Rối loạn tic: Tật máy giật và những điều ít ai biết

Bình mắc chứng rối loạn tic – một rối loạn vận động. Cậu bé đang chuẩn bị cho kì thi cuối kì. Sự căng thẳng, lo lắng những ngày này khiến tic nặng nề hơn. Cậu càng cố gắng kiềm chế, tic càng nhiều hơn. Cuối cùng, không còn cách nào khác, cậu phải giải phóng nó.

Rối loạn tic hoàn toàn có thể chỉ đơn thuần là những cái nhún vai, giật mặt, nhưng cũng hoàn toàn có thể phức tạp hơn. Nó ảnh hưởng tác động đến nhiều người đặc biệt quan trọng là với trẻ nhỏ. Vậy thực chất tic là gì ? Có chữa khỏi được không ? Câu vấn đáp sẽ nằm trong bài viết này .

1. Rối loạn Tic là gì?

Tic là từ tiếng Pháp, dùng để chỉ sự co một hoặc nhiều nhóm cơ xảy ra bất thần, lặp đi lặp lại, khó trấn áp được. Trong tiếng việt, người ta còn dùng từ máy giật, máy cơ để chỉ rối loạn này .

Tật máy cơ thường khởi phát trong độ tuổi 4-6, và các triệu chứng xảy ra nghiêm trọng nhất tử 10-12 tuổi. Khi đến tuổi trưởng thành, đa phần các triệu chứng này giảm đi, một số ít có thể nặng lên.

rối loạn tic

Tùy theo mức độ, tic hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến đời sống của mỗi người khác nhau. Thâm chí có người còn không nhận ra mình có rối loạn này. Nếu có, đó hoàn toàn có thể là sự cô lập xã hội, xung đột những nhân, không hề thao tác, chất lượng đời sống thấp .
Sự hiện hữu những rối loạn khác đi kèm như rối loạn tăng động giảm quan tâm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế mới thực sự ảnh hưởng tác động nhiều đến tính năng thường ngày .

>> Xem thêm: Tăng động giảm chú ý ở trẻ: cách bố mẹ đặt câu hỏi cho bác sĩ

2. Biểu hiện của rối loạn Tic

Máy giật thường được chia làm hai nhóm hoạt động : hoạt động ( motor tic ) và tạo âm ( vocal tic ). Trong đó người ta chia nhỏ thêm là tic đơn thuần ( một nhóm cơ duy nhất ) và tic phức tạp ( nhiều nhóm cơ ) .

rối loạn tic

Máy cơ này hoàn toàn có thể xảy ra ngẫu nhiên hoặc tương quan đến stress, lo ngại, căng thẳng mệt mỏi, phấn khích hoặc niềm hạnh phúc. Và trở nên tồi tệ hơn nếu được nhắc đến hoặc tập trung chuyên sâu vào nó .
Những người mắc rối loạn này thường khởi đầu với một cảm xúc không dễ chịu tích tụ trong khung hình. Chỉ khi triển khai, họ mới thấy dễ chịu và thoải mái. Tuy nhiên cũng có trường hợp họ hoàn toàn có thể bị ức chế một phần .

Tic vận động

Tic tạo âm

Đơn giản
Chớp mắt
Cắn môi
Nhăn mặt
Nhăn mũi
Giật đầu, cổ
Nhún vai …

Ho
Hắng giọng
Lẩm bẩm
Khịt mũi
Tiếng rít
Phức tạp
Đá chân
Gõ ngón tay
Nhảy
Nhại động tác của người khác …
Lặp lại từ và cụm từ
Tạo âm thanh động vật hoang dã

La hét

3. Tic có những loại nào?

Có 3 nhóm rối loạn tic :

Đặc điểm

Rối loạn tic tạm thời

Rối loạn tic mạn tính

Hội chứng Tourette

Khởi phát
Trước 18 tuổi
Loại tic
1 hoặc nhiều : tic hoạt động và / hoặc tạo âm
Một / nhiều tic hoạt động .
Hoặc một / nhiều tic tạo âm .
Nhiều tic hoạt động
Và một / nhiều tic tạo âm .
( không thiết yếu phải Open cùng lúc )
Thời gian ( kể từ lúc khởi phát )
Dưới 1 năm
Hơn 1 năm
Hơn 1 năm
Mức thông dụng
Thường gặp nhất
Ít hơn
Ít nhất

4. Nguyên nhân gây Tic

Hiện tại chưa tìm được nguyên do gây ra rối loạn này. Người ta cho rằng đó hoàn toàn có thể là do sự đổi khác những thành phần, cấu trúc trong não. Gây ra sự biến hóa trong quy trình tinh chỉnh và điều khiển hoạt động. Rối loạn này cũng hoàn toàn có thể là do di truyền. Rối loạn máy giật này thường đi kèm với những rối loạn khác. Ví dụ : Rối loạn tăng động giảm chú ý quan tâm ( ADHD ), rối loạn ám ảnh cưỡng chế ( OCD ) .

>> Xem thêm: Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

5. Khi nào cần đi khám?

Tật máy giật này thường không nghiêm trọng và chúng không tàn phá não của bạn. Không phải khi nào bạn cũng cần gặp bác sĩ nếu bệnh nhẹ và không ra ảnh hưởng tác động gì khác. Đôi khi máy giật hoàn toàn có thể biến mất nhanh như khi chúng Open .

rối loạn tic

Tuy nhiên, việc đi khám là cần nếu bạn lo ngại về tật máy giật này. Bạn sẽ được tư vấn, cho lời khuyên và quan trọng hơn là tìm xem có những không bình thường khác nặng nề hơn có hay không. Cụ thể, những tic này :

  • Xảy ra rất thường xuyên, hoặc trở nên thường xuyên hoặc nghiêm trọng hơn
  • Gây ra các vấn đề về cảm xúc hoặc các vấn đề xã hội. Như bối rối, xấu hổ, bị bắt nạt hoặc cô lập.
  • Gây đau đớn hoặc khó chịu (một số máy giật có thể khiến người đó vô tình làm tổn thương chính họ)
  • Ảnh hưởng các hoạt động hàng ngày, trường học hoặc công việc
  • Đi kèm với sự tức giận, trầm cảm hoặc tự làm hại bản thân

6. Chẩn đoán tic như thế nào?

Chẩn đoán đa phần dựa vào lâm sàng. Bác sĩ sẽ có chẩn đoán sau khi hỏi vừa đủ về tiền sử mái ấm gia đình và bản thân và xem xét những triệu chứng. Không có xét nghiệm đơn cử nào hoàn toàn có thể chẩn đoán bệnh. Đôi khi hoàn toàn có thể cần triển khai xét nghiệm. Nhưng với mục tiêu là để loại trừ những bệnh lý nặng có triệu chứng giống như tic .

7. Điều trị tật máy giật ra sao?

rối loạn tic

Điều trị không phải khi nào cũng thiết yếu nếu máy giật nhẹ và không gây ra bất kể yếu tố nào khác. Các típ đơn thuần, như tránh căng thẳng mệt mỏi hoặc căng thẳng mệt mỏi, thường rất có ích cho phần nhiều mọi người .
Nếu một tic nghiêm trọng hơn và tác động ảnh hưởng đến những hoạt động giải trí hàng ngày. Một số liệu pháp trong Can thiệp hành vi tổng lực cho Tic ( Comprehensive behavioural intervention for tics ) được yêu cầu nhằm mục đích mục tiêu giảm tần suất xảy ra tic .

  • Đào tạo đảo ngược thói quen (Habit reversal therapy): Với liệu pháp này, bạn hoặc bé con sẽ được hướng dẫn tìm một chuyển động phù hợp. Nhằm mục đích cạnh tranh có chủ ý với những chuyển động tic. Nhờ vậy tật máy giật không thể xảy ra cùng lúc.  
  • Tiếp xúc và đáp ứng dự phòng (Exposure and response prevention): mục đích là để giúp người bệnh làm quen với cảm giác khó chịu trước khi tic xảy ra và có thể ngưng tic. 

Ngoài ra, khi các liệu pháp tâm lý này không hiệu quả, có thể phổi hợp thêm thuốc. Một số thuốc hướng thần, được biết đến như là thuốc chống loạn thần, có thể cải thiện được máy giật.

Trong 1 số ít trường hợp bị hội chứng Tourett nặng, phẫu thuật hoàn toàn có thể thiết yếu. Tuy nhiên, tính bảo đảm an toàn và hiệu suất cao của chiêu thức này vẫn còn cần thêm nhiều nghiên cứu và điều tra hơn nữa .

Như vậy, tic là một rối loạn chuyển động xảy ra nhanh, đột ngột, có tính lặp lại. Thường gặp nhất ở trẻ em. Đa phần rối loạn tic là thoáng qua, không quá một năm. Những lúc này các biện pháp tâm lý là hiệu quả để giảm tần suất cũng như mức độ tic.

Bác sĩ Đào Thị Thu Hương

Rate this post