Thuần chay (hay veganism trong tiếng Anh) là một phong cách sống chay thực hiện việc tránh dùng sản phẩm từ động vật, chủ yếu trong chế độ ăn, và được cho là khởi nguồn từ triết lý phản đối việc động vật bị coi như hàng hóa. Một người thực hiện chế độ ăn chay hoàn toàn hoặc triết lý chay hoàn toàn được gọi là Vegan (phiên âm tiếng việt là Vi-gần hay đọc thô là Vê-gan). Có những cách gọi riêng để phân biệt giữa những người theo chế độ ăn chay khác nhau. Chế độ ăn chay hoàn toàn còn được biết đến với tên gọi “chay tuyệt đối”, chế độ này yêu cầu cự tuyệt dùng các sản phẩm như thịt, trứng và sản phẩm từ sữa và các sản phẩm từ động vật. Một Vegan yêu động vật, còn được biết đến với tên gọi “người ăn chay yêu động vật”, là một người không chỉ có chế độ ăn chay hoàn toàn mà còn đi xa hơn nữa bằng việc áp dụng triết lý chay hoàn toàn vào nhiều mặt cuộc sống của họ, và họ phản đối việc sử dụng động vật cho bất kỳ mục đích gì. Một cách gọi nữa là “Thuần chay bảo vệ môi trường” ám chỉ việc tránh sử dụng sản phẩm từ động vật bởi vì việc công nghiệp hóa chăn nuôi hiện đang gây hại cho môi trường và không đem lại sự ổn định lâu dài cho xã hội.[9]
Học viện Dinh Dưỡng Hoa Kỳ, Chuyên Gia Dinh Dưỡng Canda, [ 10 ] Hội đồng Nghiên cứu Ý Tế và Sức khỏe Úc, [ 11 ] Bộ Y tế New Zealand, [ 12 ] Đại Học Y tế Harvard, và Hiệp Hội Dinh Dưỡng Anh Quốc, [ 13 ] cho rằng một chính sách ăn chay trọn vẹn được thống kê giám sát cẩn trọng sẽ tương thích với mọi độ tuổi, gồm có cả lúc trẻ vẫn còn sơ sinh và khi một người đang mang thai. Tuy nhiên Hiệp Hội Dinh Dưỡng Đức thì không khuyến nghị việc trẻ sơ sinh, thanh thiếu niên hoặc người có thai và cho con bú thực thi chính sách ăn chay trọn vẹn này. Hiên nay vẫn còn thiếu vật chứng về việc thực thi chính sách ăn chay trọn vẹn sẽ giúp giảm thiểu những hội chứng chuyển hóa ( hộii chứng chuyển hóa là cách nói ngắn gọn chỉ những bệnh tiểu đường, huyết áp cao và thừa cân ), nhưng một số ít bằng chứng chỉ ra rằng thực thi chính sách ăn chay trọn vẹn hoàn toàn có thể giúp giảm cân, đặc biệt quan trọng trong một khoảng chừng thời hạn ngắn. [ 14 ] [ 15 ] Chế độ ăn chay trọn vẹn thường có xu thế giàu những chất xơ dietary, ma-giê, axit folic, vitamin C, vitamin E, sắt và hóa chất thực vật ; và có khuynh hướng thiếu nguồn năng lượng, chất béo bão hòa, cholesterol, axit béo Omega-3 link dài, vitamin D, calci, kẽm và vitamin B12. Khi loại trừ hàng loạt loại sản phẩm từ động vật hoang dã, một người theo chính sách ăn chay trọn vẹn ( Vegan ) hoàn toàn có thể gặp phải những chứng thiếu chất mà sẽ làm mất đi những quyền lợi sức khỏe thể chất và hoàn toàn có thể gặp phải những yếu tố sức khỏe thể chất trầm trọng. [ 16 ] [ 17 ] Một số chứng thiếu chất này chỉ hoàn toàn có thể cải tổ bằng cách sử dụng thực phẩm bổ trợ hoặc món ăn được tăng thêm chất dinh dưỡng liên tục. [ 18 ] Việc bổ trợ vitamin B12 phải được quan tâm đặc biệt quan trọng chính do thiếu loại vitamin này hoàn toàn có thể dẫn đến những bệnh về máu và tổn thương đến hệ thần kinh. [ 17 ] [ 19 ] [ 20 ]Donald Watson là người đặt ra cách gọi ” Vegan ” này vào năm 1944 khi ông đồng sáng lập ra Hiệp Hội Vegan. Lúc đầu ông sử dụng cách gọi này để chỉ ” những người ăn chay không tiêu thụ loại sản phẩm từ sữa động vật hoang dã “. [ 21 ] [ 22 ] Dù vậy, đến tháng 5 năm 1945, những người ăn chay trọn vẹn mở màn việc tránh tiêu thụ những mẫu sản phẩm như ” trứng, mật ong, sữa động vật hoang dã, bơ và phô mai “. Từ năm 1951, hiệp hội của ông định nghĩa cách gọi này là ” một thành viên không lạm dụng động vật hoang dã để sống sót “. [ 23 ] Thuần chay mở màn được quan tâm thoáng rộng vào năm 2010 và đặc biệt quan trọng nửa sau năm đó. [ 24 ] [ 25 ] [ 26 ] Nhiều shop Vegan đã được mở bán khai trương và nay, tại những nhà hàng siêu thị và nhà hàng quán ăn trên quốc tế bạn hoàn toàn có thể tìm thấy nhiều lựa chọn vegan hơn .
Mục lục nội dung
Khởi nguồn của tên gọi
[sửa|sửa mã nguồn]
Cách gọi “Vegetarian (trong tiếng Anh)” đã được sử dụng từ khoảng năm 1839 để chỉ một chế độ ăn bao gồm rau củ.[27] Nguồn gốc của từ này bắt nguồn từ từ vegetable [28] (rau củ trong tiếng Anh) và hậu tố -arian (để chỉ một “người ủng hộ, người tin đạo” trong từ humanitarian).[29] Từ này đầu tiên được biết đến nhờ công của diễn viên kiêm nhà văn và người theo chủ nghĩa bãi nô Fanny Kemble, khi bà viết từ này vào cuốn Nhật Ký tại Nhà ở đồn điền Georgia những năm 1838-1839.
Bạn đang đọc: Thuần chay – Wikipedia tiếng Việt
Chủ nghĩa ăn chay bắt nguồn từ thời văn minh sông Ấn từ năm 3300 đến 1300 trước công nguyên ở tiểu lục địa Ấn Độ,[30][31][32] đặc biệt là ở vùng phía bắc và phía tây Ấn cổ đại.[33] Những người ăn chay thuở sơ khai được biết đến như, những triết gia người Ấn Mahavira và Acharya Kundakunda, nhà thơ Valluvar, hoàng đế Ấn Độ Chandragupta Maurya và Ashoka; Các triết gia Hy Lạp như Empedocles, Theophrastus, Plutarch, Plotinus, và Porphyry; và nhà thơ Ovid người La Mã và nhà soạn kịch Seneca.[34][35] Nhà hiền triết Hy Lạp Pythagoras được cho là có ủng hộ một kiểu chay tuyệt đối,[36][37] nhưng ta có khá ít chi tiết về cuộc đời của ông nên hiện nay vẫn xảy ra tranh cãi về việc ông có ủng hộ ăn chay nói chung hay không.[38] Ông gần như chắc chắn cấm những học trò của mình ăn đậu[38] và mặc đồ len.[38] Endoxus của Cnidus, một học trò của Archytas và Plato, viết rằng “Pythagoras thật là một người với sự trong trắng đặc biệt và rất phản đối việc giết và những người giết động vật đến mức ông không chỉ tránh ăn động vật, mà thậm chí còn giữ khoảng cách với những đầu bếp và thợ săn”.[38] Một trong những Vegan được biết đến sớm nhất là nhà thơ al-Ma’arri người Ả rập (năm 973 – 1057).[39] Những tranh luận của họ được dựa trên sức khỏe, luân hồi của linh hồn, thiết bị chăn nuôi, và phong cảnh – tán thành bởi Porphyry trong De Abstinentia ab Esu Animalium (“Bàn về kiêng ăn động vât” viết vào năm 268-270)- nói rằng nếu con người đáng được hưởng công lý, thì động vật cũng vậy.[34]
Chủ nghĩa ăn chay được coi là một phong trào lớn vào thế kỷ 19 ở Anh và Mỹ.[40] Một số ít người ăn chay đã kiêng toàn bộ đồ ăn từ động vật.[41] V ào năm 1813, nhà thơ Percy Bysshe Shelley đăng tải Chỉ Dẫn Cho Chế Độ Ăn Tự Nhiên, ủng hộ việc “kiêng thực phẩm từ động vật và những đồ uống có cồn”, vào năm 1815, William Lambe, một nhà vật lý trị liệu tại Luân Đôn, tuyên bố rằng “chế độ ăn uống chỉ có nước và rau củ” của ông ấy có thể chữa mọi loại bệnh từ bệnh lao đến mụn trứng cá.[42] Lambe gọi thực phẩm từ động vật là “đảo loạn thói quen”, và tranh luận rằng “ăn sữa và ăn thịt chỉ là một nhánh của hệ thống này và chúng phải tồn tại hoặc đổ vỡ cùng nhau”.[43] Sylvester Graham tạo ra chế độ ăn không có thịt Graham – chủ yếu là hoa quả, rau củ, nước, và bánh mì tự làm tại nhà với bột giã nhuyễn – trở nên phổ biến như một cách phục hồi sức khỏe vào những năm 1830 ở Hoa Kỳ.[44] Một vài cộng đồng Vegan đã được thành lập quanh khoảng thời gian này. Ở bang Massachusetts, Amos Bronson Alcott, cha đẻ của tiểu thuyết gia Louisa May Alcott, đã mở một Temple School vào năm 1834 và Fruitlands vào năm 1844,[45] và ở Anh, James Pierrepont Greaves sáng lập ra Concordium, và một cộng đồng Vegan ờ Alcott House tại Ham Common, vào năm 1838.[46][46]
Thương Hội người ăn chay[sửa|sửa mã nguồn]
Fruitlands, một hội đồng vegan sống sót không lâu xây dựng bởi Amos Bronson Alcott ở Harvard, Massachusetts vào năm 1844 .
Mahatma Gandhi, Hội Người Ăn Chay, London, 20 Tháng 11 Năm 1931, với Henry Salt ở phía bên phải của ông
Vào năm 1843, thành viên của Alcott House thành lập the British and Foreign Society for the Promotion of Humanity and Abstinence from Animal Food [47](tạm dịch tiếng việt là: Hiệp Hội Anh Quốc và Quốc tế ủng hộ Tính Con người và Kiêng Thực Phẩm Động Vật), dẫn đầu bời Sophia Chichester, một nhà hảo tâm giàu có tại Alcott House.[48] Alcott House cũng giúp thành lập Hiệp Hội Người Ăn Chay Anh, mà sau đó họp mặt lần đầu tiên vào năm 1847 ở Ramsgate, Kent.[49] Được tờ báo Medical Times and Gazette ở Luân Đôn đăng tải vào năm 1884:
Có hai kiểu người ăn chay – một là ăn chay tuyệt đối, thành viên của kiểu này khước từ tiêu thụ bất kể loại sản phẩm nào từ đông vật ; và một kiểu ăn chay thường, thành viên của kiểu này sẽ không kiêng ăn trứng và cá và sẽ uống sữa. Hiệp Hội Người Ăn Chay có hầu hết người thuộc về kiểu thường thì. [ 41 ]
Trong một bài báo của cuốn Society Magazine, có tiêu đề Vegetarian Messenger (tạm dịch tiếng Việt: Sứ Giả của Người Ăn Chay),vào năm 1851 thảo luận về những lựa chọn khác của giày da và đề cập đến sự tồn tại của Vegan, những người từ chối sử dụng sản phẩm từ động vật, không chỉ trong chế độ ăn của họ.[50] Trong một đăng tập bởi Henry S. Salt vào năm 1886 là A Plea for Vegetarianism and Other Essays (tạm dịch tiếng việt là Lời Khẩn Thiết Của Chủ nghĩa Ăn Chay và Những Cố Gắng Khác), ông quả quyết rằng “Sự thật là hầu hết – không phải toàn bộ – các nhà cải cách dinh dưỡng thừa nhận rằng họ cho vào trong chế độ ăn của họ những sản phẩm từ động vật như sữa, bơ, phô mai, và trứng…”.[51] Cuốn The Hygeian Home Cook-book (tạm dịch tiếng Việt: Nấu ăn tại nhà với nữ thần sức khỏe” xuất bản năm 1874 của tác giả Russell Thacher Trall là một trong những cuốn sách dạy nấu ăn cho Vegan đầu tiên tại Hoa Kỳ.[52] Cuốn sách bao gồm nhiều công thức nấu ăn “không bao gồm sữa, đường, muối, men bánh, axit, chất kiềm, dầu mỡ, hoặc bất kỳ gia vị nào”.[52] Một cuốn sách dạy nấu ăn Vegan thủa đầu khac nữa là, No Animal Food: Two Essays and 100 Recipes (tạm dịch tiếng Việt: Không Ăn Đông Vật: 2 Bài Văn va 100 Công Thức) của Rupert H. Wheldon được xuất bản tại Luân Đôn vào năm 1910.[53] Hoạt đông tiêu thụ sữa dông vật và trứng đã trở thành đề tài tranh luận trong thập kỷ tiếp theo. Họ thường xuyên thảo luận về chúng trong Vegitarian Messenger, nó chỉ ra rằng có nhiều người ăn chay phản đối Thuần chay.[54][55]
Trong một chuyến thăm Luân Đôn vào năm 1931 của Mahatma Gandhi – ông đã là thành viên ủy ban quản trị Hiệp Hội Người Ăn Chay khi ông sống ở Luân Đôn từ năm 1888 đến 1891 – đã phát biểu trước Hiệp Hội rằng họ phải tiếp thị chính sách ăn không có thịt vì tính luân lý, chứ không phải vì sức khỏe thể chất. [ 56 ] [ 57 ] Một người ăn chay chỉ kiêng thịt ( Lacto-vegetarians ) hiểu biết được tính luân lý khi trở thành một người ăn chay trọn vẹn ( vegan ) nhưng họ coi một chính sách ăn chay trọn vẹn là không hề thực thi được và họ lo ngại rằng nó sẽ trở thành một trở ngại trong việc phổ cập chu nghĩa ăn chay nếu những người ăn chay trọn vẹn ( vegan ) rơi vào những thiên nhiên và môi trường xã hội mà xung quanh họ không có những loại sản phẩm không từ đông vật nào. Việc trên trở thành một chủ đề chính tại Hiệp Hôi Người Ăn Chay, mà vào năm 1935 họ phát biểu rằng : ” Những người ăn chay chỉ kiêng thịt, nói chung, sẽ không khuyến nghị việc sử dụng những loại sản phẩm từ sữa động vật hoang dã trừ những trường hợp có nguyên do cá thể “. [ 58 ]
Khởi Nguồn của Vegan ( 1944 )[sửa|sửa mã nguồn]
External images
The Vegan News
first edition, 1944
Donald Watson
front row, fourth left, 1947[59]first edition, 1944 front row, fourth left, 1947
Vào tháng 8 năm 1944, một vài thành viên của Hiệp Hội Người Ăn Chay yêu cầu rằng một phần trên tờ báo của họ phải dành cho những chủ nghĩa ăn chay không tiêu thụ sản phẩm từ sữa (non-dairy vegetarianism). Khi yêu cầu này bị từ chối, Donald Watson, thư ký của chi nhánh tại Leicester, thiết kế một tờ báo phát hành mỗi quý (4 tháng 1 lần) vào tháng 11 năm 1944, có giá hai đồng tuppence[60] (một đồng tuppence có giá 1 phần 120 bảng anh). Ông đặt tên cho tờ báo này là The Vegan News (tạm dịch tiếng Việt: Báo Người Ăn Chay Hoàn Toàn). Ông đã tự mình chọn từ Vegan dựa theo 3 chữ cái đầu và hai chữ cái cuối của từ “vegitarian” [61][62] bởi vì theo ông: “Tên này mới nổi bật, nó ám chỉ khởi nguồn và sự kết thúc của từ vegetarian”, nhưng khi hỏi những người đọc tờ báo của ông rằng họ có nghĩ ra một cái tên khác hợp hơn để chỉ những người ăn chay không tiêu thụ sản phẩm từ sữa. Họ chỉ ra rất nhiều từ như allvega, neo-vegetarian, dairyban, vitan, benevore, sanivores, và beaumangeur. (những từ trên đều là tên gọi và không thể dịch ra tiếng Việt).[63][64]
Số tiên phong của tờ báo này nhận được tới hơn 100 thư phản hồi, gồm có cả thư của George Bernard Shaw, người quyết tâm không ăn trứng và những mẫu sản phẩm từ sữa động vật hoang dã. [ 54 ] Hiệp Hội Vegan mới tổ chức triển khai buổi họp mặt tiên phong vào đầu tháng 11 tại Atic Club, Số 144 đường High Holborn, Luân Đôn. Những người tham gia là Donald Watson, Elsie B. Shrigley, Fay K. Henderson, Alfred Hy Haffenden, Paul Spencer và Bernard drak, cùng với quan sát viên Mme Pataleewa ( Barbara Moore, một kỹ sư có dòng máu lai Nga-Anh ). [ 65 ] Ngày Quốc tế Vegan diễn ra vao mùng 1 tháng 11 để lưu lại sự xây dựng của Hiệp Hội và tháng 11 được Hiệp Hội coi là Tháng Quốc tế Vegan. [ 66 ]
Barbara Moore tham gia cuộc họp mặt tiên phong của Hiệp Hội Vegan dưới tư cách quan sát viên .
The Vegan News sau đó đổi tên thành The Vegan vào tháng 11 nam 1945, vào lúc đó có 500 người đăng ký.[67] Tờ báo này đăng những công thức nấu ăn và một “danh sách trao đổi” những sản phẩm không từ động vật, như là kem dánh răng, kem đánh giày, văn phòng phẩm và keo dính.[68] Những cuốn sách Vegan được xuất bản, bao gồm những Công Thức Nấu Ăn Cho Vegan (Vegan Recipes) bởi Fay K. Henderson và Aids to a Vegan Diet for Children (tạm dịch tiếng Việt: Hỗ trợ một Chế Độ Ăn Chay cho Trẻ Em) viết bởi Kathleen V. Mayo.[69]
HIệp Hội Vegan sớm phát biểu rõ rằng họ từ chối phải sử dụng động vật cho bất kỳ mục đích gì, không chỉ trong chế độ ăn. Vào năm 1947, Watson viết rằng: “Hiệp Hội Vegan phản đối việc tin rằng con người để có thể tồn tại thì họ phải lạm dụng những tạo vật mà có cảm xúc giống như con người….” Từ năm 1948, trên mặt báo The Vegan ta sẽ đọc được dòng chữ “Ủng Hộ Phong cách Sống Không Lạm Dụng Động Vật”, vào năm 1951, hiệp hội công bố định nghĩa của họ cho từ veganism là “một cá thể không nên lạm dụng động vật để sinh tồn”.[70][71] Vào năm 1956, phó chủ tịch hiệp hội là Leslie Cross, thành lập Hiệp Hội Sữa Hạt (Plantmilk Society); vào năm 1965, dưới tên gọi Plantmilk Ltd sau đó đổi thành Plamil Foods, bắt đầu sản xuất một trong những loại sữa đậu nành được phân phối phổ biến nhất phương Tây.[72]
Hiệp Hội Vegan đầu tiên tại Hoa Kỳ được thành lập vào năm 1948 bởi Catherine Nimmo và Rubin Abramowitz ở bang California, người phân phối báo của The Vegan của Watson.[73][74] Vào năm 1960, H. Jay Dinshah thành lập Hiệp Hội Vegan Hoa Kỳ (American Vegan Socierty, AVS), hiệp hội này liên kết tư tưởng Thuần chay với tư tưởng ahimsa, nghĩa là “bất hại” trong tiếng Phạn.[75][76][76] Dựa theo Joanne Stepaniak, từ vegan đuợc đăng tải độc lập vào năm 1962 bởi Oxford Illustrated Dictionary, cuốn từ điển định nghĩa vegan là “một người ăn chay không tiêu thụ bơ, trứng, phô mai, hay sữa động vật”.[77]
Bắt đầu lôi cuốn quan tâm[sửa|sửa mã nguồn]
Phong trào thực phẩm sửa chữa thay thế[sửa|sửa mã nguồn]
Vào những năm 1960 và 1970, một phong trào thực phẩm chay trở thành một phần của văn hóa phản kháng tại Hoa Kỳ mà chúng tập trung vào chế độ ăn, môi trường, và việc mất tin tưởng vào những công ty sản xuất thực phẩm, dẫn đến gia tăng quan tâm đến việc trồng vườn organic.[78][79] Một trong những cuốn sách được viết bởi người ăn chay có ảnh hưởng nhất thời đại là cuốn Chế độ ăn cho một Hành Tinh Nhỏ (Diet for a Small Planet) của Frances Moore Lappé đuợc viết vào năm 1971.[80] Cuốn sách này bán tới hơn 3 triệu bản và đề xướng việc “nhảy xuống khỏi đỉnh chuỗi thức ăn”[81]
Trong những thập kỷ tiếp theo có một nghiên cứu bởi nhóm nhà khoa học và bác sĩ tại Hoa Kỳ, bao gồm nhà vật lý trị liệu Dean Ornish, Caldwell Esselstyn, Neal D. Barnard, John A. McDougall, Michael Greger, và nhà hóa sinh T. Colin Campbell, người tranh luận rằng chế độ ăn xoay quanh mỡ động vật và đạm đông vật, như chế độ ăn hiện tại ở phương Tây, gây hại cho sức khỏe.[82] Họ sản xuất một series sách khuyến khích chế dộ ăn chay hoàn toàn hay chế độ ăn chay, bao gồm những cuốn The McDougall Plan (1983) bơi McDougall, Diet for a New America (1987) bởi John Robbin, trong sách này liên kết việc ăn thịt với gây hại cho môi trường, và Chương Trình Phục Hồi Bệnh Tim Mạch của Dr. Dean Ornish (Program for Reversing Heart Disease)(1990).[83] Vào năm 2003, hai hiệp hội dinh dưỡng lơn ở Bắc Mỹ chỉ ra rằng chế độ ăn chay hoàn toàn được tinh toán cẩn thận là phù hợp cho mọi lứa tuổi.[84][85] Sau sự kiện này là sự ra mắt của bộ phim Earthling (2005), The China Study (2005) của Campbell, Skinny Bitch (2005) của Rory Freedman và Kim Barnouin, Eating Animals (2009) của Jonathan Safran Foer, và bộ phim Forks over Knives (2011).[86]
Vào những năm 1980, Thuần chay trở thành một hệ tư tưởng và được cho là gắn liền với tiểu văn hóa truyền thống nhạc rốc, đặc biệt quan trọng nhạc rốc mạnh tại Hoa Kỳ ; [ 87 ] và nhạc rốc anarcho tại Anh Quốc. [ 88 ] Sự liên tưởng này vẫn liên tục đến thế kỷ 21, , dẫn chứng là những sự kiện nhạc rốc cho vegan nổi len lóc tróc như thể Fluff Fest tại Châu Âu. [ 89 ] [ 90 ]
Chế độ ăn chay hoàn toàn bắt đầu trở thành xu thế vào những năm thập niên 2010,[26][91][92] đặc biệt vào nửa sau.[26][93] Tờ The Economist tuyên bố rằng năm 2019 là “Năm của Vegan”.[94] Nghị Viện Châu Âu định nghĩa từ vegan cho những nhãn dán thực phẩm vào năm 2010, và bắt buộc dán nhãn vào năm 2015.[95] Nhưng chuỗi nhà hàng bắt đầu hướng tới những sản phẩm thân thiện với vegan trên menu của họ và những siêu thịt tăng thêm những lựa chọn thực phẩm vegan chế biến sẵn.[96]
Thị trường thịt-chay thế giới tăng thêm 18% trong khoảng năm 2005 và 2010,[97] và trong Hoa Kỳ thì tăng 8% trong khoảng năm 2012 và 2015, đến 553 triệu đô một năm.[98] The Vegetarian Butcher (De Vegetarische Slager), là cửa hàng bán thịt-chay đầu tiên được biết đến, khai trương tại Hà Lan vào năm 2010,[97][99] trong khi cửa hàng bán thịt-chay đầu tiên tại Hoa Kỳ, là Herbivorous Butcher, khai trương tại Minneapolis vào năm 2016.[98][100] Từ năm 2017, hơn 12500 nhà hàng bắt đầu bán sản phẩm của Beyond Meat và Impossible Foods (hai thương hiện làm thịt-chay tại Mỹ) bao gồm cửa hiệu của chuỗi nhà hàng Carl’s Jr. bày bán Beyond Burgers và Burger King phục vụ Impossible Whoppers. Doanh số của những loại thịt-làm-từ-rau-củ đã tăng trưởng hơn 37% trong hai năm qua.[101]
Vào năm 2017, Hiệp Hội Dinh Dưỡng Trường Học Hoa Kỳ tìm thấy rằng 14 % những khu trường học trên khắp quốc gia Giao hàng bữa an chay trọn vẹn tại trường so với 11.5 % vào năm năm nay, [ 102 ] phản ánh được một sự biến hóa đang diễn ra trên nhiều phần của quốc tế gồm có cả Brazil và Anh Quốc .Đến năm năm nay, 49 % Người Mỹ đang tiêu thụ sữa hạt, và 91 % vẫn tiêu thụ sữa động vật hoang dã. [ 103 ] Tại Anh Quốc, thị trường sữa hạt tăng đến 155 % trong vòng 2 năm, từ 36 triệu lít vào năm 2011 đến 92 triệu vào năm 2013. [ 104 ] Tại Anh Quốc tăng tới 185 % loại sản phẩm Vegan mới giữa năm 2012 và năm nay. [ 93 ] Vào năm 2011, ẩm thực ăn uống chay trọn vẹn tiên phong tại Châu Âu Open ở Đức : Siêu thị Vegilicious ở Dortmund và nhà hàng siêu thị Veganz ở Berlin. [ 105 ] [ 105 ]Vào năm 2017, Thuần chay nổi lên tại Hồng Kông và Trung Quốc, đặc biệt quan trọng với những bạn trẻ. [ 106 ] Thị phần vegan của Trung Quốc được nhìn nhận là sẽ tăng trưởng hơn 17 % giữa năm năm ngoái và 2020, [ 106 ] [ 107 ] và được kỳ vọng là ” tỷ suất tăng trưởng nhanh nhất trên toàn quốc tế trong cùng khoảng chừng thời hạn trên “. [ 106 ] Điều này vượt qua tỷ suất tăng trưởng kỳ vọng ở thị trường vegan tăng trưởng lớn thứ hai và thứ 3 quốc tế trong cùng khoảng chừng thời hạn là Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất ( 10,6 % ) và Úc ( 9,6 % ). [ 108 ] [ 109 ] Tính tổng số, năm năm nay, số người tiêu thụ là Vegan lớn nhất toàn thế giới với 9 % tổng số người theo chính sách ăn chay trọn vẹn là vùng Châu Á Thái Bình Dương Thái Bình Dương. [ 110 ] Vào năm 2013, Lễ hội Tháng 10 ở Munich – một sự kiện sử dụng rất nhiều thịt – bày bán những món ăn chay trọn vẹn lần tiên phong trong vòng 200 năm lịch sử vẻ vang của tiệc tùng này. [ 111 ]
Vào năm 2018, cuốn sách The End of Animal Farming viết bởi Jacy Reese Anthis tranh luận rằng chủ nghĩa chay hoàn toàn sẽ thay thế toàn bộ thưc phẩm từ động vật vào năm 2100.[112] Cuốn sách này được đề cao tại tờ The Guardian,[113] The New Republic,[114] và Forbes, cùng với những tờ báo và tạp chí khác.[115]
Siêu Thị Veganz tại Berlin, Siêu thị Vegan tiên phong tại Châu Âu
Thuần chay ở những quốc gia[sửa|sửa mã nguồn]
Australia: Úc đứng đầu thế giới trong việc tìm kiếm cụm từ Vegan trên phương tiện tìm kiếm thế giới Google trong khoảng giữa năm 2015 và giữa 2016.[115][cần nguồn tốt hơn] Một nghiên cứu bởi Euromonitor International kết luận rằng thị trường thức phẩm đóng gói cho vegan tại Úc sẽ tăng mỗi năm 9.6% trong khoảng năm 2015 và 2020, việc này sẽ làm nước Úc trở thành thị trường vegan phát triển nhanh thứ ba sau Trung Quốc và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập.[116][117]
Austria: Vào năm 2013, tờ báo Kurier ước lượng rằng 0.5% dân số Áo làm theo Thuần chay, và tại thủ đô, Vienna, là 0.7%.[118]
Bỉ: Trong một nghiên cứu online bởi iVOX vào năm 2016, chỉ ra rằng, cứ 1000 người nói tiếng Hà Lan sống tại Flanders và Brussels từ 18 tuổi trở lên thì có 0.3% là Vegan.[119]
Canada: Vào năm 2018, một cuộc khảo sát ước lượng rằng 2.1% dân số Canada trên 18 tuổi tự nhận rằng họ là một vegan.[120]
Đức: Đến năm 2016, dữ liệu ước lượng rằng những người theo chế độ ăn chay hoàn toàn tại Đức là giữa khoảng 0.1% và 1% của tổng dân số (khoảng từ 81,000 đến 810,000 người)[121]
India: Trong một cuộc khảo sát sức khỏe toàn quốc vào năm 2005-06, 1,6% số người được khảo sát cho biết rằng họ chưa bao giờ tiêu thụ sản phẩm từ động vật. Thuần chay được biết đến nhiều nhất tại bang Gujarat (4,9%) và Maharashtra (4.0%).[122]
Israel: 5 phần trăm (tối đa 300,000 người) người sống tại Israel nói rằng họ là Vegan vào năm 2014, điều này biến đất nước Israel thành đất nuớc có tỷ lệ Vegan cao nhất theo đầu người.[123] Một cuộc khảo sát vào năm 2015 bởi Globes and Israel Channel 2 News cũng chỉ ra con số tương tự là 5% số người Israel là vegan.[124] Thuần chay đã gia tăng trong những người Israel Ả Rập.[125] Quân đội Israel đã cho thành lập một đội đặc biệt cho những người lính là vegan vào năm 2015, bao gồm cả việc cấp cho loại giầy không làm từ da và lông thú.[126] Thuần chay cũng đơn giản hóa việc làm theo những điều dạy là không được ăn thịt và uống sữa của Do Thái Giáo.
Italy: Báo cáo cho thấy có khoảng 0.6 đến 3% người Ý là vegan đến năm 2015.[127]
Hà Lan: Vào năm 2018, Hiệp Hội Thuần chay Hà Lan (Nederlandse Vereniging voor Veganisme) ươc lượng có tới hơn 100,000 Vegan người Hà Lan (0,59%), dựa trên tỷ lệ gia tăng thành viên của họ.[128]
Romania: Những người tin đạo của nhà thờ Romanian Orthodox sẽ kiêng ăn vào những dịp đặc biệt dựa theo lịch của nhà thờ và hầu hết trong năm. Trong truyền thống của Orthodox của người Romania, những người sùng đạo sẽ kiêng việc tiêu thụ sản phẩm từ động vật trong những thời gian trên. Kết quả là, thực phẩm vegan có rất nhiều tại các cửa hàng và nhà hàng; nhưng, những người Romania có lẽ sẽ không quen với chế độ ăn chay hoàn toàn suốt cả đời.[129]
Thụy Điển: 4 phần trăm nói họ là vegan trong một cuộc khảo sát bởi Domoskop vào năm 2014.[130]
Thụy Sĩ:Công ty nghiên cứu thị trường DemoSCOPE ước lượng vào năm 2017, 3 phần trăm dân số Thụy Sĩ là vegan.[131]
United Kingdom: Tại Vương Quốc Anh, nơi mà thị trường đậu hũ và thịt-chay đáng giá £786.5 triệu bảng anh vào năm 2012, trong một nghiên cứu bởi chinh phủ vào năm 2007, 2% dân số nói rằng họ là vegan.[132] Trong một nghiên cứu vào năm 2016 bởi Ipsos MORI được ủy quyền bởi Hiệp Hội Vegan, khảo sát gần 10,000 người độ tuổi từ 15 hoặc hơn trên khắp England, Scotland, và Wales, chỉ ra rằng 1.05% là vegan; Hiệp Hội Vegan ước lượng rằng 542,000 người tại Anh hiện đang thực hiện chế độ ăn chay hoàn toàn.[133] Dựa theo một cuộc khảo sát vào năm 2018 bởi Comparethemarket.com, số người thừa nhận họ là vegan tại Vuong Quốc Anh đã tăng lên hơn 3,5 triệu, tức khoảng 7% tổng dân số, và lo lắng về môi trường là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng này.[134] Dù vậy, vẫn có nghi ngờ về con số gia tăng được đưa ra bởi Hiệu Hội Vegan Vuong Quốc Anh, sau khi họ tự khảo sát; Hiệp Hội Vegan chỉ ra rằng vào năm 2018, có tới 600,000 vegan tại Great Britain (1,16%), và con số này tăng mạnh một cách không thể tin được so với con số trước.[135][136] Vào năm 2020, Thuần chay yêu đông vật được bảo vệ dưới Đạo Luật Bình Đẳng 2010 (Equality Act 2010), có nghĩa là các thành viên chính phủ không được phép phân biệt những người theo Thuần chay.[137]
Hoa Kỳ: Ước lượng số vegan tại Hoa Kỳ trong quá khứ có nhiều con số như 2% (bởi Gallup, 2012) đến 0.5% (bởi Faunalytics, 2014).[138] Dựa theo con số sau, 70% số người áp dụng chế độ ăn chay hoàn toàn đã bỏ không theo nữa.[139][140] Dù vậy, trong Top Trends in Prepared Foods 2017, một báo cáo bởi GlobalData, ước lượng rằng “6% người tiêu dùng Hoa Kỳ thừa nhận rằng họ là vegan, tăng từ con số 1% vào năm 2014”.[141] Dựa theo BBC, Người Mỹ gốc phi có gấp 3 tỷ lệ trở thành vegan và người ăn chay hơn hẳn những người mỹ khác. Họ trích dẫn một nghiên cứu bởi Pew Research center, trong đó nêu rằng 8% số người Mỹ gốc Phi hiện đang là những người ăn chay tuyệt đối và người ăn chay, so với 3% cộng đồng chung.[140]
Sản phẩm động vật hoang dã[sửa|sửa mã nguồn]
Thịt-chay tại Veganz, một ẩm thực ăn uống vegan tại Berlin
Logos
Vegan Society sunflower:
certified vegan, no animal testing
certified vegan, no animal testing
PETA bunny:
certified vegan, no animal testing
Leaping bunny:
no animal testing, might not be veganno animal testing, might not be veganTrong khi vegan nói chung sẽ kiêng sử dụng loại sản phẩm động vật hoang dã, nhưng có nhiều cách mà những loại sản phẩm từ động vật hoang dã được sử dụng, và độc lạ trên từng cá thể và tổ chức triển khai thừa nhận họ theo Thuần chay, họ có lẽ rằng sử một số lượng loại sản phẩm từ động vật hoang dã một cách số lượng giới hạn chính bới triết lý, ý nghĩa hoặc những lo ngại khác. Triết gia Gary Steiner tranh luận rằng, việc trở thành một người ăn chay trọn vẹn và sống chay trọn vẹn là không hề, chính do việc sử dụng động vật hoang dã và mẫu sản phẩm từ động vật hoang dã đã ” đi sâu và không hề xóa bỏ khỏi xã hội loài người ” .
Animal Ingredients A to Z (2004) và Veganissimo A to Z (2013) cho một danh sách nguyên liệu có thể là bắt nguồn từ động vật. Logo Hoa Hướng Dương của Hiệu Hội Vegan Anh Quốc và Logo Thỏ của PETA có nghĩa là sản phẩm đó thân thiện với Vegan, sản phẩm này không được thử trên dộng vật. Logo Thỏ Nhảy cho biết rằng sản phẩm này không thử trên động vật, nhưng có thể nó không thân thiện với Vegan. Hiệu Hội Vegan đặt tiêu chuẩn cho một sản phẩm để được đánh giá thân thiện với vegan là sản phẩm này không có sản phẩm từ động vật, và những nguyên liệu và thành phẩm cuối của sản phẩm này không được phép thử trên động vật bởi nhà sản xuất hoặc bởi bất kỳ ai có quyền sản xuất. Trên trang web của hiệp hội có một danh sách những sản phẩm đã chứng nhận vegan, cũng như danh sách Choose Cruelty Free của Úc (CCF). Hiệp Hội Vegan Anh Quốc sẽ chứng nhận một sản phẩm chỉ khi sản phẩm đó hạn chế sử dụng động vật đến mức xa nhất có thể và thực tiễn, như việc thử trên động vật, nhưng họ thừa nhận rằng có những lúc sẽ không thể không sử dụng động vật, một vấn đề được chú ý vào năm 2016 khi Vương Quốc Anh cho ra mắt hộp mỡ giá 5 bảng.
Thịt, trứng và mẫu sản phẩm từ sữa động vật hoang dã[sửa|sửa mã nguồn]
Phương pháp của những xí nghiệp sản xuất chăn nuôi hiện được cho là một chiêu thức vô đạo đức so với hầu hết vegan .Giống như những người ăn chay, vegan cũng không ăn thịt ( gồm có thịt bò, thịt lợn, thịt gà, thịt chim, thịt thú săn, món ăn hải sản ). Điểm độc lạ chinh giữa chính sách ăn chay và chính sách ăn chay trọn vẹn là chính sách ăn chay trọn vẹn loại trừ trứng và những mẫu sản phẩm từ sữa động vật hoang dã. Những vegan yêu động vật hoang dã kiêng những mẫu sản phẩm này do tại họ lo rằng việc sản xuất những mẫu sản phẩm này gây ra việc động vật hoang dã phải chịu đựng đau đớn và chết non. Trong quy trình sản xuất trứng, hầu hết gà con giống đực bị tiêu hủy do tại chúng không hề đẻ trứng. Để lấy sữa từ bò, những con bò cái bị bắt mang thai để hoàn toàn có thể sản xuất sữa ; chúng bị bắt mang thai suốt khoảng chừng 3 đến 7 năm cho đến khi chúng bị giết. Bò con giống cái bị chia rẽ với mẹ chúng trong vòng 24 giờ sau khi sinh ra, được cho uống sữa thay sữa mẹ để chúng hoàn toàn có thể sản xuất sữa cho con người tiêu thụ. Hầu hết bò con giống đực sẽ bị giết ngay sau khi sinh, và bị gửi đi làm thịt .
Nhiều loại sản phẩm quần áo được làm từ động vật hoang dã như lụa, len ( những loại len cừu khác ), lông thú, ngọc trai, phẩm nhuộm có nguồn gốc là động vật hoang dã, da, da rắn, hoặc những loại loại sản phẩm da khác và những loại mẫu sản phẩm từ động vật hoang dã khác. Trong khi một dietary vegan có lẽ rằng sẽ sử dụng loại sản phẩm từ động vật hoang dã là quần áo, xà phòng, và những thứ tựa như, thì Thuần chay yêu động vật hoang dã không chỉ chay trọn vẹn ở mặt nhà hàng mà còn cả mặt phục trang và khước từ việc động vật hoang dã bị biến thành sản phẩm & hàng hóa nói chung. Hầu hết đồ da được làm từ da bò. Một số vegan coi rằng việc mua đồ da, đặc biệt quan trọng đồ da bò, là đang tương hỗ kinh tế tài chính cho ngành công nghiệp thịt. Những vegan hoàn toàn có thể sẽ mặc đồ và sử dụng những phụ kiện dược làm từ nguồn gốc không-có-động-vật như cây gai, vải lanh, cotton, canvas, polyester, da tự tạo ( pleather ), cao su đặc và nhựa. Những mẫu sản phẩm sửa chữa thay thế da hoàn toàn có thể làm từ những nguyên vật liệu như cork, piña ( từ dứa ), xương rồng, và da nấm. Một số phục trang cho vegan, đặc biệt quan trọng mẫu sản phẩm sửa chữa thay thế da, được làm từ petroleum, nên đã bị chỉ trích vì quy trình sản xuất chất này gây hại cho môi trường tự nhiên .
Xà phòng cho vegan, được làm từ dầu Oliu ; xà phòng thường được làm từ mỡ động vật hoang dã .Những Vegan sửa chữa thay thế loại sản phẩm chăm nom bản thân hay quét dọn nhà cửa thân thiện với vegan ví dụ như chỉ nha khoa được làm từ sợi tre. Những nguyên vật liệu từ động vật hoang dã xuất hiện ở khắp mọi nơi chính do chúng khá rẻ. Sau khi động vật hoang dã bị thịt, phần còn thừa được đưa vào quy trình tái chế và 1 số ít nguyên vật liệu đó, đặc biệt quan trọng là mỡ, được sử dụng để làm xà phòng .Những nguyên vật liệu từ đông vật thường thì gồm có : Mỡ trong xà phòng ; glycerine làm từ collagen, được sử dụng như thành phần giữ ẩm và mượt trong rất nhiều mẫu sản phẩm chăm nom tóc, dưỡng ẩm, bọt cạo râu, xà phòng, kem đánh răng ; Ianolin từ lông cừu thường tìm thấy trong son môi và dưỡng ẩm ; axit stearic là một nguyên vật liệu thường thấy trong kem rửa mặt, bọt cạo râu và xà phòng, ( dưới dạng glycenrine, hoàn toàn có thể làm ra từ cây, nhưng chúng thường được làm từ động vật hoang dã ) ; Axit lactic, một axit alpha-hydroxy được chế biến từ sữa động vật hoang dã, được sử dụng để dưỡng ẩm ; allantoin-từ cây comfrey hay nước đái bò – được tìm thấy trong xà phòng, dưỡng ẩm và kem đánh răng ; và carmine từ côn trùng nhỏ, ví dụ như rệp son giống cái, được sử dụng trong thức ăn và mỹ phẩm để có màu đỏ và màu hồng .Beauty Without Cruelty ( Đẹp Nhưng Không Tàn Nhẫn ), được xây dựng như một quỹ từ thiện vào năm 1959, là một trong những nhà phân phối và nhìn nhận những mẫu sản phẩm chăm nom không có nguồn gốc từ động vật hoang dã .
Sản phẩm từ côn trùng nhỏ[sửa|sửa mã nguồn]
Những nhóm vegan khác nhau sự không tương đồng thuận về loại sản phẩm từ côn trùng nhỏ. Cả Hiệp Hội Vegan và Hiệp Hội Vegan Hoa Kỳ đều không cho rằng, mật ong, lụa, và những loại sản phẩm từ côn trung khác là tương thích cho vegan sử dụng. Một số vegan tin rằng việc lạm dụng sức lao động của ong và thu hoạch nguồn nguồn năng lượng của chúng là bất nhân, và những quy trình tiến độ nuôi ong thương mại hoàn toàn có thể làm tổn thương và thậm chí còn giết chết ong. Sản phẩm từ côn trùng nhỏ hoàn toàn có thể được định nghĩa rộng hơn, do tại những con ong nuôi thương mại đó được sử dụng để thụ phấn cho hơn 100 loại rau củ khác nhau .
Thức ăn cho thú nuôi[sửa|sửa mã nguồn]
Bởi vì những tổn hại mà thức ăn cho thú nuôi được làm từ động vật hoang dã gây ra cho môi trường tự nhiên và những vegan yên cầu tính nhân đạo, 1 số ít vegan lan rộng ra triết lý sống của họ vào cả chính sách ăn của thú nuôi. Điều này trọn vẹn là thực sự so với chó và mèo, chính bới thức ăn cho thú nuôi thân thiện với vegan cũng rất đầy đủ chất dinh dưỡng và xuất hiện rông rãi, ví dụ điển hình như là Vegepet. Việc vận dụng chính sách ăn chay trọn vẹn cho cả thú nuôi này đã găp phải chỉ trích và 1 số ít quan ngại, đặc biệt quan trọng chính sách ăn chay trọn vẹn cho mèo chính bới chúng là động vật hoang dã ăn thịt. Chế độ ăn chay trọn vẹn cho thú nuôi là dinh dưỡng khá đầy đủ so với chính sách ăn xoay quanh thịt cho chó và mèo. Một điều tra và nghiên cứu vào năm năm ngoái chỉ ra rằng 6 trong 24 tên thương hiệu thức ăn thú nuôi thân thiện vegan không đạt điều kiện kèm theo về nhãn dán cho việc không thiếu amino acid của Association of American Feed Control Officials ( AAFCO ) .
Những mẫu sản phẩm khác[sửa|sửa mã nguồn]
Một lo ngại lớn là về thuốc thang, vì thường được thử lâm sàng trên động vật hoang dã để bảo vệ hiệu suất cao và bảo đảm an toàn, và hoàn toàn có thể sẽ có nguyên vật liệu từ động vật hoang dã, ví dụ điển hình như lactose, gelatine, hoặc stearates. Có lẽ sẽ không có thay thế nào khác cho những loại thuốc theo đơn này hoặc những loại thuốc sửa chữa thay thế này không tương thích, ít hiệu suất cao hơn, hoăc có nhiều công dụng phụ hơn. Thí nghiệm trên động vật hoang dã cũng được sử dụng để nhìn nhận độ bảo đảm an toàn của vắc xin, phụ gia, mỹ phẩm, mẫu sản phẩm quét dọn nhà cửa, chất hóa học thao tác, và nhiều thứ khác. Những Vegan hoàn toàn có thể tránh sử dụng 1 số ít loại vắc xin ; ví dụ như vắc xin cúm, thường được nuôi trong trứng gà. Một loại sửa chữa thay thế cho vắc xin này có hiệu suất cao tương tự là, Flublok, xuất hiện thoáng rộng trên đất Hoa Kỳ .Hoa quả và rau củ, kể cả từ những nông trại organic, thường sử dụng phân của động vật hoang dã để làm phân bón. Loại phân này hoàn toàn có thể được mua từ những trại chăn nuôi công nghiệp và có lẽ rằng sẽ tương quan đến yếu tố đạo đức của vegan hoặc yếu tố môi trường tự nhiên. ” Những người theo Thuần chay ” chỉ sử dụng rau củ được trồng với phân trộn .
Chế độ ăn chay trọn vẹn[sửa|sửa mã nguồn]
Chế độ ăn chay trọn vẹn dựa trên ngũ cốc và những loại hạt, và cây họ đậu khác ( đặc biệt quan trọng là đậu ), hoa quả, rau củ, nấm ăn được, và hạt cứng .
Những sản phẩm không có thịt được làm từ đậu tương (đậu hũ), hoặc mì căn là những nguồn đạm từ thực vật, thường dưới dạng sốt rau củ, thịt băm, và burgers rau củ. Ta thường thấy những món ăn làm từ đậu nành trong chế độ ăn chay hoàn toàn bởi vì đậu nành là một nguồn đạm. Chúng thường được tiêu thụ dưới dạng sữa đậu nành và đậu hũ, làm từ sữa đậu nành trộn với chất làm đông. Đậu phụ có nhiều loại, phụ thuộc theo lượng nước trong nó, từ đậu phụ giòn, hơi giòn, siêu giòn để hầm và rán hoạc mềm hoặc mịn để làm salad, món tráng miệng hoặc nước uống. Đậu nành cũng được ăn dưới dạng bánh và textured vegetable protein (TVP); hay còn được gọi là textured soy protein (TSP), cái này thường được sử dụng đề làm sốt pasta.
Sữa hạt, phô mai, mayonnaise[sửa|sửa mã nguồn]
Nutritional content of cows’, soy, and almond milk
Cows’ milk
( whole, vitamin D added ) [ 142 ]
Soy milk
( unsweetened ; fortified ) [ 143 ]
Silk almond milk
( unsweetened original ; fortified ) [ 144 ]
Dietary energy per 240 mL cup
149 kcal (620 kJ)
80 kcal (330 kJ)
29 kcal (120 kJ)
Protein (g)
7.69
6.95
1
Fat (g)
7.93
3.91
2.5
Saturated fat (g)
4.55
0.5
0
Carbohydrate (g)
11.71
4.23
1
Fibre (g)
0
1.2
1
Sugars (g)
12.32
1
0
Calcium (mg)
276
301
451
Potassium (mg)
322
292
36
Sodium (mg)
105
90
170
Vitamin B12 (µg)
1.10
2.70
3
Vitamin A (IU)
395
503
499
Vitamin D (IU)
124
119
101
Cholesterol (mg)
24
0
0
Sữa hạt – ví dụ như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa hạt điều, sữa gạo, sữa hemp, và sữa dừa – thường đuợc sử dụng sửa chữa thay thế cho sữa bò ” hoặc dê “. Sữa đậu nành phân phối khoảng chừng 7 g chất đạm mỗi 240 ml, so với 8 g chất đạm mỗi 240 ml sữa bò. Sữa hạnh nhân cung ứng nguồn năng lượng, carbohyrates, và chất đạm thấp hơn. Sữa đậu nành không nên được dùng để sửa chữa thay thế sữa mẹ cho trẻ nhỏ. Trẻ em không cho bú được nên được cho uống sữa công thức, thường được làm từ sữa bò hoặc đậu nành. Sữa đậu nành cho trẻ nhỏ thường được biết đến với tên gọi sữa đậu nành công thức cho sơ sinh hoặc SBIF ( soy-based infant formula )Bơ và bơ thực vật hoàn toàn có thể được thay thế sửa chữa với những loại sản phẩm thân thiện với vegan. Phô mai Vegan được làm từ hạt, ví dụ như hạt vừng và hạt hướng dương ; hạt cứng, ví dụ như hạt điều, hạt thông, và hạt hạnh nhân ; và đậu nành, dầu dừa, men dinh dưỡng, bột năng và gạo, cùng với những nguyên vật liệu khác ; và hoàn toàn có thể tái tạo lại kiểu tan chảy khi cho vào nấu của phô mai làm từ sữa. Men dinh dưỡng là thay thế sửa chữa thông dụng đề có vị của phô mai trong những công thức nấu ăn cho vegan. Những thay thế sửa chữa cho phô mai thường hoàn toàn có thể làm tại nhà, gồm có những loại làm từ hạt cứng, như hạt điều .
Thay thế trứng[sửa|sửa mã nguồn]
Đậu phụ hoàn toàn có thể được sử dụng để thay thế sửa chữa trứngĐến năm 2019 tại Hoa Kỳ, có rất nhiều loại trứng thân thiện vegan để thay thế sửa chữa, gồm có những mẫu sản phẩm sử dụng để làm scrambled, bánh kem, bánh quy, và bánh vòng. Baking powder, đậu phụ mềm, khoai tây xay nhuyễn, chuối, hạt lanh, và aquafaba từ đậu gà cũng hoàn toàn có thể sử dụng để sửa chữa thay thế trứng .
Thuần chay ăn sống[sửa|sửa mã nguồn]
Thuần chay ăn sống là sự phối hợp của Thuần chay với những món ăn hoàn toàn có thể ăn sống, loại trừ hàng loạt những loại sản phẩm từ động vật hoang dã và nhưng món ăn phải nấu với nhiệt độ trên 48 °C. Một chính sách ăn chay trọn vẹn ăn sống gồm có có rau củ, hoa quả, hạt cứng, ngũ cốc và giá, hạt, rau biển. Có nhiều loại chính sách nhà hàng khác, gồm có cả chủ nghĩa chỉ ăn hoa quả .
Cơm và đậu là một kiểu ăn kết hợp để lấy đạm phổ cập giữa những vegan .Chất đạm hình thành từ sự tích hợp của amino acid. Những vegan hấp thu hàng loạt chất đạm của họ từ thực vật, so với động vật hoang dã ăn tạp thì là 3 phần 4, còn so với những người ăn chay có ăn trứng và mẫu sản phẩm từ sữa nhưng không ăn cá thì là một nửa. Nguồn đạm từ thực vật gồm có cây họ đậu vi dụ như đậu nành ( tiêu thụ dưới dạng đậu phụ, bánh đậu, textured vegetable protein, sữa đậu nành, và edamame ), đậu hà lan, đậu phụng, đỗ đen, và đậu gà ( đậu gà thường được ăn dưới dạng xay nhuyễn ) ; ngũ cốc ví dụ như diêm mạch, gạo lứt, bắp ngô, lúa mạch, gạo bulgur, và lúa mì ( lúa mì thường được ăn dưới dạng bánh mì và mì căn ) ; và hạt cứng và hạt. Những phối hợp giàu những amino acid thiết yếu gồm có gạo và đậu, bắp ngô và đậu, và hummus ( làm từ đậu gà xay nhuyễn ) và bánh tiêu .Đậu nành và diêm mạch được biết đến như loại đạm không thiếu chính do chúng thường có đủ lượng hay thậm chí còn nhiều hơn lượng những amino acid thiết yếu so với con người. Mangels et al. viết rằng tiêu thụ theo recommended dietary allowance ( RDA ) là chất đạm – 0,8 g / kg khối lượng khung hình – dưới dạng đậu nành sẽ phân phối đủ nhu yếu về amino acid. Vào năm 2012, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ lao lý rằng chất đạm từ đậu nành ( đậu phụ ) hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa chất đạm từ thịt trong Chương Trình Ăn Ban Trú Tại Trường Toàn Quốc ( National School Lunch Program ) .Hiệp Hội Dinh Dưỡng Hoa Kỳ nói vào năm 2009 rằng việc tiêu thụ thực phẩm thực vật trong vòng một ngày hoàn toàn có thể cung ứng đẩy đủ amino acid thiết yếu cho một người trưởng thành, có nghĩa là bổ trợ thêm đạm vào bữa ăn là không thiết yếu. Mangels et al. viết rằng có rất ít nguyên do để khuyến nghị những vegan ngày càng tăng thêm lượng chất đạm ; nhưng để cẩn trọng, họ khuyến nghị tăng 25 % lượng đạm so với RDA cho người trưởng thành, đến 1 g / kg của khối lượng khung hình .
Vitamin B12[sửa|sửa mã nguồn]
12, nhưng Học viện Dinh Dưỡng tuyên bố vào năm 2016 rằng nori không cung cấp đủ lượng vitamin này. Những vegan cần phải thường xuyên tiêu thụ thực phẩm bổ xung có B12 hoặc thực giẩm gia tăng dinh dưỡng.Súp miso tahini gồm có gạo lứt, củ cải, bí, và nori ( một loại rong biển ăn được ). Nori đã được coi như một nguồn B, nhưng Học viện Dinh Dưỡng công bố vào năm năm nay rằng nori không cung ứng đủ lượng vitamin này. Những vegan cần phải liên tục tiêu thụ thực phẩm bổ xung có B12 hoặc thực giẩm ngày càng tăng dinh dưỡng .Vitamin B12 là một vi trùng thiết yếu cho việc phân tách tế bào, phối hợp và trưởng thành của hồng cầu, tạo ra DNA, và sự hoat động không thay đổi của dây thần kinh. Việc thiếu B12 hoàn toàn có thể dẫn đến megaloblastic anaemia và tổn thương hệ thần kinh, và, nếu khong được điều trị sớm, hoàn toàn có thể dẫn đến tử trận. Chế độ ăn chay rất giàu folacin hoàn toàn có thể che giấu những triệu chứng bệnh máu khi thiếu vitamin B12, vậy nên nó hoàn toàn có thể không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi những triệu chứng về thần kinh ở quá trình cuối rõ ràng, và sẽ không hề điều trị, như chứng tinh thần không không thay đổi, sa sút trí tuệ và, nhiều lúc, teo thần kinh thị giác. Những vegan đôi lúc thất bại trong việc hấp thu đủ viitamin B12 từ trong chính sách ăn chính bới trong những thưc phẩm không được tăng chất dinh dưỡng, chỉ có những thực phâm có nguồn gốc từ động vật hoang dã là có đủ lượng B12. Nguồn tốt nhất là những thực phẩm nhai lại. Những người ăn chay cũng có rủi ro tiềm ẩn bị thiếu B12, cũng như những người cao tuổi và những người có tiền sử bênh. Trong một điều tra và nghiên cứu năm 2013 tìm ra rằng ” những người ăn chay tăng trưởng chứng thiếu B12 hay hết B12 bất kể thực trạng, nơi sống, tuổi tác, loại chính sách ăn chay. Những Vegan phải cân đo đong đếm cẩn trọng để bảo vệ hấp thu đủ lượng vitamin này, gồm có việc tiếp tục tiêu thụ thực phẩm bổ trợ có B12 .B12 có trong tự nhiên chỉ hoàn toàn có thể được tạo ra bởi một số ít vi trùng và vi trùng cổ ; Động vật, Nấm, hoặc thực vật không hề tạo ra B12. Nó được tổng hợp bởi một số ít vi trùng trong đường ruột trong khung hình con người và một số ít động vật hoang dã khác, nhưng loài người không hề hấp thu B12 được tạo trong đường ruột của chính mình, chính bới nó được làm ở phần ruột già và rất xa ruột non, nơi mà việc hấp thụ chất B12 xảy ra. Động vật nhai lại, ví dụ như bò và cừu, hấp thu B12 được tạo ra bởi vi trùng trong đường ruột của chúng .Động vật dự trữ vitamin B12 trong ruột và những cơ và 1 số ít loài chuyển vitamin này vào trứng và sữa của chúng ; đây là nguyên do mà thịt, gan, trứng và sữa là những nguồn B12 .Người ta có khuyến nghị rằng nori ( một loại rong biển ăn được ), tempeh ( thưc phẩm đậu nành lên men ), và nutritional yeast co lẽ là một nguồn vitamin B12. Vào năm năm nay, Học viện Dinh Dưỡng thông tin rằng nori, thưc phẩm lên men ( ví dụ như tempeh ), tảo, chlorella algae, và unorttiified nutritional yeast không có đủ lượng vintamin B12 và những vegan cần phải liên tục tiêu thụ thực phẩm bổ trợ có B12, không thì hoàn toàn có thể dẫn đến thiếu vitamin B12, đã được vật chứng trong những nghiên cứu và điều tra trên những tre sơ sinh, trẻ nhỏ được cha mẹ cho ăn như vegan, và người lớn .
Vitamin B12 thường được sản xuất thông qua viêc lên men một cách công nghiệp của nhiều loại vi khuẩn, tao ra một loại cyanocobalamin, được sử dụng để sản xuất nguyên liệu co trong những thực phẩm bổ sung. Dòng Pseudomonas denitrificans được sử dụng rất phổ biến đến năm 2017. Chúng được nuôi trong một hộp đựng có sucrose, yeast extract, va một số muối metallic. Để gia tăng sản xuất, chúng được cho thêm sugar beet molasses, hoặc, ít được sử dụng hơn là, với choline. Một số thương hiệu sản xuất B12 đã được đánh giá là thân thiện với vegan.
Phô mai VeganCalci thiết yếu để giữ sức khỏe thể chất của xương và một số ít chưc năng trao đổi chất, gồm có hoạt động giải trí của co bắp, co cơ và giãn mạch, trao đổi tín hiệu thần kinh, tín hiệu tế bào, và bài tiết nội tiết tố. Chín-mươi-chín Phần Trăm của lượng calci trong khung hình được lưu giữ ở xương và răng. Những thực phẩm giàu calci hoàn toàn có thể là sữa-hạt ngày càng tăng dinh dưỡng, cải xoăn, và tỏi sống .Một báo cáo giải trình vào năm 2007 do Oxford cohort of the EuropeanProspective Investigation into Cancer and Nutrition, được khởi đầu vào nam 1993, khuyến nghị rằng những vegan ngày càng tăng rủi ro tiềm ẩn bị gãy xương so với những người ăn thịt và người ăn chay thường, có lẽ rằng chính bới những vegan ít hấp thu calci. Nghiên cứu chỉ ra rằng những vegan tiêu thụ tối thiểu 525 mg calci mỗi ngày có rủi ro tiềm ẩn bị gãy xương tương tự như như những nhóm còn lại. Một điều tra và nghiên cứu vào năm 2009 chỉ ra bone mineral density ( BMD ) trên những vegan là 94 % trong những người ăn tạp .
Oatmeal vói blueberries, hạt hạnh nhân nướng và sữa hạnh nhân ; một gói oatmeal ăn liền chứa 8.2 mg ( 1/8 gr ) sắt .
Axit béo Omega 3, iod[sửa|sửa mã nguồn]
Hiệu quả sức khỏe thể chất[sửa|sửa mã nguồn]
Sản phẩm thân thiện Vegan trong một ẩm thực ăn uống ( Oceanside, California, năm trước )Hiên tại vẫn thiếu dẫn chứng về việc chính sách ăn chay trọn vẹn có những hiệu suất cao bảo vệ chống lại hội chứng chuyển hóa. Chế độ ăn chay trọn vẹn hoàn toàn có thể giúp giảm cân, đặc biệt quan trọng trong thời hạn ngắn. Có một số ít vật chứng không quả quyết link việc ăn chay trọn vẹn với giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn mắc ung thư. Chế độ ăn chay trọn vẹn không có quyền lợi khác với những chính sách ăn khác khi nói về hạn chế huyết áp cao .Loại trừ hàng loạt loại sản phẩm từ động vật hoang dã tang rủi ro tiềm ẩn bị thiếu vitamin B12 và D, calci, và axit béo omega 3. Thiếu vitamin B12 xảy ra trên 80 % những người ăn chay trọn vẹn không tiêu thụ thực phẩm bổ trợ vitamin B12. Những người ăn chay trọn vẹn gặp phải rủi ro tiềm ẩn có bone mineral density thấp khi không tiêu thụ thực phẩm bổ trợ. Thiếu vitamin B12 gây cản trở sự hoạt động giải trí thông thường của hệ thần kinh .
Tổ chức chuyên nghiệp và chính phủ nước nhà[sửa|sửa mã nguồn]
Học viện Dinh Dưỡng Hoa Kỳ và Chuyên Gia Dinh Dương Canada tuyen bố rằng chính sách ăn chay trọn vẹn hoàn toàn có thể vận dụng cho mọi lứa tuổi, gồm có cả thai kỳ và khi cho con bú. Họ chỉ ra rằng chính sách ăn chay thường hoàn toàn có thể thông dụng hơn với thanh thiếu niên với những chứng khó ăn, nhưng việc vận dụng chính sách ăn chay trọn vẹn có thê che đậy chứng bệnh chứ không gây ra bệnh. Hội đồng Nghiên cứu Ý Tế và Sức khỏe Úc cũng tựa như nhận diện một chính sách ăn chay trọn vẹn được thống kê giám sát kỹ lưỡng là tương thích với mọi lứa tuổi, cũng như Bộ Y tế New Zealand, Vụ Y tế Anh Quốc, Tổ chức Dinh Dưỡng Anh Quốc, Hiệp Hội Dinh Dưỡng úc, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, Mayo Clinic, Hiệp Hội Khoa Nhi Canada, và Tổ chức Tim Mạch và Đột Quỵ Canada. Trong Eatwell Plate của Vụ Y tế Anh Quốc được cho phép chê độ ăn trọn vẹn thực vật, cũng như trong MyPlate của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ ( USDA ). USDA được cho phép đậu phụ sửa chữa thay thế thịt trong Chương Trình Ăn Trưa Trương Học Hoa Kỳ ( National School Lunch Program ) .Hiệp Hội Dinh Dưỡng Đức không khuyến khích áp dung chính sách ăn chay trọn vẹn cho trẻ so sinh, trẻ nhỏ va thành thiếu niên, hoặc cho phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú. Hiệu Hội Dinh Dưỡng Hoa Kỳ công bố rằng ” chính sách ăn thực vật không riêng gì vừa đủ dinh dưỡng nhưng cũng là một cách để giảm rủi ro tiềm ẩn găp phải những chứng bệnh mãn tính. Kaiser Permanente, tổ chức triển khai ý tế lớn nhất tại Hoa Kỳ, đã viết, ” Nghiên cứu cho thấy rằng chính sách ăn thực vật có ngân sách rất rẻ, ít rủi ro tiềm ẩn can thiệp vào việc giảm chỉ số cân năng, huyết áp, HbA1C, và nồng độ cholesterol. Chúng cũng hoàn toàn có thể giảm thiểu số thuốc cần cho việc chữa trị bệnh man tính và giảm tỷ suất tử trận của bệnh tim chứng thiếu máu cục bộ. Học viện Nghiên cứu Ung Thư Hoa Kỳ công bố rằng, ” Khi tập chung vào 1 số ít chính sách ăn chay, chính sách ăn chay trọn vẹn cho thấy chúng bảo vệ bạn chống lại những bệnh ung thư noi chung .
Thai kỳ, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ[sửa|sửa mã nguồn]
Học Viên Dinh Dưỡng và Cac nhà dinh dưỡng Canada cho rằng một chế đọ ăn chay và ăn chay trọn vẹn được giám sát cẩn trọng là ” tương thích cho một thành viên trong suốt những trạng thái của vòng đời, gồm có thai kỳ, cho con bú, so sinh, trẻ nhỏ, và thanh thiếu niên và cho những vận động viên “. Hiệp Hội Dinh Dưỡng Đức thì xem xét cẩn trọng về việc vận dụng chính sách ăn chay trọn vẹn cho người có thai và cho con bú, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, và thanh thiếu niên. Hiệp Hội Khoa Nhi Canada đứng ở vị trí ” một chính sách ăn chay và chay trọn vẹn được thống kê giám sát cẩn trọng với chú y hơp lý đến yếu tố dinh dưỡng hoàn toàn có thể phân phối một phong thái sông khỏe thay thế sửa chữa phù hơp cho mọi độ tuổi từ bào thai, sơ sinh, trẻ con, và sự tăng trưởng của thanh thiếu niên. Họ khuyến nghị răng cần phải chú ý quan tâm về lượng dinh dưỡng tiêu thụ, đặc biệt quan trọng là chất đạm và vitamin B12 và D, axit béo thiết yếu, sắt, kẽm, và calci .
Thuần chay yêu động vật hoang dã[sửa|sửa mã nguồn]
Lợn, cũng như gà và bò, thường bị hạn chế hoạt động .
Lo Lắng về việc lạm dụng[sửa|sửa mã nguồn]
Thuần chay bảo vệ thiên nhiên và môi trường[sửa|sửa mã nguồn]
Paul Watson, người xây dựng Hiệp Hội Bảo Tồn Sea Shepherd
Thuần chay cho phụ nữ[sửa|sửa mã nguồn]
Thuần chay ở trong tôn giáo[sửa|sửa mã nguồn]
Thành kiến về những người ăn chay trọn vẹn[sửa|sửa mã nguồn]
Một điều tra và nghiên cứu của những nhà tâm ý Canada chỉ ra rằng những người theo Thuần chay được nhìn nhận tiêu tực như những nhóm thiểu số. Vegan được nhìn nhận xấu đi hơn người ăn chay thường và vegan phái mạnh bị nhìn nhận xấu đi hơn vegan phái đẹp. Những người vận dụng chính sách ăn chay trọn vẹn chính do nguyên do sức khỏe thể chất được nhìn nhận tốt hơn những người theo Thuần chay vì yêu động vật hoang dã hoăc vì quyền động vật hoang dã .Một điều tra và nghiên cứu trên 300 người, nghiên cứu và điều tra nếu một người nhắc một người ăn thịt là chúng đến từ động vật hoang dã. Nghiên cứu cho thấy sự ngày càng tăng lo lăng khi an thịt và cũng dẫn tới viêc nhìn nhận vegan ít xấu đi hơn .Những nghiên cứu và điều tra trên liên tục trên những vegan cảm thấy bị phân biệt bởi những người ăn thịt. Có những người ăn thịt không muốn trở thành vegan chính bới họ sợ bị bêu xấu .
Những thành kiến tiêu cực về vegan này một số lần được gọi là vegaphobia (tạm dịch: lũ điên ăn rau). Cảm giác tích cực về những vegan cũng tồn tại, nhưng: bởi vì chế độ ăn của họ, họ có thể được đánh giá là có dạo đức tốt. Họ cũng có thể được đánh giá là ít tính nam giới nhưng có kỷ luật.
Phương tiện truyền thông online[sửa|sửa mã nguồn]
Vào năm 2011, một nghiên cứu và phân tích truyền thông online chỉ ra rằng Thuần chay và vegan bị nhạo báo bởi truyền thông online nước Anh, hoặc được cho là khó và không hề theo nổi. Vegan thường được cho là những người tu hành khổ hạnh, những người thích khổ, người đa cảm, hoặc trong một số ít trường hợp, những người có quan điểm cực đoan quá khích. Nghiên cứu này tìm ra trong 397 bài viết, 20 % có tính trung lập, tối đa 5 % là tích cực và 75 % là xấu đi về vegan. Vào năm 2018, một chủ bút nhà hàng Anh Quốc bị đuổi việc chính bới thông điệp mà anh ta nêu lên là ” Giết chết vegan từng đứa một “Trên mạng xã hội, 1 số ít vegan cũng bị tiến công chính bới lựa chọn chỉ quan hệ tình dục với những vegan khác .
Thái độ xấu đi với vegan phổ cập với những người bảo thủ hoặc tư tưởng cánh phải, đặc biệt quan trọng là tư tưởng cánh phải cực đoan. Đối với những người trung thành với chủ với tư tưởng cánh hữu, ăn thịt không chỉ là một sự vui sướng, và đó cũng là một phần thái độ của họ với đời sống. Vậy nên, những người chỉ ra rằng không cần ăn thịt cũng sống được được coi như một đe đọa tới cách sống của họ. Một cuộc khảo sát trên 1000 người chỉ ra rằng vegan được coi la một rình rập đe dọa với hầu hết những người cao tuổi vào những người có giáo dục thấp và những người ăn thịt .Có một cách nhìn đời sống gắn liền với số đông cũng dẫn tới việc nhìn nhận vegan xấu đi hơn .
Quyền Thuần chay[sửa|sửa mã nguồn]
Tại 1 số ít quốc gia, vegan có một số ít quyền lựa chọn ẩm thực ăn uống và bảo vệ hợp pháp chống lại phân biệt .
- Ở Bồ Đào Nha, bắt đầu từ năm 2017, những căn tin công cộng và quán cà phê tại các trường học, nhà tù và dịch vụ công cộng bắt buộc phải phục vụ ít nhất một món chay trong mỗi một bữa ăn.
- Tại Vương Quốc Anh, một phiên tòa năm 2020 quy định nêu rằng người sử dụng lao động không được phân biệt những vegan yêu động vật, dựa theo Đạo Luật Công Bằng 2010 (Equality Act 2010).
- Tại Đức, những người sử dụng lao động cho mục đích công cộng thường xuyên phục vụ một bữa phụ tại căng tin. Cảnh Sát và Quân đội Đức được yêu cầu phải phục vụ bữa ăn vegan tới những người làm là vegan, hoặc trợ cấp tài chính cho họ.
- Tại Ontario, một tinh của Canada, có báo cáo là Thuần chay yêu động vật được bảo vệ dưới Đạo Luật Nhân quyền Ontario, trong một sửa đổi vào năm 2015 bởi Ủy ban Nhân quyền Ontario.
Graffiti Vegan một hình chữ V trong vòng tròn tại Lisbon, Portugal
Nhiều biểu tượng đã được tạo ra để tượng chưng cho Thuần chay. Một số được sử dụng để đóng gói sản phẩm tiêu thụ, bao gồm trade mark của Hiệp Hội Vegan va logo của the Vegan Action, để chỉ dẫn sản phẩm này không bao gồm nguyên liệu từ động vật. Nhiều loại biểu tượng cũng được sử dụng bởi thành viên của cộng đồng vegan để tượng trưng cho danh tính của họ và trong quá trình hoạt động quyền động vật ví dụ như lá cờ vegan.
Xem thêm: LGBTQI+ có nghĩa là gì?
Lợi ích kinh tế tài chính[sửa|sửa mã nguồn]
Trong phim tài liệu Cowspiracy ước lượng rằng một vegan, trong vòng một năm, sẽ giúp tiết kiệm 1,5 triệu lít nước, 6.607 kg ngũ cốc, 1.022 mét vuông đất phủ rừng, 3.322 kg CO2, và 365 mạng sống động vật so với chế đô ăn uống trung bình tại Hoa Kỳ. Dưa trên một nghiên cứu năm 2016, nếu mọi người dân ở Mỹ chuyển sang chế độ ăn chay hoàn toàn, thì Mỹ sẽ tiết kiệm được 208.2 tỷ Đô trực tiếp chi cho y tế, 40.5 tỷ Đô gián tiếp chi cho ý tế, 40.5 ty Đô chi cho việc bảo vệ môi trường, và 289.1 tỷ Đô tiết kiệm tổng thể đến năm 2050. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nếu mọi người trên Trái Đất chuyển sang chế độ ăn chay hoàn toàn, nền kinh tế thế giới sẽ tiết kiệm được 684.4 tỷ Đô chi trưc tiếp cho y tế, 382.6 tỷ Đô chi gián tiếp cho y tế, 569.5 tỷ Đô chi cho bảo vệ môi tường và 1.63 nghìn tỷ Đô tiết kiệm tổng thể đên năm 2050.
Trong cuốn sách xuất bản năm 2015 Doing Good Better, William MacAskill nêu rằng:
Những nhà kinh tế tài chính đã tìm ra cách mà, trung bình, một người tiêu thụ ảnh hưởng tác động số lượng loại sản phẩm từ động vật hoang dã bằng cách khước từ mua mẫu sản phẩm đó. Họ ước đạt, trung bình, nếu một người phủ nhận mua 1 quả trứng, quy trình sản xuất trứng sẽ mất đi 0.91 quả ; nếu bạn phủ nhận mua 3 lít sữa, quy trình sản xúat sẽ mất đi 2 lít. Những loại sản phẩm khác nằm đâu đó trong : những nhà kinh tế tài chính ước đạt nếu bạn phủ nhận mua nửa cân bò, quy trình sản xuất bò sẽ giảm đi 3 lạng ; nếu bạn khước từ mua nửa cân lợn, quy trình sản xuất sẽ giảm đi 4 lạng ; nêu bạn tư chối mua nửa cân gà, quá trính sản xuất sẽ giảm đi 4 lạng .
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://blogchiase247.net
Category: Hỏi Đáp
