp sau nữa .

Và ở hiện tại, chúng ta có thế bắt đầu thực hành với những cái dễ nắm bắt nhất là loại bỏ các cảm xúc (cả tích cực lẫn tiêu cực) để nâng tầm dần trí tuệ. Khi trí tuệ được nâng tầm, thì sẽ giúp chúng ta tiếp tục loại bỏ các cảm xúc ở các mức độ sâu hơn. Loại bỏ cảm xúc và nâng tầm trí tuệ luôn luôn tương hỗ lẫn nhau và cùng phát triển. Các cảm xúc, cả tích cực lẫn tiêu cực là nhân tố chính gây nhiễu loạn tâm trí, khiến tâm trí không thể được thanh tịnh, khiến trí tuệ khó phát triển. Để có thể thực hành loại bỏ các cảm xúc và nâng tầm trí tuệ này 1 cách hiệu quả thì phải có công cụ hỗ trợ, đồng thời luôn phải đo lường hiệu quả trong tiến trình, và luôn đối chiếu với lời dạy trong kinh Đại Niệm Xứ (thuộc Trường Bộ kinh, đây là bài kinh dạy Thiền Vipassana), và những lời dạy (Pháp) khác của Đức Phật Gotama trong bộ kinh Nikaya.


 

Phạm Nguyễn Anh Kiệt
~Sự Kỳ Diệu~
 

Rate this post